Dzisiaj odbywa się III doroczna konferencja Fast Forward Gdańsk, prezentująca aglomerację gdańską jako teren idealny pod
inwestycje. Władze przedstawią między innymi harmonogram publicznych przetargów kilkudziesięciu najbardziej atrakcyjnych działek, a także zaprezentują konkursy na wyłonienie inwestorów dla Wyspy Spichrzów oraz Targu Siennego i Rakowego.
Jak w związku z tym za kilka lat zmieni się wizerunek Gdańska? Czy będzie to nowoczesne miasto ze współczesną architekturą na najwyższym, europejskim poziomie, jak chcą tego władze miasta, czy funkcjonalne, ekonomicznie opłacalne i zaledwie wystarczająco ładne, jak chcieliby inwestorzy, czy może odtworzone w tradycyjnym, historycznym stylu, jak widzą to najbardziej konserwatywne środowiska architektoniczne Gdańska?
Zaledwie na kilka dni przed konferencją Fast Forward architekci i historycy spotkali się na Politechnice Gdańskiej, gdzie w ramach debaty "Współczesna architektura Gdańska w kontekście architektury historycznej" po raz kolejny próbowano porozumieć się w sprawie charakteru odbudowy historycznych dzielnic miasta.
Kolor naturalnego kamieniaOd 15 do 20 procent elementów lokalnych - tyle według
Czesława Bieleckiego, architekta, urbanisty i autora m.in. książki pt. "Gra w miasto", powinny zawierać projekty, próbujące przemycać architektoniczną tożsamość miast. W przypadku Gdańska "elementy lokalne", to przede wszystkim jego kolor, materia i naturalny krajobraz.
- We współczesnym świecie zakazane są wszelkie pseudorekonstrukcje, nie oparte na oryginalnym materiale, jak na przykład kamień znaleziony na gruzach powojennego Gdańska - uważa
Wiesław Gruszkowski, architekt i urbanista, wykładowca PG. -
Jeżeli nie mamy wystarczającej dokumentacji umożliwiającej wierną rekonstrukcję, to po prostu twórzmy budynki dające świadectwo naszych czasów. Nie próbujmy naśladować, ale idźmy w zwycięskim marszu do przodu, z głową pochyloną do tyłu.Poglądy te oczywiście napotkały się z protestem ortodoksyjnych zwolenników odbudowy historycznego miasta. Według architekta
Stanisława Michela, twórcy ponad 140 kamieniczek na gdańskim Głównym Mieście, największą katastrofą dla miast jest kierowanie się przy odbudowie efektywnością ekonomiczną, która prowadzi do "zatracenia tożsamości sztuki i zastąpienia jej estetyką umywalek i pralek wyglądających jednakowo na całym świecie".
- Pogarda dla współczesnej architektury budzi mój głęboki sprzeciw - ripostował z kolei architekt
Szczepan Baum. -
Miejmy szacunek dla siebie i dla kolegów. Porównanie architektury współczesnej do sztuki użytkowej jest pomyłką i wynika z niewiedzy. Wystarczy spojrzeć na współczesne formy samochodów, umywalek czy pralek, które czasem są arcydziełami sztuki współczesnej!Ikona w krzakachPytanie zatem brzmi jak powinna wyglądać współczesna ikona Gdańska, a co więcej, w jakim kontekście powinna wystąpić?
-
Nie zgadzam się, by powstające w Młodym Mieście centrum handlowe miało wspólną fasadę z Europejskim Centrum Solidarności, jak i nie zgadzam się, by stadion Baltic Arena powstał w buszu, w krzakach. Wzorem katowickiego Spodka powinien zostać bardziej wyeksponowany - mówi Czesław Bielecki. -
Rzecz tkwi również w tym, by nie stawiać wyrazistego budynku, ale budynek, który zawalczy o szansę bycia dziełem sztuki nowoczesnej. Czasem odnoszę wrażenie, że pewien urzędniczy skurcz powoduje, że zamiast wzlecieć, człowiek po prostu przysiada. Normalność zacznie się dopiero wtedy, gdy zaczniemy burzyć domy z ostatniego półwiecza, a w ich miejsce stawiać nowe ikony miast.Zwolennicy nowoczesnej zabudowy w historycznym śródmieściu Gdańska jak to mają w zwyczaju zaatakowali
Mariana Kwapińskiego,pomorskiego wojewódzkiego konserwatora zabytków.
- Decyzje konserwatora są oparte na niespójnych, niekonsekwentnych i często arbitralnych kryteriach oceny - mówi Czesław Bielecki. -
Cienka jest granica pomiędzy oryginalnością, a płaskim banałem. Dlatego należy bezwzględnie wypracować kryteria robocze, które spowodują, że jeżeli pojawi się architektoniczne arcydzieło, nikt nie przepuści go przez arbitralne sito osądów.Tę opinię podziela również
Wiesław Bielawski, zastępca prezydenta Gdańska, który bardzo dobitnie podkreśla, że miasto ma coraz mniej miejsc, które powinny być traktowane w sposób szczególny i które dają szansę wejścia do architektury nowoczesnej. Jednak przede wszystkim zarzucił konserwatorowi, że przekracza swoje uprawnienia, stając się często ostatecznym twórcą przedstawianych mu projektów.
- To ustawianie konserwatora w pozycji wygodnej urzędnikom - mówi
Marian Kwapiński.
- To nieprawdziwe i nieprzemyślane mity. Urząd konserwatora kieruje się obowiązującymi procedurami, które chronią historyczny ład Gdańska. Debata, mimo, że prowadzona już od ponad 10 lat, nie przyniosła żądnych efektów. Jak zwykle goście podzielili się na orędowników współczesnej architektury i ortodoksyjnych obrońców historii.
-
Jeśli chodzi o dyskusje architektoniczne, to Gdańsk należy do światowej czołówki, tylko szkoda, że nic z ich nie wynika - podsumował debatę
Jacek Friedrich, historyk architektury.
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. 
Filmy