• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Historia Gdańska

14 kwietnia 2005 (artykuł sprzed 19 lat) 
Krótka historia Gdańska, przedstawiająca okres od początku IX wieku poprzez nadanie praw miejskich, złoty okres, rozbiory Polski, aż do II wojny światowej i odbudowy miasta.

Gdańsk swój początek datuje na IX wiek

Rozwijał się jako ośrodek rolniczo - rybacko - rzemieślniczy. Ślady istnienia osadnictwa na tym terenie sięgają młodszej epoki kamiennej (2500-1700 p.n.e) a znaleziska archeologiczne zaświadczają istnieniu kultury łużyckiej, kultury ludności prasłowiańskiej i okresu rzymskiego. Tu brał swój początek "bursztynowy szlak". Ok. 975 r. nad rzeką Motławą z inicjatywy Mieszka I, wybudowano gród z portem. Nazwę miasta uwieczniono zapisem w rzymskim "Żywocie Św. Wojciecha" jako Gyddanyzc.

Prawa miejskie

Gdańsk otrzymał w 1236 r. z rąk księcia pomorskiego Świętopełka II. W 1308 roku Krzyżacy podstępnie opanowali gród. Krzyżacy wybudowali tu nowy zamek, Kanał Raduni i zorganizowali ośrodek miejski z rajcami i burmistrzem. Ok. 1400 r. zespół gdański składał się z czterech członów - z Miast: Głównego, Starego, Młodego i Osieka. Miasto szybko bogaciło się na handlu, głównie zbożem i drewnem. W tym okresie porównanie ruchu w portach hanzeatyckich wypada na korzyść Gdańska, któremu dorównywała już tylko Lubeka. Pod uciskiem krzyżackim w 1440 roku miasto przystępuje do Związku Pruskiego.

Wojna 13-letnia,

która doprowadziła do odzyskania przez Polskę Pomorza Gdańskiego, Warmii, Żuław i Ziemi Chełmińskiej, prowadzona była przez Polskę w dużym stopniu za gdańskie pieniądze i przy pomocy gdańskich wojsk i floty. W 1454 r. miasto powraca do Polski aktem wydanym przez Kazimierza Jagiellończyka inkorporacji Prus do Polski. Poważny wkład w prowadzenie wojny doprowadził do uzyskania przez miasto poważnych korzyści.

Król Polski Kazimierz Jagiellończyk

w 1457 r. nadaje przywileje, które stanowiły podstawę prawną autonomii Gdańska nieporównywalnej do tej, jaką miały inne polskie miasta. Przywileje umożliwiają wspaniały rozkwit przez następne 300 lat.
Połączono samodzielne człony miejskie w jeden obszar z prawem bicia własnej monety, kontroli żeglugi w porcie i wolnego przewozu towarów z Polski i Litwy. W XVI w. potęga miasta stanowiła poważny problem dla królów Rzeczypospolitej. Konflikt z Zygmuntem Augustem próbującym bardziej podporządkować Gdańsk oraz utworzyć tu bazę floty wojennej, przekształcił się w 1577 r. za panowania Stefana Batorego w otwartą wojnę z królem i Rzeczypospolitą. Z konfliktów tych miasto wyszło, mimo pozornych ustępstw, wzmocnione i jeszcze bardziej samodzielne.

Złoty okres Gdańska

przypada na XVII wiek. Miasto liczyło ok. 77 000 mieszkańców i było jednym z największych i najbogatszych w Europie. Ściągali tu kupcy, marynarze, ludzie nauki i sztuki z całej Europy. Wzniesiono wówczas najwspanialsze budowle. Wybudowano ponad 300 spichrzów oraz piękne kamieniczki. Spośród nadbałtyckich miast jedynie Kopenhaga mogła wówczas równać się z Gdańskiem. Fortyfikacje, którymi otoczyło się miasto należały do najpotężniejszych w Europie (w znacznym stopniu są zachowane do dzisiaj). Królowie Szwecji: Gustaw Adolf, Karol X Gustaw i Karol XII, prowadzący wojny z Polską w XVII i XVIII w. nie zdecydowali się na ich zdobycie. Jednak XVIII wieku w wyniku wojen szwedzkich nastąpił zastój gospodarczy.

Miasto utraciło zaplecze zbożowe

jakim była słabnąca Polska. W 1734 r. poparcie Gdańska w obronie praw do tronu polskiego króla Stanisława Leszczyńskiego zakończyło się oblężeniem przez wojska rosyjsko-saskie i kapitulacją miasta oraz zapłaceniem ogromnej kontrybucji.

W wyniku pierwszego rozbioru Polski

1772 r., miasto zostaje odcięte od terytorium Królestwa Polskiego przez Prusy. A król pruski Fryderyk II wprowadził blokadę gospodarczą miasta. Po drugim rozbiorze Polski w 1793 r. Gdańsk trafił pod panowanie pruskie.

W 1807 roku Gdańsk

w wyniku wojen napoleońskich, po raz pierwszy staje się Wolnym Miastem. Następuje stopniowa poprawa koniunktury. Głównie rozwija się przemysł wojenny i stoczniowy. W latach 1850 - 1870 uruchomiono pierwsze połączenia kolejowe, gazownię, wodociąg miejski, konny tramwaj, wybudowano Muzeum Miejskie. W 1904 otwarto Politechnikę Gdańską. W 1920 w wyniku postanowień Traktatu Wersalskiego oficjalnie powołano do istnienia Wolne Miasto Gdańsk. Było to ziszczenie wielowiekowych dążeń mieszkańców, niestety konflikt polityczny w jaki miasto popadło z państwem polskim doprowadził do wyłączenia z eksportu polskiego, który został skierowany przez specjalnie w tym celu wybudowany port gdyński.


1 września 1939 roku

atakiem Niemców na Westerplatte i Pocztę Polską rozpoczęła się II wojna światowa. W okresie wojny miasto było dwukrotnie bombardowane przez lotnictwo alianckie. Największe jednak zniszczenia miały miejsce w marcu 1945 roku podczas tzw. "wyzwolenia" miasta przez wojska radzieckie i polskie. Po grabieży dokonanej przez armie "wyzwoleńcze" oraz po jesiennych sztormach w 1945 roku, historyczne centrum miasta praktycznie przestało istnieć. Większość z pozostałych jeszcze nielicznych, rodowitych gdańszczan wysiedlono do Niemiec a osiedlano repatriantów ze Wschodu oraz ludność z Pomorza i centralnej Polski. Nastąpiła prawie całkowita wymiana ludności.

Odbudowa miasta

z jego historycznym centrum (przy priorytecie władz komunistycznych odbudowy Stolicy) przebiegała dość sprawnie. Rozbudowa stoczni przyczyniała się do szybkiego wzrostu liczba ludności. W 1960 roku miasto liczyło już ok. 290 tysięcy mieszkańców. W latach siedemdziesiątych wybudowano Rafinerię, Port Północny, Siarkopol. Utworzono Uniwersytet Gdański. Gdańsk ponownie stał się największym portem na Bałtyku. Miastem targały jednak liczne robotniczo-inteligenckie wystąpienia przeciw władzom komunistycznym. Największe w latach 1968, 1970 i 1980. W 1980 roku w wyniku kolejnego protestu został zalegalizowany największy i jedyny w Europie Środkowej, niezależny ruch społeczny Solidarność. Ruch ten całkowicie niezależny od władz komunistycznych był głównym powodem wprowadzenia stanu wojennego na terenie Polski w grudniu 1981 roku. W 1989 roku po tzw. "Okrągłym stole" zapoczątkowano proces "powrotu" Polski do Europy, do jej faktycznych korzeni.

Gdańsk dziś

jak cała Polska jest jeszcze w przebudowie ustrojowej i gospodarczej. Miasto liczy ok. 500 000 mieszkańców, jest ważnym ośrodkiem przemysłu: okrętowego, maszynowego, elektronicznego i chemicznego. Jest handlowym i turystycznym centrum polskiego Wybrzeża. To również siedziba siedmiu wyższych uczelni, szesnastu instytutów naukowych, teatrów, muzeów i galerii sztuki. Ważny ośrodek biznesu z licznymi bankami, portem morskim i lotniskiem - utrzymujący kontakty gospodarcze z wieloma miastami Europy.

Opinie (8) 4 zablokowane

  • Zastrzeżenie

    Bardzo proszę umieścić na stronie historię Trójmiasta w języku niemieckim.

    • 3 14

  • Niedomówienia i błedy

    W tekscie są błędy.Na przykład - rozkwit miasta przypada na wieku XVI a nie XVII.Autor nie wysilił się chyba na przeczytanie własnego tekstu,zorientoqwałby sie bowiem wtedy,że przeczy sam sobie,kilka zdan po tym jak informuje o wieku XVII (!) jako okresie rozkwitu stwierdza słusznie,że początek złej koniunktury dla miasta zaczął sie w okresie wojen szwedzkich ( a to przeciez wiek XVII własnie !!!)
    Zupełne brak chocby jednego zdania o wielonarodowości miasta,brak informacji o buncie mieszczan przeciw zakonowi krzyżackiemu(zburzeniu uległ zamek krzyżacki) i dokonanej w odwecie rzeźi gdańszczan i wielu innych waznych zdarzeniach jak chocby zdobyciu miasta przez Napoleona.Najbardziej dziwi a właściwie wręcz oburza uplasowanie historycznej i przełomowej dla historii Europy daty 1980 roku w szeregi z innymi datami .Brak informacji o tym,że powstały wtedy związek "Solidarnośc" zapoczątkował ruch, który doprowadził do przeobrażenia ustrojowego Europy Środkowo-Wschodniej, zburzenia muru berlińskiego i zjednocenia Niemiec!!! Z tekstu wynika,że jedyną konsekwencją roku 1980 było...ogłoszenie stanu wojennego !!! Ten tekst przynosi wstyd autorowi i należałoby - także w interesie portalu trójmiasto.pl - jak najszybciej zlecic napisanie tekstu kompetentnej osobie.

    • 10 11

  • Kocioł? (1)

    Pardon, a kiedy to miała miejsce rzeź w odwecie za zburzenie zamku, bo jakoś nie zauważyłem tego faktu w gdańskiej historii...

    • 2 6

    • że co?

      Przecież nie było żadnej "rzezi w odwecie za zburzenie zamku".
      1308 - rzeź miasta
      1454 - zburzenie zamku.

      • 4 0

  • mimo wszsytko jakiś antypolski ten gdańsk, aspiracje do wolnego miasta itd, nie podoba mi sie (1)

    • 2 7

    • pff

      "antypolski"(!?) Weź się pier....nij w łeb człowieku. Gdańsk po prostu ma ciekawą historię, był mądry, walczył o swoje prawa, a nie bez radny jak inne miasta. Gdańsk po prostu ma JAJA, a to że Twoje miasto to jakaś .., aaa... To już nie Gdańska wina. Pewnie z gdyni jesteś, nie?

      • 4 1

  • Niezakłamana historia Gdańska

    Polecam mój artykuł o historii Gdańska, z niezakłamanej od polskiej strony perspektywy -

    • 0 0

  • Historia Gdańska

    Zaprezentowanie wielowiekowych dziejów Gdańska w w tak wielkim streszczeniu jest niezmiernie trudne. Dlatego - mimo tych, czy innych akcentów - tekst oceniam jako udany i pożyteczny.
    Osobiście wolałbym jednak, aby sposób zajęcia grodu gdańskiego przez Krzyżaków połączony
    z rzezią załogi grodu oraz samych gdańszczan a potem osiedlaniem tu ludności niemieckiej był nazwany po imieniu, a nie tylko, jako przejęcie podstępne. Wyraźniej też należało uwypuklić powstanie gdańszczan przeciw Krzyżakom i zburzenie ich zamku. Brak też jasności, jakie siły spowodowały praktyczne odcięcie Gdańska od II R P pomysłem utworzenia "Wolnego Miasta Gdańska", co zmusiło Polskę do budowy Gdyni.

    • 1 0

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Sprawdź się

Sprawdź się

Kim był Jean Georg Haffner?

 

Najczęściej czytane