• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Kolekcja setek widokówek dawnego Gdańska

Rafał Borowski
2 kwietnia 2017 (artykuł sprzed 7 lat) 

Na półkach w księgarniach pojawił się album "Gdańsk. Historia i stara pocztówka". Na ponad 250 stronach publikacji znajdują się reprodukcje kilkuset widokówek, które pochodzą w większość z przełomu XIX i XX wieku. Zgodnie z intencją wydawcy, to dopiero pierwszy tom z trzyczęściowej serii.



Czy posiadasz w domu albumy z reprodukacjami starych zdjęć lub widokówek, np. przedwojennego Gdańska?

Do księgarni trafiła właśnie publikacja, która z pewnością zainteresuje wszystkich miłośników zgłębiania burzliwych dziejów miasta u ujścia Motławy. Mowa o albumie "Gdańsk. Historia i stara pocztówka", wydanym nakładem oficyny "Uran" z siedzibą na Zaspie.

Jak sama nazwa wskazuje, publikacja jest zbiorem reprodukcji historycznych widokówek. Pod grubą, lakierowana okładką kryje się ponad 250 stron kredowego papieru, na którym nadrukowano niemal tysiąc widokówek. Czytelnicy mogą podziwiać na nich miejsca, których na mapie należałoby szukać wyłącznie w historycznym sercu miasta: Starym Mieście, Głównym Mieście, Dolnym Mieście, Starym Przedmieściu, Długich Ogrodach czy Biskupiej Górce.

Lwia część z nich pochodzi z przełomu XIX i XX wieku, choć nie brakuje również tych pochodzących z nieco późniejszego okresu, czyli ery II Wolnego Miasta Gdańska (1920-1939). Jak nietrudno się domyślić, cezurę wyznacza rok 1945, w którym nastąpiła niemal całkowita zagłada wielu z utrwalonych na reprodukcjach obiektów.

Wybór najciekawszych pozycji z sześciu kolekcji

Prezentowane widokówki są kompilacją fragmentów zbiorów sześciu lokalnych kolekcjonerów: Dariusza Adamowicza, Marzenny Brackiej-Kondrackiej, Krzysztofa Ciesiula, Piotra Gruszczyńskiego, Grzegorza KrzyżowskiegoMichała Kondrackiego.

Już na wstępie warto zaznaczyć, że "Gdańsk. Historia i stara pocztówka" to pozycja wyjątkowa. I nie chodzi oczywiście o to, że czytelnicy mogą podczas oglądania albumu zapoznać się z przedwojenną - czy mówiąc wprost - niemiecką przeszłością Gdańska. Od czasu wydania kultowej serii albumów "Był sobie Gdańsk", która przetarła szlaki w tej traktowanej po macoszemu przed 1989 rokiem tematyce, wydano mnóstwo podobnych publikacji.

Okolicznościowe pamiątki

Wyjątkowość albumu wydawnictwa Uran polega na tym, że próżno na rynku wydawniczym szukać drugiego takiego albumu, w którym zebrano tak wiele osobliwych źródeł historycznych, którym są pocztówki. Innymi słowy, to pierwszy tak duży objętościowo album, w którym znajdują się wyłącznie pocztówki.

A przecież badaczowi historii przekażą one nieco więcej informacji, niż tak chętnie przedrukowywane fotografie. Bo oprócz utrwalonych na nich obrazach, można tu również zapoznać się z okolicznościowymi dedykacjami, afiszami reklamowymi czy hasłami propagandowymi.

Wiele z umieszczonych w albumie widokówek zostało bowiem wydanych z okazji różnego rodzaju wydarzeń, na specjalne zamówienie urzędników (np. jubileusz 25-lecia pożycia niemieckiej pary cesarskiej) albo przedsiębiorców (np. otwarcie hotelu Eden przy Podwalu Grodzkim).

Nie tylko najpopularniejsze budynki

Zebrane w albumie widokówki zostały podzielone na 9 kategorii tematycznych: graficzne, zabytki, świątynie, obiekty użyteczności publicznej, mosty, komunikacja, hotele, wojsko i wreszcie Gdańsk z lotu ptaka. Należy podkreślić, że wszystkie opisy pocztówek, jak i poprzedzające je streszczenie dziejów Gdańska, są podane w trzech językach: polskim, angielskim i niemieckim.

Co ciekawe, znajdują się tutaj widokówki przedstawiające nie tylko miejsca chętnie utrwalane przez fotografów, malarzy czy rysowników. I tak oto, oprócz widokówek z Żurawiem, Ratuszem Głównomiejskim, Złotą Bramą czy Dworem Artusa, zobaczymy tu także widokówki z np. Kamienną Groblą, Koszarami Wiebego, Pałacem Mniszków czy nawet... Rzeźnią Miejską na Angielskiej Grobli.

Zwięzłym opisom poszczególnych widokówek można zarzucić dwa mankamenty. Po pierwsze, szkoda, że przy wybranych obiektach nie umieszczono adnotacji, że bezpowrotnie zniknęły one z krajobrazu Gdańska. Mowa tu na przykład o znajdującym się niegdyś w Dworze Artusa pomniku polskiego króla Augusta III, fontannie Wintera na Targu Maślanym czy budynkami senatu i zgromadzenia ludowego Wolnego Miasta Gdańska przy Nowych Ogrodach. Po drugie, wydawca mógł także pokusić się o podanie dokładnych adresów widocznych obiektów.

Podróż po nieistniejących zakątkach

Album "Gdańsk. Historia i stara pocztówka" to publikacja, którą śmiało można polecić każdemu miłośnikowi historii Gdańska. Logicznie usystematyzowany i elegancko wydany zbiór reprodukcji historycznych pocztówek z pewnością powinien znaleźć się w biblioteczce każdego z nich. To naprawdę wartościowe uzupełnienie zgromadzonych dotychczas zbiorów.

Natomiast dla osób, które dopiero rozpoczynają swoja przygodę z zagłębianiem się w historię Gdańska, zbiór widokówek będzie fascynującą przechadzką po mieście, który niestety w znacznym stopniu już nie istnieje.

Jaki budynek znajdował się na miejscu Zieleniaka? Która część siedziby I Liceum Ogólnokształcącego wygląda dziś zupełnie inaczej niż pierwotnie? Jak wyglądały wytworne hotele, znajdujące się niegdyś przy Podwalu Grodzkim? Co ocalało do czasów współczesnych z przedwojennej zabudowy Targu Drzewnego i Targu Węglowego? Które elementy zniknęły z wystroju Dworu Artusa? Jaka szkoła znajdowała się w miejscu dzisiejszego Skweru Heweliusza? Odpowiedzi na te i wiele innych pytań można odszukać właśnie w albumie "Gdańsk. Historia i stara pocztówka".

Będą dwa kolejne tomy albumu

Dla wszystkich czytelników, którzy po zapoznaniu się z tak dużą publikacją i tak będą czuli niedosyt, mamy dobrą wiadomość. Na jednej z ostatnich stron albumu znajduje się wielki napis "Koniec części I", który jednoznacznie sugeruje plan wydania kolejnych części.

Jak udało nam się ustalić, wydawnictwo "Uran" zaplanowało wydanie łącznie aż trzech albumów z serii "Gdańsk. Historia i stara pocztówka". Publikację drugiego tomu zaplanowano pod koniec bieżącego roku, zaś trzeciego tomu pod koniec przyszłego roku. Obie części będą zbliżone objętościowo do wydanego właśnie tomu pierwszego i również będą oparte o zbiory wymienionych wcześniej sześciu kolekcjonerów.

Opinie (77) 3 zablokowane

  • Uran z Gdańska czy z Elbląga? (4)

    • 6 8

    • z Elbląga Zaspy

      • 11 2

    • Ile ten album (1)

      • 0 0

      • 150zł w gdańskiej muzie (medison) lub empik 155zł

        • 0 0

    • Uran jest Z Elbląga

      • 0 0

  • warto dokumentować , mało jest miast które zmieniają się tak dynamicznie jak Gdańsk (15)

    • 51 10

    • (9)

      Szkoda, że Gdańsk zmienia się na niekorzyść. W mieście panuje chaos urbanistyczno-architektoniczny.

      • 23 17

      • Daj przykłady. Lepiej jak u szczura nic nie robić? (7)

        • 11 6

        • chciałeś błysnąć...

          nie wyszło,

          • 8 4

        • Przykłady???? Proszę bardzo (3)

          1)Forum Radunia-kompletnie chybiony pomysł kolejnej nikomu niepotrzebnej galerii, która zdezozganizuje ruch w centrum Gdańska,2) galeria bałtycka, która spowodowała całkowite zatkanie się Wrzeszcza,3)galeria metropolitalna-postawiono wielką budę, w której nic się nie dzieje-trzeba było reaktywować Browar Gdański, w którym od dziesiątków lat były warzone jedne z najlepszych piw na świecie,4) biurowce w Oliwie, kompletnie zakorkowana Al. Grunwaldzka i zatkane okoliczne ulice przez samochody korposzczurów.Pisać dalej????!!!!! Ktoś za pozwolenia na te budowy przytulił potężne łapówy.Tyle w temacie.

          • 24 14

          • boje sie Forum Radunia (1)

            • 4 3

            • Ja bałem się dziury wstydu albo ruin na wyspie spichrzów obydwa obiekty wyglądały jak poligon doświadczalny. Forum Radunia przynajmniej daje szanse na rozwój tej części miasta.

              • 8 8

          • Korki były, są i będą.

            Niezależnie od obiektówi, które wybudowano, czy są obecnie budowane.

            • 9 6

        • Wystarczy rozejrzeć się dookoła. Czy widać jakąś myśl, ład w nowej zabudowie. To wygląda na łatanie "dziur' i to niezbyt ładnie. Zwłaszcza w ścisłym centrum, które powinno tworzyć logiczną całość, a tak nie jest.

          • 4 2

        • WW

          Gdynia została wykonana wg konkretnego projektu. Jej centrum nie wymaga już dopełnienia czy rekonstrukcji.

          • 1 1

      • Hilton, ECS, M2WŚ,...

        ciary mnie przechodzą na myśl co zrobią na Wyspie Spichrzów, i okolicy

        • 6 4

    • kto bolkowo chce oglądać... (1)

      jakiś nawiedzony idiota jedynie

      • 3 21

      • sledzie chca. zeby mieli czego zazdroscic.

        • 0 0

    • wydac ze nawet dobrze nie zwiedzilas polski i swiata, gdansk w stosunku do wielu innych miast zmienia sie bardzo powoli......

      • 2 6

    • polecam rowniez Kołobrzeg

      • 2 0

    • I mało jest miast równie skandalicznie brudnych.

      • 1 3

  • (7)

    To byl cudowny stary Gdansk, a nie jak teraz miato korupcji, ukladow i oszotow pełowskich

    • 51 66

    • Jest piękna pogoda

      Polecam spacer. Jest u nas tyle doskonałych miejsc na przechadzkę.

      • 13 2

    • (1)

      I do tego pisowski kretynie nie było SKOK-ów! Nie wspominając Misiewiczów!

      • 16 9

      • Ooo jaki nerwusek :-)

        • 5 7

    • wcale nie byl cudowny (1)

      za to teraz mamy 28 Rossmannów :) i przynajmniej wreszcie nie śmierdzę

      • 6 3

      • Nie rossmann

        Raczej R.O. SS Mann

        • 3 3

    • I brudu.

      • 1 0

    • i co w nim cudownego? wysoka przestępczość, wszechobecna prostytucja i smród ryb na każdym kroku...

      • 0 1

  • Szlag trafia jak się to ogląda. (6)

    Szlag może trafić, kiedy widzi się fotografie przedwojennego Gdańska na których widać jak wspaniałym i pięknym był miastem. Porównując to z paździerzowymi renowacjami i rewitalizacjami i Starówką porytą "dziurami wstydu" niczym powierzchnia księżyca kraterami, można być tylko wściekłym. Albo przykład, miejsce gdzie teraz stoi "LOT" a kiedyś był Danziger Hof czy wiele innych. Czy to tak trudno odbudować, tak jak było dawniej? Dlaczego na upartego z Gdańska robi się wiochę?

    • 98 28

    • Głupie pytanie - mądra odpowiedź (1)

      Na tak głupie pytanie odpowiadam: bo mieliśmy 44 lata komuny, bo niektórzy alergicznie reagują na próby "apologetyzowania niemczyzny", a jeszcze inni mają chorobliwą manię zaznaczania współczesności (czytać: wtykania tego, co sami robią), zaś prawie wszyscy grzeszą brakiem gustu i wiedzy; szczególnie historycznej...

      • 20 5

      • Nie ma głupich pytań.

        Są tylko głupie odpowiedzi.

        • 12 3

    • bo rządzą nim wieśniacy....

      • 2 0

    • dokladnie

      piekne miasto na zdjeciach, chociazby zdjecie nieistniejących mostkow nad kanalem Raduni, jak sie porowna stare z aktualnym stanem rzeczy... masakra jak dla mnie:
      http://www.trojmiasto.pl/wiadomosci/Nietypowe-kamienice-nad-kanalem-Raduni-n111242.html

      • 1 0

    • Nie Starówka

      zgadzam się z opiniami powyżej, jednakże warto wskazać, ze określenie Starówka to potoczne czy wręcz gwarowe określenie Starego Miasta w Warszawie. W Gdańsku mamy Główne (prawe) Miasto i Stare Miasto, z którego oczywiście niewiele pozostało po II wojnie światowej.

      • 2 0

    • Mnie nie trafia szlag...

      Odbudowa za moje pieniądze, podatki?; Proszę o inny okres rozwoju Gdańska, a nie okres państwa pruskiego; Zniszczyli miasto Rosjanie; Nie mam zamiaru hitlerowcom (dla mnie Niemcom) pamięci osładzać. Nieliczni Gdańszczanie, tym się należy oddanie honoru za wytrwałość

      • 1 0

  • ha ha....

    • 2 2

  • jest więcej zdjęć? (1)

    Pamiętam, że bardzo bogaty zbiór pocztówek miał mój kolega Piotr P. Publikował je na łamach Dziennika Bałtyckiego. Być może warto sięgnąć po nie i wykorzystać w kolejnych tomach.

    • 27 0

    • Pocztówki.

      Zając Tadeusz ma duże zbiory pocztówek,Gdańskich tez.

      • 2 0

  • (3)

    Głowne Miasto w Gdańsku to wiocha. Już przez was wyśmiewana Bydgoszcz bardziej dba o zabytki i przestrzeń publiczną nie wspominając o Toruniu.

    • 24 28

    • chyba nie byłeś w Bydgoszczu :)!

      • 13 0

    • (1)

      Każde miasto powiatowe lepiej dba o centrum. Starczy porównać Kartuzy czy Kościerzynę.

      • 2 10

      • Starczy to może być uwiąd.....

        • 10 1

  • Gdzie te widokówki bo ja ich nie widzę ??? (1)

    • 30 1

    • Kiedyś były w kiosku ruchu,

      teraz może jeszcze w księgarniach.

      • 0 1

  • (2)

    Celem nadrzędnym powinna być odbudowa Gdańska, choćby na podstawie widokówek.

    • 38 2

    • A ul. Rzeznicka tez będzie odbudowana? (1)

      • 2 0

      • Odbudowa.

        Tak wybudują tu małe ubojnie (rzeżnie) tak jak to było w XIX wieku,z tond nazwa ulicy.

        • 0 0

  • Pod grubą, lakierowana okładką kryje się ponad 250 stron kredowego papieru, na którym nadrukowano niemal tysiąc widokówek.

    styl "kwiecisty"

    • 14 2

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Sprawdź się

Sprawdź się

Gdzie znajdował się pierwszy stadion kolebki żółto-niebieskich?

 

Najczęściej czytane