W dwudziestym trzecim odcinku naszego cyklu "Patroni gdańskich tramwajów" przedstawiamy sylwetkę Mariana Seredyńskiego. Tydzień temu opisaliśmy Georga Forstera, a za tydzień przedstawimy pioniera komunikacji tramwajowej - Oscara Kupferschmidta.
- autor jest publicystą historycznym, prowadzi firmę archeologiczną. Pracował w Muzeum Archeologicznym w Gdańsku i Wojewódzkim Urzędzie Ochrony Zabytków w Gdańsku. Obecnie jest pracownikiem Biura Prezydenta Gdańska ds. Kultury.
2017-06-07 09:06
2017-06-07 09:18
Gdańsk-tak ale Danzig to juz nie bardzo...
2017-06-07 10:24
bardzo długo był Polski, ale ze 150 lat był niemiecki
2017-06-07 13:18
Tylko w czasach krzyżackich i w czasie zaborów. Dlatego powiedzenie "Gdańsk zawsze był polski" ma sens.
2017-06-08 07:35
Czyli tak: Gdansk zawsze polski, ale przez 300 lat niemiecki :)
2017-06-29 09:05
2017-06-07 11:38
Do 1295 r. Gdańsk należał do lokalnej dynastii książąt pomorskich, których państwo jedynie w pewnych okresach stawało się polskim lennem. Do Królestwa Polskiego Gdańsk należał jedynie od 1295 r. do 1308 r., kiedy to miasto przeszło we władanie Zakonu Krzyżackiego. Ponownie do Polski należało od 1454 (lub ewentualnie od 1466 r. - zależy jak patrzeć) do 1793 r. W 1793 r. Gdańsk został zagarnięty przez Prusy i w składzie tego państwa (później Cesarstwa Niemieckiego) pozostał aż do 1919 z przerwą na lata 1807-1812, gdy był „wolnym miastem” pod faktycznym francuskim protektoratem (formalnie protektorat sprawowały wspólnie Prusy i Saksonia). W latach 1919 - 1939 (formalnie od 1920 r.) ponownie był Wolnym Miastem, formalnie zależnym od Ligi Narodów i częściowo od Polski. 1939 - 1945 włączony do Rzeszy, od 1945 - do Polski.
Podsumowując - od 1295 r., kiedy to księstwo gdańskie ostatecznie utraciło niepodległość, do dziś - Gdańsk należał do Polski przez jakieś 413 lat, do Niemiec (w tym państwa zakonnego) - 272 lata, Wolnym Miastem był 25 lat.
Te wyjątki rzeczywiście "malutkie".
Jak dopowiemy, że nawet w czasach gdy należał do Polski był miastem niemieckojęzycznym i leżącym w kręgu kultury niemieckiej, to rzeczywiście wychodzi z niego "prapolskie gniazdo", nie ma co.
2017-06-07 12:59
Trudno żeby w okresie rozbicia dzielnicowego Pomorze Gdańskie było formalnie częścią Królestwa Polskiego skoro takiego królestwa nie było. Nie oznacza to jednak, że nie było to księstwo polskie (piastowskie). W przeciwnym razie należałoby utrzymywać, że Poznań do 1295 roku nie był polskim miastem bo dopiero w 1295 książę wielkopolski koronował się na króla Polski Przemysława II. Absurd! W tym okresie z księstw pozostawionych przez Krzywoustego tylko pomorze szczecińskie można uznać za zagarnięte przez brandenburczyków. Reszta, razem ze Śląskiem, pomorzem gdańskim, wielkopolską, mazowszem kujawami, małopolską były księstwami polskimi (piastowskimi).
Dodam jeszcze, że książę pomorza Gdańskiego Mściwój II zapisał Przemysłowi Pomorze już w 1282. Po śmierci Mściwoja w 1294 Przemysł objął pomorze (połączył z Wielkopolską) na rok przed własną koronacją. Mściwoj dążył do połączenia z innymi księstwami piastowskimi bo był mocno naciskany zarówno przez Krzyżaków jak i przez brandenburczyków. Na wspólne wojny przeciw księstwom niemieckim ruszał z Przemysłem już wcześniej. Przemysł nie zdążył zjednoczyć całego królestwa bo został zamordowany przez brandenburczyków.
Zwracam również uwagę, że pisanie iż "Gdańsk do Królestwa Polskiego należał jedynie od 1295 r. do 1308 r" jest bzdurą nawet jeśli pominiemy kontekst rozbicia dzielnicowego, o czym pisałem powyżej. Gdańsk leżał w granicach Polski nie tylko w czasach naszego pierwszego księstwa (Mieszko) ale również w granicach naszego pierwszego królestwa (Bolesław Chrobry). Był w naszych granicach w momencie rozbicia dzielnicowego (Krzywousty) jak i w momencie odradzania się królestwa po rozbiciu dzielnicowym (Mściwój, Przemysł II). Z tego względu możemy śmiało mówić o tym, że Gdańsk jest rdzennie polskim miastem.
Wbrew temu co piszesz, również niemieckojęzyczność mieszczan gdańskich (co można zauważyć po czasach krzyżackich) nie świadczy o jakimś rozbracie z Polską. Długo by o tym pisać, ale zastanów się dlaczego gdańscy (niewątpliwie niemieckojęzyczni) protestanci wydali Biblię Gdańską (czyli biblię protestancką po polsku). Zastanów się też dlaczego rozpaczali i często emigrowali, po zagarnięciu Gdańska przez Prusaków po II rozbiorze (np. rodzina Schopenhauerów).
2017-06-07 13:38
wyemigrowała także do niemieckojęzycznej Saksonii, Hamburga, czy Hesji. Na podstawie twojego wywodu od co najmniej XI wieku Mazowsze (Płock) należał do Polski bo tam były polskie księstwo. To samo z Krakowem- jeszcze do połowy XI wieku te prapolskie miasto było w żywiole czeskim (czesko-morawskim)
2017-06-07 16:02
Zresztą oni i tak uczyli się języka polskiego bądź jako dzieci od polskich opiekunek (specjalnie tak je dobierali) bądź w szkołach. Jeździli w tym celu np. do ... Królewca.
Emigrowali z Gdańska bo widocznie dobrze im było w Królestwie Polskim ale źle w Prusach.
No i idąc Twoim tokiem rozumowania to Gdańsk należał do Niemiec kilkadziesiąt lat bo wcześniej należał co najwyżej do Prus lub do Krzyżaków.
Napisałeś sporo bzdur na temat historii Gdańska.
2017-06-07 16:10
Likwidacja skutków rozbicia dzielnicowego jako utrata niepodległości. :))))))
Bzdura totalna. O utracie niepodległości można mówić ale po rzezi Gdańska i krzyżackim zaborze.
2017-06-07 13:43
Watykanu w Polsce. A mszy po polsku (w całości ) to dopiero po II soborze Watykańskim można odprawiać. Tak więc masz rację pod tym względem -w niemieckojęzycznym ale polskim Gdańsku była większa wolność w Kościele niż w 100 % polskiej Warszawie (bo tam mówiono do ludzi obcym językiem w Kosciele)
2017-06-07 16:05
Chodzi o to, że widocznie czuli jakąś potrzebę wydawania jej po polsku. Nie robili tego z nudów.
2017-06-07 11:44
Dla jasności, cieszę się że Gdańsk jest TERAZ (od 1945) polski!
I w cale nie musimy przed nikim legitymizować naszych praw do Gdańska jakimiś sloganami i nieprawdami historycznymi!
2017-06-07 13:10
Przeczytaj co napisałem powyżej,
2017-06-07 18:08
nie osmieszaj sie.
2017-06-07 09:36
Zacna postać i zasłużony dla Gdańska.
2017-06-07 10:16
Panie profesorze, to byl tylko sen, prawda?
2017-06-07 10:26
2017-06-07 13:12
Dlatego cieszmy się, że ten etap przeszedł do historii.
2017-06-07 18:08
moze 3%
2017-06-07 18:52
"Spis ludności Wolnego Miasta Gdańska z 1929 r. wykazywał ponad 35 tys. ludności polskiej . Stanowiło to 9,1% ogółu ludności. W Gdańsku i Sopocie procent ten był wyższy, gdyż wynosił odpowiednio 10,7% i 21,1%. Na terenach rolniczych kształtował się poniżej przeciętnej"
2017-06-07 10:44
Na wjeździe do Gdańska, na wysokości rafinerii, ktoś postawił tablicę: Gdańsk, stolica kaszub (oryginalny napis jest po kaszubsku). Próbowałem samodzielnie znaleźć jakiekolwiek uzasadnienie tego twierdzenia, ale mi się nie udało. Poproszę w związku z tym o wyjaśnienie.
2017-06-07 13:10
Geograficzne, historyczne, kulturowe, etniczne. To, że Ty nie czujesz się Kaszubem, nie znaczy, że nie ma wielu takich ludzi w Gdańsku. Oliwa, od 90 lat będąca częścią Gdańska przez stulecia była centrum życia religijnego Kaszubów, pochowano tam przedkrzyżackich władców Pomorza (książąt kaszubsko-pomorskich). Wysoczyzna, na której leży cały "górny" Gdańsk to z kolei geograficznie Pojezierze Kaszubskie, którego krawędź stanową Lasy Oliwskie. Rafineria geograficznie leży oczywiście już na Żuławach ale w granicach Gdańska. Ale w jego granicach leżą też do niedawna kaszubskie wsie takie jak Osowa, Matarnia, a nawet tak "centralne" dzielnice Gdańska jak Brętowo, czy Emaus - dawne katolickie przedmieścia. Także wstydu oszczędź sobie i nam.
2017-06-07 13:16
wiecie jakiej organizacji kaszubskiej nie lubie.. kaszubskiej jednoty... brednie plecą
2017-06-07 13:17
2017-06-07 13:43
Wydawało mi się,że stolicą Kaszub są Kartuzy
2017-06-07 18:19
Gdansk zawsze przyciagal biedote z Kaszub i Pomorza do roboty.Z czasem ci ludzie sie dorabiali itp.Po za tym zawsze byl centrum wladzy i administracji.Gdansk zawsze byl miastem z marzen dla Kaszubow i Pomarzan.Pora, zebys to zrozumial i zakceptowal.Inaczej, chyba lepiej dla Ciebie i dla Nas, zebys wrocil do siebie.Jestem pewien, ze to twoje jest piekniejsze niz zimny chlodny Gdansk..Szkoida twojego czasu chlopie.
2022-07-20 14:45
gdansk stolica kaszub ....jak ruski krolewiec
2022-07-20 14:37
gdansk .stolica kaszub . przy rafinerii ,,bzdura .to wymysł p adamowicza gdansk to nie kaszuby .to dawne prusy nie mylić z prusakami ,,to wymyslili sobie szwaby
2017-06-07 13:55
A pierwsze polskie gimnazjum w Wolnym Mieście Gdańsku,wówczas jedyne-opanowali pracownicy urzędu. Wiecie o tym ?
2017-06-07 14:53
Dzisiaj jechałem tym tramwajem i czytałem(w tramwaju) o Seredyńskim.
2017-06-07 18:25
Edwarda Heimana-Jareckiego, który za sam ten gest zakupu budynku Kasyna Oficerskiego z własnych pieniędzy na potrzeby Gdańskiej Macierzy Szkolnej zasłużył na upamiętnienie w Gdańsku.
Podstawa absolutnie wyjątkowa.
Kto by dziś kupił jakikolwiek budynek za własne pieniądze i przekazał go nieodpłatnie np. jakiejś organizacji pozarządowej?
2017-06-07 20:50
2018-06-04 17:51
to mój pradziadek :)
MAREK sEREDYŃSKI
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.
W którym roku uruchomiono połączenie kolejowe z Sopotem?
Filmy