• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Combo girls. Kiedy rozebrały się w Gdańsku?

Marek Gotard
9 listopada 2014 (artykuł sprzed 9 lat) 
Plakat zapowiadający Dni Gdańska w lipcu 1959 roku. Plakat zapowiadający Dni Gdańska w lipcu 1959 roku.

Kiedy nie było Internetu, telewizja raczkowała, pozostawało radio i one. Plakaty. Były jednym z głównych źródeł informacji, u nas podniesiono je do rangi prawdziwej sztuki. O czym można było przeczytać na słupach ogłoszeniowych w Trójmieście w 1958 i 1959 roku?



Plakat i słup ogłoszeniowy to przykład idealnej wręcz symbiozy. Dziś oba są nieco zapomniane i chyba mało kto już zwraca uwagę na to, co jest na nich ponaklejane. Prawie nikt nie wysila się, by atrakcyjnym plakatem przyciągnąć publiczność na wydarzenie. Mówiąc plakat, często myślimy po prostu o obwieszczeniu wyborczym.

Na pomysł słupa ogłoszeniowego wpadł niemiecki drukarz Ernst Litfaß, który wprowadził go do użytku w 1854 roku. Na słupach szybko zaczęto naklejać komunikaty i zarządzenia. Podczas wojen były jednym z najważniejszych źródeł informacji o tym, co dzieje się na frontach. Na przełomie XIX i XX wieku okazało się, konstrukcje te są idealnymi nośnikami treści reklamowych.

Przełom XIX i XX wieku to także początek nowoczesnego plakatu. Wcześniej tę funkcję pełniły ozdobne afisze. Coraz lepsze techniki litograficzne sprawiły, że nic już nie musiało ograniczać wyobraźni artystów, a także wydawców i drukarzy. Wyróżnikiem plakatu stały się symbole, metafory, alegorie i symbole, a także zrozumiałe dla każdego znaki graficzne.

Jako pierwsi za plakaty "zabrali się" malarze. Na terenach polskich szczególnie aktywne w tworzeniu plakatów zapisało się środowisko krakowskich artystów. Malowali je m.in. Juliusz Kossak czy Stanisław Wyspiański.

Po II wojnie światowej plakat zaczął pełnić także jeszcze ważniejszą funkcję propagandową niż we wcześniejszych latach. Paradoksalnie, ówczesne władze zapewniły artystom dużą swobodę w projektowaniu plakatów do filmów polskich, a przede wszystkim zagranicznych. Dzięki temu, że każdy wchodzący na ekrany film musiał mieć polską wersję plakatu, rozwinął się u nas nurt nazywany "polską szkołą plakatu", chociaż nie był on jednorodny. Pokazywał różne style, osobowości artystów, zaskakiwał formą, pomysłami i rozwiązaniami. Plakat jako dzieło sztuki już w 1968 roku doczekał się oficjalnego uznania w postaci pierwszego na świecie Muzeum Plakatu w Wilanowie.

Plakat mógł liczyć na pełne spektrum doznań ze strony odbiorców. Podnoszące wartość publicznej przestrzeni plakaty stawały się obiektem zachwytu, kontemplacji, a także irytacji (to przeważnie te propagandowe), kończącej się często ich destrukcją, lub psot i figli ze strony dzieci i młodzieży, domalowujących plakatowym postaciom np. nosy, wąsy lub ubarwiające je dodatkowymi treściami, przeważnie o charakterze przaśno-erotycznym.

Kto w piwnicy w jednej z gdańskich kamienic zgromadził kilkaset plakatów z końca lat 50. ubiegłego wieku, tego prawdopodobnie nigdy się nie dowiemy. Być może zostawiał je ten, kto na gdańskich ulicach trudnił się ich rozlepianiem? Po kilkudziesięciu latach znalazł je kolekcjoner, który ocalił je od ostatecznego zniszczenia. Część, których nie pokonała wilgoć i grzyby, przypominają nam o wydarzeniach, które niegdyś z pewnością wzbudzały spore zainteresowanie mieszkańców.

Oprócz meczów Lechii czy Polonii na stadionach przy ul. Traugutta czy Marynarki Polskiej, meczów żużlowych (również przy Marynarki Polskiej), czy zmagań bokserów w nieistniejącej już stoczniowej hali przy ul. Jana z Kolna, sporą popularnością musiały cieszyć się chociażby występy słynnego zespołu "Śląsk", jakie zaplanowano w sopockiej Operze Leśnej i nieistniejącej obecnie gdańskiej Hali Stoczni.

Plakaty zapraszały chętnych również na festyny harcerskie, wystawę organizowaną przez kuratorium, przedstawienia teatrów (w tym teatru Muzycznego w Gdańsku, który zanim stał się Teatrem Muzycznym w Gdyni, pierwszą siedzibę miał w Domu Kultury w Nowym Porcie) czy przedstawienia w kultowej kawiarni "Rudy Kot".

Oprócz treści niosącej kulturę wysoką, skromny graficznie plakat zapraszał na wydarzenie o wiele bardziej rozpalające wyobraźnię niż zmagania harcerskich drużyn. "Uśmiech od morza", przedstawienie w Hali Stoczni musiało cieszyć się ogromnym wzięciem, gdyż jak informował plakat, na życzenie publiczności organizatorzy zapraszali na dodatkowe przedstawienie. Każdy kto skończył 18 lat, mógł zobaczyć jak wówczas wyglądał "striptease na wesoło" w wykonaniu zespołu "Combo girls".

Wśród odnalezionych plakatów są także te sygnowane nazwiskami twórców, którzy zapisali się w historii polskiego plakatu. Wiele o ówczesnej rzeczywistości mówią także obwieszczenia urzędowe. Jedno z nich, z 1958 roku informowało o nowych normach zaludnienia mieszkań w Gdańsku. Ustalono wtedy, że na jednego mieszkańca może przypadać 10 metrów kwadratowych powierzchni mieszkalnej.

Opinie (58) 2 zablokowane

  • Można było? (2)

    A teraz co? Sama komercja.....

    • 51 10

    • przeciez dawniej tez to byla komercja. (1)

      to byla rowniez komercja tylko w innym czasie

      • 10 1

      • Raczej sensie.

        • 0 2

  • Jeszcze w latach 80 warto było chodzić na koncerty, na mecze, na imprezy. (3)

    Teraz to wszystko to totalna komercja, syf, kiła i mogiła.

    • 87 21

    • (1)

      ...na pałowanie

      • 1 5

      • Syf Kiła i Mogiła = SKM

        • 9 1

    • typowa gadka starego dziadka.
      a za moich czasów to było...

      • 4 5

  • Hehe (2)

    Czerwona pajęczyna była wszędzie.
    Hehe

    • 20 27

    • I nasz środkowy palec :)

      • 6 1

    • teraz też jest , nic się nie zmieniło

      • 2 0

  • Słup soli.

    Tak trzeba nazwać teraz te słupy, miliard plakatów jeden na drugim, misz i masz i dziad z babą.

    • 24 2

  • A dziś Kredyty, pożyczki i nic ciekawego.

    • 41 1

  • Prawda jest taka, że w Komunie był syf i dziadowo a ludzie pamiętają tylko ''różowo'' bo wtedy byli młodzi. (21)

    Była patologiczna propaganda dla bezmyślnego tępego ludu a co gorsza wielu dziś żyjących ''czerwonych patoli sługusów Moskwy'' wtedy wierzyła w te brednie.Takie i podobne plakaciki też tworzyli ludzie którzy aby coś moc robić musieli być zapisani do PZPR wiec się sprzedawali czerwonym bo myśleli, że komunizm będzie wieczny. Ilu zniszczono kariery i życie teraz nikt nie chce pamiętać. Łaziło wielu gdańszczan do komitetu żeby donosić i kablować na innych i całowało wielu buty czerwonym żeby tylko mieć profity etc. Dziś zapomniało wielu jak było naprawdę albo chcą zapomnieć że byli ''czerwoni''.

    • 62 49

    • Taka tak.... (17)

      Tylko czemu z tego dobrobytu jaki mamy teraz dzieci się nie rodzą
      W tym "syfie" jak go nazwałeś były rodziny wielodzietne. Teraz człowieka nie stać na utrzymanie dziecka

      • 23 17

      • bredzisz z tym rodzeniem dzieci i nie masz pojecia o syfie w komunie ! (15)

        pieniadze na te dzieci byly kradzione ludziom w PRL. Kazdy robol robil za 10 dolarow a myslal ze reszte co mu tzw. PRL daje to niby za darmo jest :). Sprawa byla banalnie prosta ...Otoz robotnik w PRL dostawal tylko 1/10 tego co wypracowal czyli owe gora 10 dolarow a reszte czyli 90 dolarow kradl PZPR i z czesci tych kradzionych pieniedzy PZPR cos tam budowal i przydzielal mieszkanka oraz dawal te zalosne dotacje na dzieci a reszte kradli czerwoni baronowie komunistyczni. Przeciez nic za darmo naiwniaku nie jest a pieniadze na drzewach nie rosly . Okradano ludzi tylko ze ludzie tego nie wiedzieli bo nie bylo ogolnie ani skladania PIT do Urzedu skarbowego ani nikt z robotnikow nie mial pojecia ile tak naprawde zysku dla firmy wypracowal bo dostawal kazdy pare groszy i kopa w DU...e i tyle. PZPR to byla organizacja ktora okradala ludzi bo niby skad brali pieniadze na rozdawanie ? z kosmosu :) . Reszte kradla Moskwa Polakom w tzw. exporcie i imporcie wewnetrznym ktory bylo oszustwem na skale swiata i ograbiono polakow na miliardy dolarow przez 50 lat a dzis wszyscy udaja ze bylo inaczej i fajnie. Gow...o bylo a nie fajnie !.

        • 25 12

        • (7)

          No czyli nadal podobnie jak obecnie.

          • 19 4

          • co wy bredzicie ze dzis jest niby '' podobnie '' ? macie cos z mozgami ogolnie ! (6)

            W PRL na tzw. zachodni samochod ludzie odkladali nieraz 20 lat i to na zlom paronastoletni sprowadzony z niemiec . Dzis tez chcecie zarobic 10 dolarow i stac w kolejkach 12 godzin po margaryne i kaszanke ? walnijcie sie w czachy. Pomarancze tylko raz w roku byly sprowadzane i sie ludzie bili w kolejkach w sklepach bo towar byl dzielony na kazda osobe a i tak brakowalo .Macie dzis zbyt dobrze i dlatego jestescie leniwi i tepiejecie umyslowo z nic nie robienia. Dawniej byl jeden sklepik na osiedlu , zadnych marketow a ludzie to byly malpy do kopania w D...

            • 21 11

            • (1)

              Jutro do gimnazjum czy macie wolne?
              I co dziś mama na obiad robi?

              • 15 7

              • W Gdyni na ul Swietojanskiej w dawnych '' delikatesach '' w PRL sie nawet bili o pasztetowa !

                Za pol pensji jedynie kielbase mozna bylo kupic byle jaka bo innej wcale nie bylo. Byl tylko ser twardy i miekki czyli chudy i niby tlusty i zadnego wiecej.Brakowalo chleba czesto . Papier toaletowy byl na przydzial i nawet PZPR wydawal dekrety ile rolek papieru toaletowego ma byc na osobe. Ubranie sie kupowalo raz na 10 lat i ludzie wygladali jak szmaciarze bo wszyscy mieli znoszone biedackie wdzianka.Nowe Samochody byly tylko przewaznie na talony z Polmozbytu .Cala pensja wystarczyla przewazne na 1 pare jeansow w Pewexie za tzw. bony ktore byly papierem z napisana wartoscia w dolarach :) !. Czy dzis tez chcecie pracowac za 1 pare jeansow frajerzy ?. Posiadanie wiecej niz 50 dolarow w domu bylo zakazane i nalezalo to zglosic i oddac Milicji oraz zabronione bylo posiadanie paszportu w domu a ten kto chcial gdzies wyjechac musial sie spowioadac w SB i calowac czerwonych po D..e i wielu donosilo i kablowalo na sasiadow i rodzine ! patologia...

                • 14 11

            • ...do tego co bredzi !!! (3)

              ..ty jesteś głupszy jak podeszwa w bucie. Coś cie musi bardzo ugniatać w ten mały rozumek. Koleś napisał że, jest podobnie, bo to prawda. Tylko dzisiaj to się role odwróciły. Samochód masz dziś za friko ale za to na mieszkanie frajerze to cie nie stać będzie do końca życia. No i jaka tu różnica. Lepiej mieć samochód czy mieszkanie.

              • 15 8

              • Opinia została zablokowana przez moderatora

              • Zanim zaczniesz kogoś obrażać naucz się poprwanie pisać. (1)

                Braki i ograniczenia intelektualne świadczą raczej o tobie.
                Życzę więcej dystansu i zachęcam do zapoznania się z słownikiem ortograficznym.

                • 3 4

              • Wydaje mi się, że Tobie też brakuje edukacji !!

                • 0 0

        • Tak tak wszyscy kradli a rodzine mozna było zalozyc dzieci wykształcić (6)

          Obecnie nazwane jest to defraudacją, malwersacją i aferą polityczną
          Dzisiaj pieniądze mają księża,pseudo elity polityczne nie znające pojęcia moralność i etyka i biznesmeni piorący brudne zyski.
          Znaczna część społeczeństwa straciła na przemianach Dwa miliny Polaków na emigracji a ty piszesz farmazony.
          Żeby pisać takie bzdury trzeba być dzieckiem na utrzymaniu rodziców, przedstawicielem jednej z w/w grup społecznych lub ograniczonym intelektualnie.

          • 16 10

          • widac ze nie rozumiesz jak PZPR i PRL funkcjonowal ! (4)

            otoz nie chodzi o to czy ludzie kradli . Wszystkich w 99 proc okrafdal PZPR bo system byl tak skonstruowany zeby tobie placic 1/10 tego co realnie wypracowalas. Jak dzis wypracujesz 2000 zl to tez ci mozna zabrac np. 1800 a dac zaledwie 200 zl a potem z tych ukradziuonych tobie 1800 dac niby w postaci dotacji na studia np. 100 zl i bedziesz miec wrazenie ze ktos ci cos dal ? a realnie dalas sie okrasc i ci zlodziej dal grosze z kradziezy ktore ty uznalas za prezent. Tak funkcjonowal PRL i PZPR czyli kradl wszystkim w Polsce a potem twoje grosze rozdawal tym co byli slugusami. Nie masz pojecia jaka byla stosowana zasada , uklady i jak ten mafijny uklad dzialal wiec i nie pojmiesz tamtych spraw. Wysocy urzednicy PZPR zyli w luksusie za twoje pieniadze a ty bylas/les tylko frajerem ktory ma na nich tyrac i tyle .

            • 12 7

            • bzdury piszesz (3)

              w tamtych czasach nikt nie wypracowywal az takich pieniedzy bo to co dzisiaj robi jeden pracownik wykonywlo 10 osob, Stad tez te roznice w wynagrodzeniu. Problem byl rzeczywiscie z mozliwoscia zakupu wielu sprzetow AGD czy lepszego jedzenia, jednak prawda jest ze nikt glodny nie chodzil. Nie bylo bezdomnych. Nie bylo bandytyzmu, zlodziejstwa, narkotykow. Generalnie oczywiscie czasy PRL postrzegam zle ale to co jest dzisiaj bo powownywalna zenada i okradanie ludzi. Moim zdaniem ludzie byli sczesliwsi w PRL, dzisiaj to wyscig szczurow o kromke chleba.

              • 13 7

              • :))) jakies glupoty napisales :)) (2)

                Nikit w PRL nie wypracowywal az tak duzych pieniedzy '' :) ...Czyli te 90 dolarow ktore ci zabieral PZPR to byly wielkie pieniadze ? Chlopie ! to byly wlasnie malepieniadze bo Polska nic praktycznie nie exportowala na Zachod . Problem w tym ze jak okradli wszystkich z 3/4 pensji to juz to sie zrobila solidna suma za ktora czerwoni zlodzieje mogli sobie zyc luksusowo i tobie rozdawac kapuste zebys myslal ze wszyscy maja co jesc. Jaka to filozofia okrasc narod i potem rozdac cwierc tego co sie ukradlo ? zadna. Widac ze nie miales pojecia jak PRL funkcjonowal i byles jednym z zwyklych robotnikow. Na swieczniku sie jadalo za twoja kase kawior i pilo sie szampana bo ty miales po to dymac zeby Pan czerwony mogl zyc luksusowo.

                • 7 9

              • Człowieku...oj masz problemy rozmawiałeś z kimś na ten temat...

                • 4 5

              • Dziś nadal nas okradają, z tą różnicą, że już nie rozdają ani 1/100 tego ukradzionego!

                Przejrzyj na oczy! JESTEŚMY NIEWOLNIKAMI!
                Robię dla pracodawcy ponad 20 tyś zł miesięcznie, a on mi chce płacić 1500zł miesięcznie.
                Jest nas 10 i każdy podobnie.
                To nie jest złodziejstwo i niewolnictwo?

                • 15 3

          • Na całym świecie praktyka potwierdza fakt, że im biedniej, tym więcej dzieci się rodzi.

            • 2 1

      • czyli to od dobrobytu sie dzieci rodza?

        to znaczy ze europa to straszna bieda bo tam dzietnosc jest najnizsza na swiecie
        a najbogatsza to jest somalia nigeria czad i inne kraje afryki gdzie srednio jedna kobieta ma 5 dzieci
        wiec kiedy wyjezdzasz do tej oazy bogactwa do czadu?

        • 1 1

    • To w sumie podobnie jak obecnie tylko partia inna.

      • 10 4

    • Powiem więcej

      Zdecydowana większość obecnych "elit" to pociotki tych właśnie komuchów, którzy dla kariery gotowi byli zrobić wszystko, nawet łamiąc innym życiorysy.

      • 1 1

    • W jednym masz racje ! było biednie ale ludzie życzliwi !!

      • 0 0

  • Polskie społeczeństwo jest proste. (5)

    Nie ma dużych wymagań. Ważne aby było za darmo. Koncerty w Gdańsku słabych gwiazd.

    • 37 5

    • zawsze tacy byli polakowie ! (3)

      za cukierka wlasna matke ojczyzne sprzedawali. Przeciez w komunie wiekszosc to byli slugusy kremla ktore robili co kreml kazal a ludzie ruskim wchodzili bez wazeliny w d.

      • 7 3

      • (1)

        I ciągle podobnie jak obecnie tylko tylko Pan inny.

        • 5 2

        • Już Piłsudski mówił, że naród cudowny, tylko ludzie kur*y

          • 3 0

      • zawsze tacy...

        A ty kim jesteś, że nie umiesz wyrażać się gramatycznie? POLAKOWIE to nazwisko a narodowość to POLACY. Teraz młode pokolenie w ogóle nie wie, co to OJCZYZNA a jeden drugiego utopiłby w łyżce wody bez Kremla

        • 1 0

    • Proste czy biedne?

      Polskie społeczeństwo jest po prostu biedne a komercja zachodnia. A Ty ile zarabiasz, że tak oceniasz Polaków - ubliżasz im, baranie!

      • 0 0

  • Ale te plakaty estetyczne, nie to co obecny szajs.

    • 22 0

  • Symbole!!!

    Wyróżnikiem plakatu stały się symbole, metafory, alegorie i symbole.

    • 9 1

  • Szkoda, że cała Polska obklejona jest tym całym ścierwem... (3)

    Przystanki wiaty słupy mury, ulotki wszędzie, za szybami w autach, skrzynki pocztowe, idzie zwariować, szkoda że nasi kochani rządzący nie wezmą się za to.. Gdyby to zależało ode mnie, to bym zabronił wszelkiego rodzaju reklamy! (tego typu)
    Łącznie z banerami, plakatami przedwyborczymi i co wygląda wg mnie najgorzej, żałosnymi reklamami na budynkach i bilbordach...
    Szkoda gadać...
    Szkoda że nie bierzmy przykładu z zachodu, gdzie ulice są czyste i schludne, chce się po nich chodzić i podziwiać elewacje zabytkowych budynków, nawet szyldy sklepów są wkomponowane w elewację budynku w taki sposób że nie rażą po oczach...
    Pomarzyć..

    • 39 5

    • "Szkoda że nie bierzmy przykładu z zachodu, gdzie ulice są czyste i schludne, chce się po nich chodzić" - zachod to ty widziales co najwyzej w serialu z USA.

      • 7 2

    • Albo to żart, albo wyszukana ironia.

      Na zachodzie ulice toną w śmieciach. Oczywiście zwykle trzeba podejść jedną przecznicę dalej od turystycznych szlaków.
      Zobacz jak wyglądają tam ulice - Londyn czy Tokio, chińskie miasta wręcz toną w neonach. Jak dla mnie wygląda to lepiej niż szare budynki.

      • 5 0

    • Opinia została zablokowana przez moderatora

1

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najczęściej czytane