Migawki z historii. Święto narodowe i syreny wahadłowe

Jarosław Kus

3 maja 2016 (artykuł sprzed 8 lat)

Opinie (9)

Najnowszy artykuł na ten temat "Tu mówi stacja wolnościowa Gdańsk"

Kościół pw. św. Stanisława Biskupa Męczennika był główną świątynią polskich katolików w Wolnym Mieście Gdańsku. Co roku odbywały się tutaj nabożeństwa z okazji rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 maja.

Obchody rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 maja w Gdyni i w Gdańsku, rozpoczęcie budowy portu we Władysławowie i unowocześnienie latarni morskiej w Rozewiu. Oto najważniejsze wydarzenia, o których mogli przeczytać czytelnicy Gazety Gdańskiej z 28 kwietnia 1936 r.

Obchody Święta Narodowego Trzeciego Maja w roku 1936 odbywały się w zupełnie innej atmosferze niż te w poprzednich latach: 12 maja przypadała bowiem pierwsza rocznica śmierci zmarłego w 1935 r. marszałka Józefa Piłsudskiego. Jak czytamy w "Gazecie Gdańskiej" z 28 kwietnia 1936 r.: "tegoroczny obchód 3-majowy w Gdyni zaprojektowany został w ramach skromnych ze względu na przypadające w kilka dni później uroczystości żałobne pierwszej rocznicy zgonu Marszałka".

Gdyńskie uroczystości miały rozpocząć się nabożeństwem w kościele Serca Jezusa, po czym zaplanowano pochód "z udziałem wszystkich szkół". Co ciekawe, w pochodzie nie planowano udziału "żadnych organizacji" - dzisiaj rzecz nie do pomyślenia! Apelowano, by uczuciom patriotycznym dać wyraz nie przez manifestację, a przez zakup nalepki na "Dar Narodowy 3 Maja".

Chodziło o to, by "całe zdrowe społeczeństwo Gdyni" zrozumiało "rzucone dziś hasło" i żeby nie było "w Gdyni okna bez nalepki 3-majowej". Wspomniane nalepki-cegiełki rozprowadzano wówczas na terenie całego kraju. Dochód z ich sprzedaży przeznaczano na pomoc Polskiej Macierzy Szkolnej, Towarzystwu Szkoły Ludowej, Towarzystwu Czytelni Ludowych, Macierzy Cieszyńskiej i Macierzy Gdańskiej.

Złożenie "Daru Narodowego 3 Maja" znalazło się również wśród "przykazań" dla Polaków mieszkających w Gdańsku. Pieniądze pozyskane "na Ziemi Gdańskiej" miały wspomóc "Macierz Szkolną w Gdańsku", utrzymującą "ochronki, szkoły polskie, biblioteki". O pozostałych powinnościach "Polaka zamieszkałego na Ziemi Gdańskiej" "Gazeta" pisała, nadając im formę przykazań.

Zwracano się o: wywieszenie chorągwi narodowej (wieczorem 2 maja), uczestnictwo w jednym z nabożeństw "odprawianych w świątyniach polskich" (solenne nabożeństwo zaplanowano o godz. 10:00 w kościele św. Stanisława we Wrzeszczu), udział w uroczystej "akademji" w Sporthalle przy Hindenburg Allee (obecnie gmach Opery Bałtyckiej przy Alei Zwycięstwa) oraz... zwinięcie chorągwi "o barwach narodowych" (w nocy na 4 maja lub rankiem tegoż dnia).

Na koniec zaapelowała "Gazeta" do pracodawców, prosząc o umożliwienie pracownikom wzięcia udziału w uroczystościach 3-majowych, zwalniając ich z pracy przynajmniej na "2 godziny ranne, aby mogli oni uczestniczyć w nabożeństwach solennych". W II Rzeczpospolitej dzień 3 maja był dniem ustawowo wolnym od pracy, dlatego też ze świątecznego odpoczynku mogli skorzystać tylko Gdynianie, Gdańszczanom pozostawało natomiast liczyć na wyrozumiałość swych pracodawców...

Z datą majowego święta związana jest również historia portu rybackiego Władysławowo, którego budowę rozpoczęto wiosną roku 1936 na terenie Wielkiej Wsi - Hallerowa. "Gazeta Gdańska", relacjonując przebieg prac budowlanych, raportowała, że roboty "posuwają się z niesłabnącym tempem", a nawet że "praca przy kafarach trwa od czwartej rano do 20 wieczór". Nic więc dziwnego, że budowę portu ukończono w przeciągu zaledwie dwóch lat: jego uroczyste otwarcie nastąpiło 3 maja roku 1938.

Rozwój infrastruktury morskiej nie ograniczał się jednak wyłącznie do budowy nowych portów, polskie władze dbały również o bezpieczeństwo żeglugi bałtyckiej. Najnowocześniejszą w owym czasie latarnię morską na Rozewiu Urząd Morski postanowił wyposażyć w "wahadłowe" syreny mgłowe. Dzięki temu ostrzegawczy ton latarni miał być słyszany "nie tylko z jednego kierunku, ale ze wszystkich stron".

Tylko nie do końca zgodzić się możemy ze słowami "Gazety", że "obecne syreny są nieruchome" - bo chwianie się to też ruch...

.

Źródło: "Gazeta Gdańska" nr 98 z 28 IV 1936 r. Skany pochodzą z Pomorskiej Biblioteki Cyfrowej.

Jarosław Kusj.kus@trojmiasto.pl

Opinie (9) 2 zablokowane

Sortowanie
- Od najstarszych
- Od najnowszych

Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2016-05-03 09:15

O co chodzi (1)

z tym nieujawnianiem fotek ze starych gazet? Chyba po tylu latach prawa autorskie już wygasły?

7 lat
- 2 0
Twoja opinia

Zmień treść

z tym nieujawnianiem fotek ze starych gazet? Chyba po tylu latach prawa autorskie już wygasły?
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2016-05-03 10:47
  
  Przyczyna
  
  - zapewne - jest prozaiczna i nie ma nic wspólnego z prawami autorskimi. Po prostu Migawka ma określony temat/y, wiec fotki są ilustracją tematu/ów ;) A "nieujawnione fotki"? Myślę, że to zachęta do samodzielnego korzystania z bibliotek cyfrowych - w ramach wolnego dostępu. Naprawdę warto!
  
  Ot
  7 lat
  - 4 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  - zapewne - jest prozaiczna i nie ma nic wspólnego z prawami autorskimi. Po prostu Migawka ma określony temat/y, wiec fotki są ilustracją tematu/ów ;) A "nieujawnione fotki"? Myślę, że to zachęta do samodzielnego korzystania z bibliotek cyfrowych - w ramach wolnego dostępu. Naprawdę warto!
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2016-05-03 11:41

3-maja (2)

W Gdyni dzien wolny, w Gdansku - do roboty...

pracusie vs lenie
7 lat
- 5 1
Twoja opinia

Zmień treść

W Gdyni dzien wolny, w Gdansku - do roboty...
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2016-05-04 11:38
  
  jedni święto docenili (1)
  
  a drudzy to zwykłe osły do roboty
  
  bonzo
  7 lat
  - 0 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  a drudzy to zwykłe osły do roboty
  Regulamin dodawania opinii
  - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
    2018-04-04 18:39
    
    Po prostu Gdansk nie byl Polska i tam swieto 3. Maja nie obowiazywalo !!
    
    Gdanziger
    6 lat
    
    0 0
    
    Twoja opinia
    
    Zmień treść
    
    Po prostu Gdansk nie byl Polska i tam swieto 3. Maja nie obowiazywalo !!
    Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2016-05-03 13:27

Skromny

ten budynek przedstawiony na fotce jako "Kościół pw. św. Stanisława Biskupa Męczennika", który "był główną świątynią polskich katolików w Wolnym Mieście Gdańsku"...
Co o nim wiemy? "Wybudowany najprawdopodobniej na przełomie XIX i XX wieku. Przed rokiem 1924 funkcjonował jako stajnia dla konnicy armii pruskiej. W 1937 jeden z dwóch kościołów parafialnych działających w Wolnym Mieście Gdańsku. Ośrodek duszpasterski prowadzony przez ks. Bronisława Komorowskiego (zginął w obozie koncentracyjnym w Sztutowie)....
Obecnie tak wygląda:
http://photos.wikimapia.org/p/00/00/55/65/55_big.jpg

Ot
7 lat
- 2 0
Twoja opinia

Zmień treść

ten budynek przedstawiony na fotce jako "Kościół pw. św. Stanisława Biskupa Męczennika", który "był główną świątynią polskich katolików w Wolnym Mieście Gdańsku"... Co o nim wiemy? "Wybudowany najprawdopodobniej na przełomie XIX i XX wieku. Przed rokiem 1924 funkcjonował jako stajnia dla konnicy armii pruskiej. W 1937 jeden z dwóch kościołów parafialnych działających w Wolnym Mieście Gdańsku. Ośrodek duszpasterski prowadzony przez ks. Bronisława Komorowskiego (zginął w obozie koncentracyjnym w Sztutowie).... Obecnie tak wygląda: [URL]http://photos.wikimapia.org/p/00/00/55/65/55_big.jpg[/URL]
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2016-05-03 16:02

autor tego artykułu nie napracował się (1)

zeskanował parę stron i opisał. Szkoda czytać

Warszawiak
7 lat
- 2 2
Twoja opinia

Zmień treść

zeskanował parę stron i opisał. Szkoda czytać
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2016-05-03 20:22
  
  Szkoda?
  
  A jednak - przeczytałeś :-) I co teraz zrobisz? Ja ci współczuję.
  
  7 lat
  - 2 2
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  A jednak - przeczytałeś :-) I co teraz zrobisz? Ja ci współczuję.
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2016-05-03 20:19

Fajny artykuł, ale co się stało z panem Pawłem Pizuńskim?

Ostatni artykuł był prawie miesiąc temu. Przestał współpracować z portalem? Mam nadzieję, że nie jakieś problemy zdrowotne, bo bardzo brakuje jego opowieści.

7 lat
- 3 1
Twoja opinia

Zmień treść

Ostatni artykuł był prawie miesiąc temu. Przestał współpracować z portalem? Mam nadzieję, że nie jakieś problemy zdrowotne, bo bardzo brakuje jego opowieści.
Regulamin dodawania opinii