Fakty i opinie
  • Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport
Wiadomości
Dodaj raport
Dom Prawo
Facebook E-mail Messenger WhatsApp Kopiuj link Więcej

Pytanie do notariusza. Czy darowiznę mieszkania można cofnąć?

14 grudnia 2014 (artykuł sprzed 9 lat) 
Opinie (51)
Prawie zawsze darowizna nieruchomości jest nieodwołalna. Prawie zawsze darowizna nieruchomości jest nieodwołalna.

Prawie zawsze darowizna nieruchomości jest nieodwołalna.

fotolia/ flydragon

Przekazanie w darowiźnie pieniędzy, mieszkania czy domu jest ostateczne. W bardzo nielicznych przypadkach możliwe jest jednak jej cofnięcie. Zasadniczo obdarowani nie powinni się martwić o to, że zmuszeni będą do zwrotu mienia.



Znasz przypadki, kiedy darczyńca chciał odwołać darowiznę?

Często w ramach darowizny przekazywane są nie tylko pieniądze na zakup nieruchomości, ale także całe mieszkania czy domy. Najczęściej dzieje się to w najbliższej rodzinie, gdzie nie jest to obciążone podatkiem od darowizny. Zdarza się jednak, że darczyńca chciałby zmienić swoją decyzję. Nasza czytelniczka zastanawia się, czy to możliwe.

- Dostałam w darowiźnie nieruchomość. Teraz moja mama zmieniła zdanie i chciałaby ją cofnąć. Czy jest jakieś prawo lub są jakieś warunki, które na to pozwalają? - pyta pani Magda z Sopotu.

Odpowiedzi udziela Katarzyna Grajewska-Bartosz, notariusz w Sopocie.

Właściciel nieruchomości nabytej w drodze darowizny nie powinien trwać w niepewności co do tego, czy otrzymana nieruchomość będzie, czy też nie, jego własnością.

Z definicji darowizny zawartej w art. 888 kodeksu cywilnego wynika, iż darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz drugiej strony (obdarowanego) kosztem swojego majątku. Czyli, wbrew potocznemu rozumieniu darowizny, nie jest ona "za coś". Jeśli daję, to czynię to bezinteresownie, nie oczekując niczego w zamian. Patrząc na umowę darowizny w ten sposób, powinna ona tworzyć stały stan prawny, poprzez zmianę właściciela.

Czytaj także: Jakie koszty wiążą się z dokonaniem darowizny

Odpowiadając jednak wprost na zadane pytanie, co do zasady każdą darowiznę nieruchomości można odwołać, ale muszą być spełnione pewne warunki ściśle wymienione w kodeksie cywilnym i jest to możliwe w nielicznych, ściśle określonych przypadkach.

Zgodnie z art. 896 kodeksu cywilnego, darczyńca może odwołać darowiznę jeszcze niewykonaną, jeżeli po zawarciu umowy jego stan majątkowy uległ takiej zmianie, że wykonanie darowizny nie może nastąpić bez uszczerbku dla jego własnego utrzymania odpowiednio do jego usprawiedliwionych potrzeb albo bez uszczerbku dla ciążących na nim ustawowych obowiązków alimentacyjnych. Np. babcia zawiera z wnukiem umowę darowizny kwoty 100 tys, zł postanawiając, że wypłata pieniędzy (przelew z konta babci na konto wnuka) nastąpi w ciągu 30 dni od dnia zawarcia umowy. Dopóki więc nie nastąpi przelew wspomnianej kwoty, umowa jest zawarta, ale nie jest wykonana. Jeśli w tym czasie (to jest od dnia podpisania umowy do dnia, w którym miał nastąpić przelew) stan majątkowy babci znacznie się pogorszył, tak że po dokonaniu przelewu nie byłaby w stanie się np. samodzielnie utrzymać, może ona odwołać darowiznę, powołując się właśnie na przesłankę możliwości wystąpienia uszczerbku dla jej własnego utrzymania. Tak samo może być w sytuacji, gdy na skutek dokonania darowizny (np. pieniędzy między rodzeństwem) darczyńca (np. brat) nie jest w stanie płacić ciążących na nim alimentów (np. na rzecz swoich dzieci).

Inną sytuację opisuje przepis art. 898 kodeksu cywilnego: darczyńca może odwołać darowiznę już wykonaną, jeżeli obdarowany dopuścił się względem niego rażącej niewdzięczności. Kodeks jednak nigdzie nie definiuje rażącej niewdzięczności, więc w konkretnej sytuacji ustalenie, czy miała miejsce rażąca niewdzięczność należy do sądu. Przy czym, jeżeli darczyńca obdarowanemu przebaczył, darowizna nie może być odwołana z powołaniem się na rażącą niewdzięczność (art. 899 § 1).

I tak np. w wyroku z dnia 22 października 2014 roku, sygn. akt XII C 487/13, Sąd Okręgowy w Poznaniu stwierdził, iż "brak jest podstaw do odwołania darowizny tylko i wyłącznie z powodu niesprawowania opieki przez obdarowaną nad osobą darczyńcy, jeśli po jej stronie taki obowiązek nie wynikał z łączących je więzów rodzinnych ani też z samej umowy darowizny", a w wyroku z dnia 3 lipca 2014 roku, sygn. akt I A Ca 305/14, Sąd Apelacyjny w Katowicach stwierdził, iż "sam rozpad małżeństwa nie rodzi po stronie synowej moralnego obowiązku zwrotu udziału w nieruchomości, który dostała w darowiźnie od teściowej" (gdy jeszcze małżeństwo trwało).

Zaś Sąd Apelacyjny w Białymstoku w wyroku z dnia 23 kwietnia 2014 roku, sygn. akt I ACa 18/2014 wskazał, iż: "Rażąca niewdzięczność występuje, gdy obdarowany dopuszcza się względem darczyńcy rozmyślnie nieprzyjaznych aktów, przestępstw przeciwko życiu, zdrowiu, czci oraz mieniu, a także gdy narusza obowiązki wynikające ze stosunków osobistych łączących go z darczyńcą, np. odmawia pomocy w czasie choroby mimo oczywistej możliwości jej udzielenia".

Kolejnym ograniczeniem możliwości odwołania darowizny jest czas: darowizna nie może być odwołana po upływie roku od dnia, w którym darczyńca (lub jego spadkobiercy w sytuacji określonej w art. 899 § 2 kodeksu cywilnego) dowiedział się o niewdzięczności obdarowanego.

Odwołanie darowizny następuje przez oświadczenie złożone obdarowanemu na piśmie, także jeżeli przedmiotem darowizny była nieruchomość (art. 900). Nie jest więc do odwołania darowizny - w przeciwieństwie do zawarcia umowy darowizny - wymagana forma aktu notarialnego, co nie oznacza, że własność nieruchomości od razu przechodzi na darczyńcę. Odwołanie darowizny jest bowiem oświadczeniem jednej ze stron, a nie obu (tak jak w przypadku umowy). Do tego, aby nieruchomość na powrót stała się własnością darczyńcy, potrzeba umowy przenoszącej własność nieruchomości zawartej w formie aktu notarialnego pomiędzy obdarowanym - jako właścicielem nieruchomości, a darczyńcą - jako nabywcą nieruchomości.

Niezwykle rzadko zdarza się, aby na pisemne oświadczenie darczyńcy o odwołaniu darowizny, obdarowany dobrowolnie przystąpił do umowy przeniesienia własności. Najczęściej w takiej sytuacji darczyńca musi wystąpić na drogę sądową.

Warto też zwrócić uwagę na to, iż zgodnie z art. 902 kodeksu cywilnego, przepisów o odwołaniu darowizny nie stosuje się, gdy darowizna czyni zadość obowiązkowi wynikającymi z zasad współżycia społecznego.

I tak np. w wyroku z dnia 23 stycznia 2013 roku, sygn. akt. VI ACa 1135/12, Sąd Apelacyjny w Warszawie wskazał, iż "Ustawodawca, stanowiąc w art. 902 KC, że przepisów o odwołaniu darowizny nie stosuje się, gdy darowizna czyni zadość obowiązkowi wynikającemu z zasad współżycia społecznego, nie określił, a nawet nie wskazał żadnych przykładów, co w znaczeniu tego przepisu należy rozumieć przez zasady współżycia społecznego, podobnie jak nie uczynił tego w art. 5 KC. W szczególności odwołanie darowizny domu można byłoby uznać za sprzeczne z zasadami współżycia społecznego, gdyby obdarowany przeznaczał własne oszczędności na budowę przedmiotowego domu".
Pytanie do notariusza Pytanie do notariusza

Zamierzasz kupić lub sprzedać nieruchomość, wydzielić jej część, dokonać darowizny lub spisać testament, ale masz wątpliwości co do związanych z tym formalności? Prześlij swoje pytania mailem: notariusz@trojmiasto.pl. Na pytania czytelników odpowiadać będą notariusze z Izby Notarialnej w Gdańsku. Odpowiedzi na wybrane pytania publikowane będą w Serwisie Dom portalu Trojmiasto.pl.

Zobacz także

Pytanie do notariusza (49)

Opinie (51) 1 zablokowana

  • 2014-12-14 12:15

    Za dziecka było tak: (5)

    "kto daje i odbiera to się w piekle poniewiera"

    Obecnie jest tak co sad powie tak ma być a oświadczenia i umowy ma w d*pie jeśli jest się mężczyzną wszystko należy się biednej matce z dzieckiem.

    A ty choć dostałeś to od rodziny to pod most takie prawo masz.

    Z kurk*mi i złodziejami nie rozmawiam

    9 lat

    • 38 17

    • 2014-12-14 13:08

      (1)

      to pod most ma isc matka z dzieckiem? Widac jaki z ciebie mezczyzna. Jeśli podejmujesz się związku, sprowadzasz na swiat dziecko, a później np. zdradzasz zone, bo glowa siwieje, a d szaleje to nie oczekuj, ze pozbędziesz się zony i dziecka i będziesz się grzal w cieplym gniazdku z nowym nabytkiem.

      9 lat

      • 10 34

      • 2014-12-14 13:28

        Ależ skądże, kobieta i bachor jest bostwem samym w sobie, a celem życia mężczyzny jest tylko i wyłącznie ją adorowac i grzecznie co miesiąc przynosić w ząbkach dużo pieniędzy, bo inaczej będzie zle i same awantury, a tego się każdy mieczak najbardziej boi.

        kobieta to istota ulomna i to ona ściągnęła na ludzkość grzech p

        9 lat

        • 23 7

    • 2014-12-14 13:09

      (1)

      ach i za dzieciaka chyba nie wymienialiście się mieszkaniami co? tylko co najwyżej naklejkami z kolejnej serii wlozonej jako dodatek do gumy balonowej. Waz wartosc

      9 lat

      • 2 7

      • 2014-12-14 13:53

        Dla dziecka to rownie dużo warte.

        9 lat

        • 5 1

    • 2016-01-24 19:25

      zalosny jestes

      to niech stary nauczy sie co to znaczy honor i odpowiedzialnosc za swoje czyny i ja wezmie za splodzenie nowego zycia - czemu tylko matka ma sie meczyc z bachorem ze 20 lat na karku? tyle lat to spory wyrok, wiec jak ktos sie chce pozbyc ciezaru to niech i zabuli za taka ulge i niesluszna wolnosc.

      8 lat

      • 1 0

  • 2014-12-14 13:03

    Dlaczego nie ma autora tego tekstu? (4)

    Wstydzi się?

    9 lat

    • 22 5

    • 2014-12-14 16:40

      bo to plagiat z innej strony

      9 lat

      • 2 1

    • 2014-12-16 14:09

      naucz sie czytać ze zrozumieniem

      "Odpowiedzi udziela Katarzyna Grajewska-Bartosz, notariusz w Sopocie."

      9 lat

      • 1 0

    • 2018-01-06 09:35

      nie ma się czego wstydzić taka jest prawda,w polsce kretaczy nie brakuje

      stefan

      6 lat

      • 0 0

    • 2018-02-25 11:33

      Dlaczego nie ma autora tego tekstu

      bo chcial roztrwonić i przelać przez gardło darowiznę

      marek

      6 lat

      • 0 0

  • 2014-12-14 14:12

    Notariusz omega

    Czy notariusz jest od udzielania porad?

    Klient

    9 lat

    • 10 11

  • 2014-12-14 14:49

    Notariusz Alfa (3)

    Notariusz nie jest od udzielania porad - notariusz jest od dojenia kasy z ciemnego narodu. Umiejętność czytania kwalifikuje go do kategorii zawodu zaufania publicznego - choć tego zaufania w społeczeństwie zawód notariusza kompletnie nie posiada. Ot taki zawód nikomu nie potrzebny stworzony przez prawników dla prawników. Całość pracy tzw. notariuszy spokojnie mogą przejąc urzędy państwowe. Tylko po co upraszczać ludziom życie jak można w imię tzw. prawa spokojnie ich doić z efektów ich ciężkiej pracy :(((

    Klient 2

    9 lat

    • 49 19

    • 2014-12-14 15:34

      No ale większości społeczeństwa pasuje to, że

      jest dojone zgodnie z jakąś tam ustawą - patrz na wyniki ostatnich wyborów.

      9 lat

      • 7 6

    • 2014-12-14 16:39

      odp

      Proszę bardzo, idz do urzędu i kup mieszkanie przez babe w okienku. Hahaha. Tyle w temacie.

      srp

      9 lat

      • 13 5

    • 2020-08-26 13:41

      Dobry kometasz

      3 lata

      • 0 0

  • 2014-12-14 17:33

    Darowizna (12)

    Jak Matka chce przepisać na swoich dwóch synów swoje własnościowe mieszkanie, to jakie z tym wiążą się koszta?

    kartofel

    9 lat

    • 3 4

    • 2014-12-14 19:41

      (3)

      Koszty oczywiście notarialne.

      9 lat

      • 2 2

      • 2014-12-14 20:02

        w jakiej kwocie? (2)

        9 lat

        • 1 1

        • 2014-12-16 08:54

          w PLNach (1)

          k

          9 lat

          • 1 1

          • 2014-12-16 09:38

            no nie zabłysnąłeś kolego...

            pytał o kwotę, a nie o walutę hehehe

            :]

            9 lat

            • 2 1

    • 2014-12-15 07:51

      Nie przepisuj - zapisz w testamencie - dzieciaki będą widziały, że dostaną o ile będą grzeczne. A jak przepiszesz już dzisiaj to będą mieli Cię w d*pie i nic na to nie poradzisz.

      9 lat

      • 3 1

    • 2014-12-15 11:10

      Kartofel (6)

      Zależy jaka jest wartość mieszkania i czy to lokal własnościowy z księgą wieczystą czy spółdzielcze własnościowe? Następna sprawa to podatek. Synowie mogą być zwolnieni z podatku, bo są w I grupie podatkowej, ale muszą spełniać określone warunki.

      M

      9 lat

      • 0 0

      • 2014-12-16 10:06

        wlasnosciowe z ksiega wieczysta. (5)

        Mama splaca kilka kredytow a ostatnio jej stan zdrowia sie pogorszyl i nie chciałbym odziedziczyc mieszkania i dlugow. Wiec moze lepiej jak jeszcze za zycia zapisze nam mieszkanie?

        9 lat

        • 0 0

        • 2014-12-16 19:30

          Jeśli kredyty są wpisane na księdze wieczystej mieszkania, to i tak wraz z mieszkaniem przejmie je nowy właściciel, a jeśli ich tam nie ma, to nie.

          Poniżej - jakie warunki trzeba spełnić, aby być całkowicie zwolnionym z podatku.

          Ulga podatkowa w I grupie przysługuje osobom, które łącznie spełniają nastę-
          pujące warunki (oczywiście trzeba być obywatelem polskim lub mieć miejsce stałego pobytu na terytorium RP):

          1) nie są właścicielami innego budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego
          stanowiącego odrębną nieruchomość bądź będąc nimi przeniosą własność
          budynku lub lokalu na rzecz zstępnych, Skarbu Państwa lub gminy w terminie
          6 miesięcy od dnia złożenia zeznania podatkowego albo zawarcia umowy
          darowizny w formie aktu notarialnego;
          2) nie przysługuje im spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego,
          spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego lub wynikające z
          przydziału spółdzielni mieszkaniowej: prawo do domu jednorodzinnego lub
          prawo do lokalu w małym domu mieszkalnym, a w razie dysponowania tymi
          prawami przekażą je zstępnym lub przekażą do dyspozycji spółdzielni, w
          terminie 6 miesięcy od dnia złożenia zeznania podatkowego albo zawarcia
          umowy darowizny w formie aktu notarialnego;
          3) nie są najemcami lokalu lub budynku lub będąc nimi rozwiążą umowę najmu
          w terminie 6 miesięcy od dnia złożenia zeznania podatkowego albo zawarcia
          umowy darowizny w formie aktu notarialnego;
          4) będą zamieszkiwać będąc zameldowanymi na pobyt stały w nabytym lokalu
          lub budynku i nie dokonają jego zbycia przez okres 5 lat.:
          a) od dnia złożenia zeznania podatkowego lub zawarcia umowy darowizny
          w formie aktu notarialnego jeżeli w chwili złożenia zeznania lub zawarcia
          umowy darowizny nabywca mieszka i jest zameldowany na pobyt
          stały w nabytym lokalu lub budynku,
          b) od dnia zamieszkania potwierdzonego zameldowaniem na pobyt stały w
          nabytym lokalu lub budynku jeżeli nabywca zamieszka i dokona zameldowania
          na pobyt stały w ciągu roku od dnia złożenia zeznania podatkowego
          lub zawarcia umowy darowizny w formie aktu notarialnego.

          Ponadto otrzymane w darowiźnie mieszkanie nie może być większe niż 110 m2 powierzchni użytkowej.

          Źródło: USTAWA z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn.

          9 lat

          • 0 0

        • 2014-12-16 19:44

          Co do kosztów notarialnych - uzależnione jest to od wartości darowanego mieszkania. Reguluje to rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 czerwca 2004 r. w sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej. W § 3 rozporządzenia wskazane są najwyższe dopuszczalne stawki dla poszczególnych wartości. Jeśli wartość mieszkania mieści się między 60.000zł a milionem, to stawka notarialna wynosi = 1 010 zł + 0,4 % od nadwyżki powyżej 60 000 zł. - zaznaczam, że są to maksymalne stawki. Stawkę można negocjować z notariuszem.

          czyli np. mieszkanie warte 200.000zł, w naliczeniu opłaty zastosowano maksymalną dopuszczalną stawkę:

          Za sporządzenie umowy - 1570zł (1010zł + 560zł nadwyżka powyżej 60.000zł)
          Za wniosek wieczystoksięgowy - 200zł
          Podatek vat od wynagrodzenia notariusza (23%) - 407,10zł
          Opłata sądowa - 200zł
          Razem - 2377,10zł

          Co ważne! Jeśli nabywca spełnia warunki uprawniające do z ulgi, o której mowa w art. 16 ustawy z 28 lipca 1983 r. o podatku od spadku i darowizn to za sporządzenie umowy płaci połowę stawki!
          Warto przejść się do notariusza lub dwóch, w celu wyliczenia stawki i łącznych opłat za akt notarialny. Notariusze robią to bezpłatnie.

          9 lat

          • 0 0

        • 2014-12-16 19:58

          (2)

          i oczywiście ostatnim warunkiem jest jeszcze to, aby zgłosić nabycie własności właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego, co należy zrobić w ciągu 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego czyli od dnia kiedy sporządzono akt notarialny darowizny.

          9 lat

          • 0 0

          • 2014-12-16 21:31

            Dziekuje.

            kartofel

            9 lat

            • 1 0

          • 2015-04-18 23:25

            c

            Mieszasz dwie różne ulgi w podatku od darowizn: z art. 4a i z art. 16.

            c

            9 lat

            • 0 0

  • 2014-12-14 21:44

    Można (3)

    w przypadku gdy obdarowany wykaże się np. "rażącą niewdzięcznością wobec darczyńcy" np. odmową udzielenia pomocy itp.

    Anker

    9 lat

    • 9 11

    • 2015-02-23 19:55

      DAROWIZNA W TRAKCIE MAŁŻEŃSTWA

      Podarowałem moje córce kawalerkę,córka jest w związku małżeńskim, mam pytanie czy mąż mojej córki ma jakieś prawa do w/w mieszkania ?

      Krzysztof

      9 lat

      • 0 2

    • 2020-02-02 20:14

      Moi dziadkowie byli poniewierani przez własnego zięcia! To razi jak piorun!

      Ania

      4 lata

      • 0 0

    • 2020-02-22 09:23

      matka 85 lat oskarźa mnie o kradzieź o oszustwa klamstwa ze sie nad nia znecam ze ja wyzywam popycham itd oczywiście sa to

      4 lata

      • 0 0

  • 2014-12-17 07:15

    we Włoszech na Sycylii wszystko można :-)

    9 lat

    • 1 3

  • 2015-07-13 13:15

    przepis prosze o pomoc (2)

    matka przepisała dom na syna, on teraz poważnie zachorował, chciałaby to cofnąć, czy można???

    Asia

    8 lat

    • 0 8

    • 2015-07-20 21:40

      A posiada dzieci ? żonę ?

      jeśli syn nie posiada dzieci. Po jego śmierci jako pierwsi dziedziczą rodzice

      Albercik

      8 lat

      • 0 1

    • 2015-09-15 22:28

      Nie może. Chyba że darowizna jeszcze nie została wykonana lub syn był rażąco niewdzięczny wobec matki po zawarciu umowy darowizny. Wynika to wprost z przepisów kodeksu cywilnego dotyczących darowizny (zakładam, że w pytaniu jest literówka i zamierzenie było takie, że matka zachorowała po darowaniu synowi domu)

      Arek

      8 lat

      • 0 0

  • 2015-07-26 09:11

    pozbycie sie darczyncy z

    Rodzice podarowali mieszkanie za opieke synowi 5lat temu.W maju br roku zmarla matka syn miesiac pozniej niby na powietrze wywiozl ojca do rodziny-zostawiajac mu 20zl...przy emeryturze 3tys.Emerytura przelewana na syna konto.Wykorzystal demencje ojca.Co robic

    zinnia1901@gmail.com

    8 lat

    • 18 6

  • 2016-09-19 09:36

    (2)

    mój ojciec sprzedal ziemie bez mojej zgody jestem jego synem czy tak mógł??

    7 lat

    • 7 1

    • 2017-08-10 13:01

      czy byłeś współwłaścicielem ziemi? jeśli tak- to ojciec nie mógł tego zrobić.

      6 lat

      • 0 0

    • 2020-08-26 13:16

      Ale to była jego ziemia czyli jego własność więc mógł zrobić co chciał ,jak pan kupi samochód za swoje pieniądze i pózniej będzie Pan chciał sprzedać to będzie się Pan pytał Ojca czy może sprzedać.

      3 lata

      • 0 0

1
2

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najnowsze

więcej wiadomości (49)

Najczęściej komentowane

Córka znanego gdańskiego biznesmena w programie o bogatych dzieciakach

Córka znanego biznesmena w telewizji

Wyborcze tournée prezydent Gdańska po innych miastach. Urlopu nie wzięła

Wyborcze tournée prezydent Gdańska

więcej

Najczęściej czytane