• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Bastion Kot w cieniu powstającego Forum Gdańsk

Katarzyna Moritz, Rafał Borowski
21 października 2016 (artykuł sprzed 7 lat) 

Fragment korytarzy Bastionu Kot, którego wejście też wkrótce będzie zasypane.

Ponad rok temu chwalono się odkryciem reliktów dawnego Bastionu Kot przy ul. Okopowej zobacz na mapie Gdańska. Obiekt, który znajduje się w sąsiedztwie budowy Forum Gdańsk, do tej pory nie trafił jednak do rejestru zabytków. Przed kilkoma dniami zasypano wejście do jego wnętrza, w murach wykonywane są przebicia dla nowych instalacji, a z czoła bastionu zdjęto kilka warstw cegieł.



Czy relikty Bastionu Kot powinny znaleźć się w rejestrze zabytków?

XVI-wieczny Bastion Kot odkryto w trakcie wykopów jesienią zeszłego roku. Podobnie jak inne obiekty tego typu, rozebrano go pod koniec XIX wieku, podczas likwidacji wałów miejskich. Wydawało się, że bastion podczas rozbiórki ostatecznie zlikwidowano. Okazało się jednak, że podziemne kazamaty, o długości kilkudziesięciu metrów, z trzema bocznymi pomieszczeniami i dwoma tunelami - ocalały.

Oficjalnie bastion znajduje się poza terenem budowy kompleksu Forum Gdańsk, jednak ma do niego przylegać przejście podziemne, które budowane jest pod ul. Okopową. Będzie ono prowadziło do przystanku SKM Śródmieście. Ta lokalizacja powoduje, że bastion jest niewygodny dla inwestora, który oplata go siecią różnych instalacji.

Zasypano jedyne wejście do Bastionu Kot

Kilka dni temu, na profilu facebookowym Wojciecha Ostrowskiego, znanego w Gdańsku operatora filmowego, pojawiły się zdjęcia wnętrza Bastionu Kot. Ostrowski dostał się do niego przez niewielki otwór, który został odsłonięty podczas prac, związanych z położeniem nowego wodociągu.

Niestety, są to zapewne ostatnie tego typu zdjęcia z wnętrza kazamatów Kota. W ubiegły poniedziałek, zgodnie z harmonogramem prac budowlanych, niewielkie wejście do bastionu zostało zlikwidowane. Tuż nad nim położono wspomniany wcześniej rurociąg, który został zasypany grubą warstwą ziemi.

Możliwie, że podczas kolejnych prac ziemnych, robotnikom uda się odkryć kolejne, nieznane wcześniej wejście do bastionu. Nie ma jednak najmniejszych szans na to, aby bastion został w jakikolwiek sposób zaadaptowany czy po prostu udostępniony do zwiedzania. Wyeksponowanie bastionu będzie polegało na tym, że jedna z jego ścian szczytowych zostanie odkopana i przykryta szklaną taflą.

Jedynym fragmentem Kota, który wciąż jest dostępny, jest niewielki, długi na kilkanaście metrów, korytarz naprzeciwko wylotu ul. Toruńskiej. Jego wnętrza można obejrzeć na załączonym do artykułu filmie. Zasypanie wejścia do tego korytarza również pozostają kwestią najbliższych dni, góra tygodni.

  • Zdjęcia Bastionu Kot, wykonane przed zasypaniem wejścia do niego.
  • Zdjęcia Bastionu Kot, wykonane przed zasypaniem wejścia do niego.
  • Zdjęcia Bastionu Kot, wykonane przed zasypaniem wejścia do niego.
  • Zdjęcia Bastionu Kot, wykonane przed zasypaniem wejścia do niego.
  • Z czoła Bastionu Kot zdjęto kilka warstw cegieł, by w ulicy mogły się zmieścić instalacje.
  • Z czoła Bastionu Kot zdjęto kilka warstw cegieł, by w ulicy mogły się zmieścić instalacje.

Bastion Kot nie jest chroniony wpisem do rejestru zabytków

- To na tyle ważny zabytek dla historii naszego miasta, że ocalenie go było dla nas priorytetowe. Tym bardziej, że stan zachowania kazamaty jest bardzo dobry. Prawidłowo zadziałał nadzór archeologiczny, wspólnie ze wszystkimi stronami zaangażowanymi w budowę Forum, ustaliśmy też nowe warunki prac przy inwestycji - mówił w październiku 2015 roku Dariusz Chmielewski, ówczesny pomorski wojewódzki konserwator zabytków.
Już wówczas zapowiedziano, że zamiast możliwości zwiedzania pomieszczeń kazamatów, w nowym przejściu podziemnym pod ul. Okopową zostanie wyeksponowany jedynie północny fragment zewnętrznej ściany bastionu o długości ok. 12 metrów

Obecna wojewódzka konserwator zabytków pomorskich, Agnieszka Kowalska, twierdzi, że zgodnie z wcześniejszymi deklaracjami, odkryte w zeszłym roku kazamaty podlegają zachowaniu i wyeksponowaniu.

- Osobnym zagadnieniem jest korytarz odkryty latem tego roku. W toku spotkań roboczych ustalono, że w celu jego zachowania zostaną przeprojektowane sieci. Natomiast nie ma możliwości skomunikowania go. Ma zostać zabezpieczony i zasypany - przyznaje Agnieszka Kowalska.
Przyznaje też, że z odkrytego czoła bastionu ostatecznie zostanie zdjętych kilka warstw cegieł, gdyż jego korona znajduje się tuż pod powierzchnią jezdni, a to uniemożliwia rozmieszczenie wszystkich niezbędnych mediów.

- Ze względu na odkryte relikty dwukrotnie wprowadzano już zmiany projektowe. Natomiast możliwości przesuwania wszystkich mediów są na tym terenie dość ograniczone. Ponadto, nowa droga musi zostać połączona z istniejącym systemem komunikacyjnym. Stąd zgoda na zdjęcie kilku warstw cegieł z czoła bastionu. Przebicia do kazamat są z kolei konieczne, jeśli mają one zostać wpasowane w przejście podziemne - wyjaśnia Kowalska.
Jednak najwyższa forma ochrony zabytkowych obiektów, czyli wpis do rejestru zabytków pozostałości Kota, nie był do tej pory rozważany przez konserwatora. Dlaczego?

- Obecnie mamy część zabytku, a dalsze prace mogą spowodować kolejne odkrycia. Wpisując obiekt do rejestru musimy określić jego granice i przedmiot ochrony. Na podstawie źródeł historycznych jesteśmy w stanie określić pełen zasięg Bastionu Kot, ale czy taki ma być zakres ochrony, skoro większość Bastionu już nie istnieje? A jeżeli wpisywać tylko relikty - to trzeba ustalić, jaki jest ich zakres. Prace na tym terenie nie zostały jeszcze zakończone - podkreśla Kowalska.
To nie jedyne kontrowersje związane z odkryciami dawnych reliktów historycznych na terenie Forum Gdańsk. W tym roku, podczas prac archeologicznych, odsłonięto tam niewielką piwniczkę gospodarczą pochodzącą z przełomu XVI i XVII wieku. Wykonano pełną dokumentację inwentaryzacyjną budowli oraz jej badania historyczno-architektoniczne.

Archiwalne zdjęcie z 1894 roku przedstawiające Bastion Kot oraz fragmenty Bastionu Wozowego (po lewej stronie). Widok od strony Zaroślaka.

Archiwalne zdjęcie z 1894 roku przedstawiające Bastion Kot oraz fragmenty Bastionu Wozowego (po lewej stronie). Widok od strony Zaroślaka.
Ostatecznie, na podstawie wyników badań i ocen ekspertów, 21 sierpnia wojewódzka konserwator wydała zgodę na rozbiórkę obiektu, uznając, że nie jest to obiekt istotny dla dziedzictwa historycznego Gdańska. Rozbiórka oburzyła miłośników zabytków i o sprawie zawiadomiono szereg organów, w tym CBA, ABW, prokuratora generalnego i ministra kultury.

Forum Gdańsk, budowane przy Targu Rakowym i Siennym zobacz na mapie Gdańska, oferować ma jednocześnie nową przestrzeń publiczną i kompleks handlowy. Inwestycja obejmuje też budowę Centrum Dziedzictwa Historycznego Miasta Gdańska oraz węzła przesiadkowego i infrastruktury drogowej wokół kompleksu. Projekt realizowany jest we współpracy pomiędzy Multi Poland i Gminą Miasta Gdańska oraz grupą PKP. Otwarcie kompleksu planowane jest na 2017 rok. Wartość inwestycji szacuje się na 800 mln zł.

Forum dysponować będzie 62 tys. m kw powierzchni komercyjnej, na której znajdzie się około 220 lokali handlowych i usługowych, wieloekranowe kino, klub fitness, restauracje i kawiarnie oraz wielopoziomowy parking na około 1 100 miejsc. W ramach kompleksu powstanie też zupełnie nowa przestrzeń publiczna: plac miejski z kawiarniami i restauracjami oraz ogólnodostępny bulwar biegnący wzdłuż zrewitalizowanych nabrzeży kanału Raduni. W drugim etapie projektu powstaną również nowoczesne powierzchnie biurowe.

Opinie (145) 4 zablokowane

  • acha by Kowalski na swojej Działce takiego kota odkopali, to musiał by go wmurować wyeksponować (6)

    zapłacić i odstąpić od budowy. duży może wszystko.

    • 154 12

    • to jest piwnica

      ta piwnica przeszkadza - powinna być rozebrana albo zasypana.

      • 6 21

    • wielki szacun dla Wojciecha Ostrowskiego, znanego w Gdańsku operatora filmowego,

      • 13 4

    • #CBA #BUDYN # cwaniaki z po (2)

      tyle w tersci wypowiedzi wystarczy

      • 5 9

      • kompletnie zidiocenie ..... (1)

        Kibol ? PiSdzielec czy pospolity bezmózg ?

        • 5 2

        • No tak, Gdańsk to ostatni szaniec

          • 1 1

    • Niestety...Tak chroni się zabytki w Gdańsku...

      za dużo ich posiadamy ?

      • 8 6

  • Budyń ma w tyle zabytki, byle się mieszkanka od kolegów deweloperów zgadzały więc mogą robić co chcą! (4)

    • 142 48

    • Co ma miasto do tego tak naprawdę (1)

      Konserwator podlega ministerstwu a nie miastu

      • 22 6

      • a kto buduje kolejne centrum handlowe?

        • 5 3

    • nuda

      • 6 6

    • 100% racaja - nie wazni ani meszkanicy, historia czy rozsadna urbanistyka miasta

      • 3 4

  • (9)

    Po prawdzie to nie wiem czy jest czego żałować. Ani to ładne, ani interesujące inżyniersko, ani nic.

    • 41 114

    • xxx (5)

      piszesz to jako znawca tematu, czy jako leśny ludek, którego interesuje jedynie zimno piwo pod dworcem?

      • 34 11

      • (2)

        Piszesz to jako wybitny rodak, czy jako leśny ludek, który sobie poprawia humor obrażając ludzi w internetach?

        • 13 20

        • xxx (1)

          pisze, jako gość, którego wku...ia niszczenie historii, i takie luzackie podejście do niej jak Twoje.

          • 12 6

          • warto tu zauwazyc, ze przed wojna (czyli wtedy, kiedy w opinii wielu Gdansk byl najladniejszy*)

            wiele obiektow, ktore dzis smialo nazwalibysmy zabytkiem zostalo rozebranych.

            Wielka szkoda, ze zamiast swietnych plantow wokol Glownego Miasta mamy "obwodnice" przez srodek Srodmiescia.

            * - mozna dyskutowac

            • 6 3

      • No na zimne piwo to jest znakomite miejsce! (1)

        Klimatyczny pub, w sam raz na upalne dni...
        Nikt nie widzi potencjału?

        • 8 4

        • troche wasko, ale potencjal jest

          warto tu zauwazyc, ze poki co nikt nie burzy. Zatem mozna wrocic do pomyslu za 5 czy 10 lat.

          Spokojnie.

          • 2 1

    • to zwykła maruda z gdyni

      • 7 9

    • Niewątpliwie ciekawe jest to g*won które tam powstaje.

      Tłumy będą tam się snuły od rana do wieczora. ,,Skok cywilizacyjny" na miarę Budynia. Daliście się ludzie skanalizować.

      • 2 4

    • Można zagospodarować

      Podziemna strzelnica - tego niestety brakuje, a lokalizacja całkiem dobra. Nikomu z zewnątrz odgłosy strzałów by nie przeszkadzały, a byłoby gdzie trenować :)

      • 5 3

  • (4)

    Ten bastion kot to byle co.

    • 23 73

    • (3)

      nie obrażaj siebie

      • 7 4

      • (2)

        Masz kompleksy z mojego powodu?

        • 3 4

        • szpilek=doo*ek,słoik spod Mrągowa albo Włocławka...... (1)

          • 1 3

          • z Włocławka to niejaki Jaworski

            • 4 0

  • mistrzostwo portalu (3)

    W tytule : Czy Bastion Kot przetrwa budowę Forum Gdańsk. W rozwinięciu : Obiekt, który znajduje się w sąsiedztwie budowy Forum Gdańsk...

    • 37 12

    • (1)

      Nie bądź małostkowy(a) jest poranek pada deszcz i nie nabijaj się! Napij się kawy lub piwa.

      • 6 6

      • nie poszedłeś dziś do szkółki ????

        • 1 0

    • Co nielogicznego jest w tym zdaniu?
      To, że jest w sąsiedztwie nie znaczy, że nie może mieć na niego wpływu.

      • 7 1

  • Bastion Kot w Gdyni zostałby zaraz rozebrany lub zasypany (2)

    bo byłby zagrożeniem dla szefa Samorządności

    • 27 13

    • w du.pie byłeś gów.no wiesz

      w du.pie byłeś gów.no wiesz, lamusie , widać za mało nauki w gimnazjum i się nudzi szczeniakom

      • 8 6

    • Leming nie odbijaj pałeczki,artykuł jest o Danzing.

      • 0 4

  • Skandal (2)

    Gdańsk od zawsze wchodził w pupę inwestorom/deweloperom i pozwalał na wszystko.

    • 91 18

    • Ciekawe czy

      za darmo

      • 1 3

    • No, np. pozwolono wyburzyc wczesnoromanskie kamienice, aby postawic w ich miejscu jakis tam ceglany kosciol!

      Kto w ogole taka makabryle w tym miejscu pozwolil zbudowac?! Gdzie bylo CBA ;)

      • 1 4

  • Galerie kontra zabytki (7)

    W Gdańsku zabytki są niszczone. Jezeli nie bedziemy dbali o utrzymanie historycznych obiektów a budowsli pseudo galerie to cos jest nie tak. Czy jestesmy Polakami? Czy dbamy o swoje dziedzictwo?

    • 77 23

    • czy jesteśmy Polkami? (1)

      czy dbamy o swoje dziewictwo?

      • 8 11

      • Spytaj posłanke pawlowicz

        • 15 5

    • Do wierny (1)

      Pewna pani Poseł spytała czy w Gdańsku mieszkają jeszcze Polacy To ją zapluto,sponiewierano.

      • 9 8

      • ta pani wiele mowila

        i bardzo niewiele z tego jest madre.

        Dzielenie PiSowcow Polski na "patriotow" (dokladna definicje zna tylko Polskezbaw) i zdrajcow (to tez okresla Polskezbaw) nikomu nie wyjdzie na dobre.

        Ale tymczasowy interes polityczny malego czlowieka widac w jego ocenie jest wart niszczenia narodu.

        • 8 2

    • POlskość to nienormalność. Lepiej postawić portugalską biedrę.

      • 4 7

    • Kocham Bastiony, poterny i inne lochy Biskupiej Góry...ale zamiast Kota wybieram (1)

      Forum Radunia, jeśli muszę wybierać.
      Ta Galeria Forum będzie lokomotywą dla Biskupiej, wyniesie ją na I miejsce w Pomorskiem!

      Szkoda tylko butelek w tajemnic pełnym nurcie Raduni po Czystej i Szlampach, o ciemno zielonym kolorze, do których strzelałem z proc...

      • 0 5

      • Forum Radunia nie jest na Biskupiej Górce, Bastion Kot też nie

        Ciekawe skąd się wzięła nazwa ulicy Kocurki ?
        Może od żołnierzy z Bastionu Kot ?

        • 5 1

  • Ku..Wa skandal!!! (8)

    To część naszej historii i dziedzictwa i żaden pajac z koparką nie ma prawa tego tknąć! To powinno do prokuratury iść! Kasa się zgadza to i zabytki w d*pie mają! Za rok zburzą Katownię żeby centrum handlowe postawić pewnie!!

    • 133 30

    • Nie wszystko co stare to "zabytek" (1)

      Inaczej na Orzeszkowej dalej stałyby rudery. Czasem cos nieszczeje, a czasem nie przedstawia soba żadnych walorów architektonicznych

      • 15 16

      • Na orzeszkowej

        Stoi willa z 1920 roku. Obiekt śliczny, uroczy, z pięknymi widokami z okien, niestety zaniedbany. W między czasie był izba wytrzeźwień, ośrodkiem zdrowia, jadalnia mundurowych. Ale nadal widać i czuć w nim duch willi. Właściciela stać na ciecia w noweh toyocie hilux ale nie stać na odbudowę? Powolną renowacje.

        • 4 0

    • Ochłoń frustracie i pomysł choć troszkę. Po co komu ta jama pod ziemią? (3)

      • 12 25

      • Po co ty jesteś POrako? Nikt już was nie chce w Polsce.

        • 4 10

      • xxx

        "jama pod ziemią"-od razu widać dispolomaniaka.

        • 6 3

      • żeby cię pochować...ha..ha...

        • 0 3

    • ile chcialbys miesiecznie dac na utrzymanie tego obiektu? (1)

      Wszyscy w Polsce wiecznie krzycza o to, aby kazda cegielke konserwowac. To kosztuje. Ile jestes w stanie dac miesiecznie na to, aby ten budynek nie zostal zlikwidowany?

      Jesli sie znajdzie inwestor - super, niech go zaataptuje na pub, sklep czy restauracje. Ale spokojnie, ani go nikt nie wyburzyl, ani nie jest to perelka architektury. Takich obiektow w Gdansku jest sporo.

      Panie obronco, wymien prosze 7 bastionow i 10 oryginalnych (nieodbudowanych po wojnie) zabytkow Glownego Miasta. Wymien takze jeden, szczegolny budynek, ktory zostal odbudowany zgodnie z tym jak naprawde wygladal i dopiero w latach '90 odzyskal swoje oryginalne wnetrze (wywiezione w 44 roku). No, prosze?

      Tacy z Was znawcy. Byle krzyczec, byle szukac spiskow.

      • 10 2

      • hmm
        bazylika mariacka
        dom uphagena
        błekitny baranek
        kościół św mikołaja

        bastiony:
        gertrudy
        żbik

        tyle kojarzę
        co sondzisz? ujdzie?

        ps. ten kot wg mnie bez szału

        • 5 0

  • Obiec

    • 3 3

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najczęściej czytane