Kryształy Swarovskiego to nie tylko świecidełka. Bursztyn podobnie

Olga Miłogrodzka

27 lipca 2016 (artykuł sprzed 7 lat)

Opinie (10)

Instalacja "Prologue" autorstwa Patrika Fredrikson'a oraz Ian Stallard'a, prezentowana na Art Basel w Hong Kongu w 2014 roku.

Swarovski, podobnie jak i bursztyn, kojarzy się większości z masowo wytwarzaną biżuterią. Aby rehabilitować wizerunek "szklanego kamienia", austriacka marka angażuje twórców, aby ci na nowo odkrywali jego właściwości optyczne. W rezultacie - z udziałem kryształu - powstają zadziwiające prace. A w jaki sposób o wizerunek bursztynu dba Gdańsk, jego światowa stolica?

Swarovski to przede wszystkim biżuteria i świecidełka, czasem ozdabia kreacje mody, czasem meble. Ale to nie wszystko. Kryształ, który de facto powstaje dzięki odpowiedniej obróbce szkła ołowiowego, pojawia się także w projektach czysto abstrakcyjnych, sytuowanych na granicy nauki i sztuki. Od co najmniej dekady austriacka marka we współpracy z wybranymi twórcami bada optyczne właściwości materiału. Efekty ich pracy bywają spektakularne - coraz łatwiej dostępny i coraz powszechniejszy "kryształ" na nowo wzbudza dzięki nim zainteresowanie.

Swarovski - potentat kryształu

Dobrym przykładem są instalacje powstałe na terenach firmy - w pięknie położonej, austriackiej miejscowości Wattens. To tu, w ubiegłym roku, w nowej aranżacji, otwarte zostało "muzeum" poświęcone kryształowi (Kristallwelten - Kryształowe Światy Swarovskiego), a wraz z nim takie realizacje jak szklana kopuła, która pozwala poczuć się jak wewnątrz kryształu czy chmura inkrustowana 800 000 kryształami - odbijając się w tafli ciemnego basenu kreuje obraz rozgwieżdżonego nieba.

Kryształ Swarovskiego w nietypowych odsłonach pojawia się także poza Wattens, często na targach. W centrum upalnego Miami, wraz z Asif Khanem, Swarovski powołał do życia "halo" - zjawisko obserwowane na niebie w postaci białego pierścienia wokół tarczy słońca. Efekt uzyskano dzięki konstrukcji złożonej z ponad miliona kryształów. To dzięki ich precyzyjnie zaprojektowanemu układowi, a także odpowiedniemu doborowi szlifów, światło załamywało się i odbijało się od nich tak, jak w naturalnych warunkach atmosferycznych - czyli w chmurze zawierającej biliony malutkich kryształków lodu. W ubiegłym roku, we współpracy z Fernando Romero, wykonano krok dalej - podjęto próbę zrekontrowania słońca, należy zaznaczyć - w skali jeden do biliona. Zewnętrzną jego strukturę ułożono z kryształów typu Aurora Borealis - w charakterystyczny dla siebie sposób mienią się rożnymi kolorami naraz (Swarovski opracował tę metodę obróbki szkła w latach 50. na zlecenie Diora). W rezultacie światło, którego źródło ukryte zostało w środku kuli, obijało się od kryształowej powłoki w sposób imitujący ognistą, ruchomą powierzchnię gwiazdy. Inną instalacją, która zmierzyła się z tematem światła słonecznego odbijanego i załamywanego w krysztale, jest nieustannie połyskująca, migocząca tarcza - Prolog - studia Fredrikson Stallard.

Gdańsk - światowa stolica bursztynu

Wyżej wymienione to tylko wybrane przykłady działań kształtujących wizerunek Swarovskiego jako potentata kryształu i rehabilitujących "szklany kamień" sam w sobie. Zainspirowały nas do tego, aby zadać pytanie o lokalne inicjatywy, dzięki którym Gdańsk buduje swój tytuł światowej stolicy bursztynu - takie, które śmiało wychodzą poza granice branży biżuteryjno-wzorniczej, tej stricte komercyjnej (pracę jubilerów miasto wspiera akurat prężnie). Zapytaliśmy o nie Roberta Pytlosa - Pełnomocnika Prezydenta Miasta Gdańska ds. bursztynu. Na liście projektów, których celem jest kształtowanie zbiorowej wyobraźni pojawiły się np. instalacja wodna pt. "Poszukiwacz bursztynu" i otwarta niedawno wystawa Lucjana Myrty. Co podkreśla Robert Pytlos, na 400 m2 powierzchni ekspozycyjnej udało się zgromadzić w sumie cztery tony obrobionego bursztynu - z tą skalą konkurować nie może nawet bursztynowa komnata. Ołtarz w kościele św. Brygidy to kolejna inicjatywa, której trudno nie wziąć pod uwagę. Stadion piłkarski także dowodzi bursztynowego szaleństwa gdańszczan - pamiętamy, w filmiku promującym Polskę pojawił się on w wyobraźni małego chłopca jako olbrzymi skarb wyciągnięty przez gdańszczan na ląd. Mamy też nad morzem niemałe Muzeum Bursztynu.

- Bursztyn to dar od historii, którego nie zamierzamy zmarnować w swoich działaniach i strategiach miejskich. Był tutaj, na miejscu, zanim powstało miasto. Będziemy się zawsze starali, aby Gdańsk kojarzono z bursztynem - to nieodzowny jego element, także dobrobyt jego mieszkańców - mówi Robert Pytlos.
Pytanie na ile odważne, innowacyjne i nośne są gdańskie projekty z udziałem bursztynu? Czy wystarczająco, aby zapisać się w pamięci odbiorcy na tyle wyraźnie, na ile zapisują się działania Swarovskiego? Z tym pytaniem zwróciliśmy się do Jacka Dominiczaka - architekta, teoretyka i praktyka architektury dialogicznej:

- Promocja gdańskich związków z bursztynem w ogromnym stopniu dotyczy biżuterii - jej projektowania, promowania i sprzedaży. Bardzo dobrze się dzieje, że te połączone ze sobą działania coraz częściej łączą się też z promocją dobrego dizajnu. Myślę, że na tej samej zasadzie dzisiejsze instalacje promocyjne w przestrzeni publicznej miasta powinny połączyć się z wysokiej klasy sztuką współczesną. Mamy już w Gdańsku przykład takiego działania: to wyłoniona w międzynarodowym konkursie organizowanym przez Galerię Zewnętrzną Miasta Gdańska praca szwajcarskich artystów Freda Hatta i Daniela Schlapfera zatytułowana "Krople bursztynu", która znajduje się w przejściu pod wiaduktem drogowym na ulicy Szopy. Nie mam wątpliwości, że minimalistyczne i napełniające się światłem bursztynowe krople, będące tematem pracy mogłyby stać się wspaniałym miejskim bursztynowym motywem, a nie pozostawać jedynie pojedyncza instalacją zrealizowaną w skrajnie trudnej przestrzeni i poza głównymi szlakami miejskimi. Bo właśnie do takich działań namawiałbym miasto: do drobnych, nienachalnych, ale powtarzających się motywów miejskich. Krople bursztynu mogłyby pojawiać się w posadzkach ważnych publicznych przestrzeni miasta, mogłyby zaznaczyć ważne ich miejsca. Może powinny "spaść" na posadzkę ulic przy kamienicach, w których mieszkali ciekawi gdańszczanie albo w których miały miejsce zdarzenia warte zapamiętania?

Olga Miłogrodzkao.milogrodzka@trojmiasto.pl

Zobacz także

Jak Oni Mieszkają: 115-metrowe mieszkanie w Gdańsku

Opinie (10)

Sortowanie
- Od najstarszych
- Od najnowszych

Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2016-07-27 10:34

(1)

O tym bursztynie to tylko gadać potraficie. Stolica tej żywicy to i powinno być coś ekstra z tego bursztynu zrobione. Może jakiś zegar miejski albo herb miasta np przy wejściu na ulicę Długa. Setki lat temu potrafili zrobić bursztynową komnatę to teraz tymbardziej można. Pogadać z kim trzeba o surowcu i zrobić jakieś cudo by świat podziwiał.

Maciek
7 lat
- 14 7
Twoja opinia

Zmień treść

O tym bursztynie to tylko gadać potraficie. Stolica tej żywicy to i powinno być coś ekstra z tego bursztynu zrobione. Może jakiś zegar miejski albo herb miasta np przy wejściu na ulicę Długa. Setki lat temu potrafili zrobić bursztynową komnatę to teraz tymbardziej można. Pogadać z kim trzeba o surowcu i zrobić jakieś cudo by świat podziwiał.
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2016-07-27 11:21
  
  Jeszcze czego,to pospolity kicz.
  
  Najlepiej jak ma być herb miasta to trzymany w dziobach przez papugi.Bedzie cacy.
  
  7 lat
  - 4 7
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Najlepiej jak ma być herb miasta to trzymany w dziobach przez papugi.Bedzie cacy.
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2016-07-27 19:54

pytlos do zwolnienia

Nic nie robi tylko tyje.

7 lat
- 5 2
Twoja opinia

Zmień treść

Nic nie robi tylko tyje.
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2016-07-27 20:13

(1)

Baaaaardzo czesto wsrod znajomych z europy i nie tylko slysze ze svarowski to polska marka i ich wyroby sa z polski. Milo... Ciekawe skad to im sie wzielo

7 lat
- 7 0
Twoja opinia

Zmień treść

Baaaaardzo czesto wsrod znajomych z europy i nie tylko slysze ze svarowski to polska marka i ich wyroby sa z polski. Milo... Ciekawe skad to im sie wzielo
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2016-07-28 22:39
  
  bo ma nazwisko na -ski, a Macedończycy są mniej rozreklamowani
  
  7 lat
  - 2 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  bo ma nazwisko na -ski, a Macedończycy są mniej rozreklamowani
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2016-07-28 17:26

Bursztyn i owszem Doceniam

Jest piękny i w rękach artysty może zmienić się w śliczny klejnot wart każdych pieniędzy. Pod warunkiem , że naturalny a nie topiony w autoklawach . . Svarowski to tandeta na siłę lansowana i nie warta ceny jaką sobie za te swiecidełka życzą

7 lat
- 11 2
Twoja opinia

Zmień treść

Jest piękny i w rękach artysty może zmienić się w śliczny klejnot wart każdych pieniędzy. Pod warunkiem , że naturalny a nie topiony w autoklawach . . Svarowski to tandeta na siłę lansowana i nie warta ceny jaką sobie za te swiecidełka życzą
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2016-07-29 08:04

..zawsze sie zastanawialem, skad taka popularnosc "sfarowskiego".. - ale przeciez zyjemy w czasach tandety i znajduja sie ludzie, co za nia gotowi zaplacic wiecej.

7 lat
- 5 2
Twoja opinia

Zmień treść

..zawsze sie zastanawialem, skad taka popularnosc "sfarowskiego".. - ale przeciez zyjemy w czasach tandety i znajduja sie ludzie, co za nia gotowi zaplacic wiecej.
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2016-07-29 12:55

Szkiełka Swarovskiego i dział deluxe :D

ddd
7 lat
- 6 2
Twoja opinia

Zmień treść

Szkiełka Swarovskiego i dział deluxe :D
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2016-08-05 01:14

Jasne, że nie tylko świecidełka, to są potężne biznesy.

Zwłaszcza Bursztynnictwo, nasi teraz się cieszą, że Chiny u nich kupują a za chwilę Chiny wyprą ich z rynku bo kupują dla wzorów i po to by się nauczyć....

Forum Radunia
7 lat
- 1 0
Twoja opinia

Zmień treść

Zwłaszcza Bursztynnictwo, nasi teraz się cieszą, że Chiny u nich kupują a za chwilę Chiny wyprą ich z rynku bo kupują dla wzorów i po to by się nauczyć....
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2016-08-21 15:43

Pełnomocnik

do spraw bursztynu?!

zgroza
7 lat
- 0 0
Twoja opinia

Zmień treść

do spraw bursztynu?!
Regulamin dodawania opinii