Dług alimentacyjny w Polsce to obecnie ponad 10 mld zł. Pomorze na szczęście nie jest liderem tej klasyfikacji, ale i tutaj problem występuje na dużą skalę - w regionie ponad 22 tys. osób nie płaci należności na dziecko. W ostatnich dniach Sejm przyjął nowelę Kodeksu karnego, która ma pomóc w efektywniejszym egzekwowaniu świadczeń alimentacyjnych. I tak, jeśli osoba, której zasądzono alimenty nie będzie płacić świadczeń, będzie podlegać grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawieniu wolności do roku. - Każde działanie, które nakłoni rodziców do ponoszenia odpowiedzialności za własne dzieci jest cenne - twierdzą prawnicy.
tak, ale tylko wówczas, kiedy unikają płacenia alimentów z premedytacją
57%
prawo powinno być zaostrzone, ale kara pozbawienia wolności to przesada
22%
nie, to absurdalny wymiar kary
21%
Okazuje się, że dłużnicy alimentacyjni to prawdziwa plaga. Również na Pomorzu. Z danych udostępnionych w ubiegłym roku przez Krajowy Rejestr Dłużników wynika, że średnia wysokość zadłużenia z tytułu niezapłaconych alimentów sięga w regionie już ponad 32 tys. zł na osobę, co w sumie daje kwotę ponad 789 mln zł.
Dłużnicy alimentacyjni na cenzurowanym Do tej pory prawo pozostawiało furtkę tym, którzy za wszelką cenę chcą unikać płacenia alimentów. Kodeks karny przewidywał, że "kto uporczywie uchyla się od wykonania ciążącego na nim z mocy ustawy lub orzeczenia sądowego obowiązku opieki przez niełożenie na utrzymanie osoby najbliższej lub innej osoby i przez to naraża ją na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat dwóch".
I właśnie zapis o "uporczywym uchylaniu" środowiska popierające uszczelnienie przepisów alimentacyjnych uważają od dawna za szczególnie chybiony. Jego szeroka interpretacja pozwala na obchodzenie obowiązku płacenia świadczeń na dziecko.
- Obecne przepisy sprzyjają unikaniu płacenia alimentów. W praktyce dłużnicy alimentacyjni mogą uchylać się od płacenia w sposób dowolny. W tej chwili sytuacja jest taka, że jeśli ktoś wpłaca np. 10 zł miesięcznie, to w żaden sposób nie można go pociągnąć do odpowiedzialność ani nakłonić do zapłacenia całej zasądzonej kwoty na dziecko - tłumaczy Małgorzata Kotarska, prawniczka specjalizująca się w sprawach rodzinnych.I właśnie m.in. takim sytuacjom kres chce położyć Ministerstwo Sprawiedliwości. Nowelizacja Kodeksu karnego przegłosowana ostatnio przez sejmową większość zakłada zaostrzenie przepisów. Co dokładnie się zmieni?
Nowe rozwiązania w Kodeksie karnym - Ustawa przewiduje, że osoba, której dług alimentacyjny stanowi równowartość co najmniej trzech należnych świadczeń okresowych (najczęściej miesięcznych), podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku
- Dłużnicy alimentacyjny będą mieli możliwość uniknięcia kary, jeśli dobrowolnie wyrównają zaległości przed upływem 30 dni od dnia pierwszego przesłuchania w charakterze podejrzanego
- Skazani na karę pozbawienia wolności nie muszą odbywać kary w więzieniu. Mogą podlegać dozorowi elektronicznemu i normalnie pracować. Ministerstwo Sprawiedliwości wdraża program pracy więźniów, a przepisy kodeksu karnego wykonawczego już nakazują w pierwszej kolejności kierować do pracy skazanych z obowiązkiem alimentacyjnym
- Wyższa kara (grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat dwóch) grozić ma tym, którzy nie płacąc alimentów, narażają osobę uprawnioną na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych. Chodzi o sytuację, gdy np. na skutek uchylania się jednego rodzica od obowiązku alimentacyjnego, drugi rodzic nie jest w stanie kupić dziecku jedzenia, ubrań, zapewnić kształcenia czy leczenia na chorobę przewlekłą
Kara pozbawienia wolności dla dłużników alimentacyjnych? Proponowane przez Ministerstwo Sprawiedliwości zmiany są zbliżone np. do przepisów obowiązujących we Francji, gdzie rodzice, którzy unikają płacenia alimentów przez dwa miesiące, narażają się na karę dwóch lat więzienia. Surowsze kary od proponowanych w projekcie polskiego resortu sprawiedliwości funkcjonują w Niemczech, gdzie za uchylanie się od obowiązku alimentacyjnego można trafić do więzienia na trzy, a nawet pięć lat.
Nowe przepisy budzą jednak pewne obawy. Najwięcej kontrowersji pojawia się właśnie przy okazji zapisu o ewentualnym pozbawieniu dłużnika wolności.
- Tutaj jest jeszcze wiele niewiadomych, np., jak w świetle nowego prawa będzie wyglądała sytuacja dłużników, którzy rzeczywiście nie mają środków na płacenie alimentów. Z drugiej strony, zaostrzenie przepisów może w jakimś niewielkim stopniu poprawi wskaźniki ściągalności alimentów, ale cudów bym się tutaj nie spodziewał. Dla komorników obecnie problemem pozostaje np. egzekwowanie alimentów od osób pracujących dorywczo albo w szarej strefie. Kiedy komornik sprawdza kogoś takiego w ZUS czy Urzędzie Skarbowym, to oficjalnie mamy do czynienia z osobą, która nie pracuje i mamy związane ręce. Może nowelizacja przepisów przyjdzie tutaj z pomocą - mówi Jarosław Grajkowski, rzecznik Izby Komorniczej w Gdańsku. Niespłacone alimenty nie są u nas powodem do wstydu?Niedoskonałe prawo nie jest obecnie jedyną przyczyną niskiej ściągalności alimentów. Zdaniem
prawników specjalizujących się w sprawach alimentacyjnych, oprócz przeszkód natury prawnej, nie pomaga też powszechna społeczna akceptacja i przymykanie oka na tzw. "alimenciarzy".
- Osoba, która unika płacenia alimentów nie spotyka się u nas z szykanami. Przeciwnie, istnieje rodzaj społecznego przyzwolenia dla takich zachowań. Jeśli ktoś nie płaci na swoje dziecko, to szef potrafi takiej osobie np. wręczać wypłatę pod stołem. Rodzina: tata, wujek, brat, w większości przypadków również akceptują to, że jeden z partnerów uchyla się od wzięcia odpowiedzialności za własne potomstwo - mówi Kotarska.Jak dodaje prawniczka, w sporze między dorosłymi alimenty są często niesłusznie sprowadzane do roli narzędzia w walce.
- Znamienne, że w dyskusji o alimentach zapomina się o najważniejszym - że te pieniądze są przeznaczone dla dziecka. Dorośli, którzy unikają płacenia często robią to w imię zatargu z byłym partnerem i traktują to jako element prywatnej zemsty - zauważa.
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. 
Filmy