• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Na straganie, w dzień targowy

Monika Jodczyk
9 maja 2011 (artykuł sprzed 12 lat) 
Najnowszy artykuł na ten temat Gdzie w Gdańsku można spotkac anioła?
Długi Targ z widocznym na pierwszym planie Dworem Artusa. Długi Targ z widocznym na pierwszym planie Dworem Artusa.

Naszej wyprawie będzie towarzyszył znany wiersz Jana Brzechwy "Na straganie". Czy ma on jakiś związek z dzisiejszą wycieczką po Gdańsku? Jak najbardziej.



Targ Węglowy Targ Węglowy
Targ Rybny i Baszta Łabędź Targ Rybny i Baszta Łabędź
Długi Targ Długi Targ
Dawny Gdańsk był ważnym centrum handlowym, gdzie sprzedawano wiele towarów, często pochodzących z dalekich krajów. Gdzie odbywał się handel? Między innymi na targowiskach. Dziś wybierzemy się na poszukiwanie placów targowych Gdańska. Spotkamy się przy Wojewódzkiej i Miejskiej Bibliotece Publicznej. Dawniej ten teren leżał poza murami miasta. Znajdujemy się na Targu Rakowym. Kiedyś sprzedawano na nim raki, które wyławiano z Kanału Raduni.

W pobliżu Targu Rakowego znajdziemy kolejny plac - Targ Sienny. Targ Sienny był położony poza wałami miejskimi, przed Brama Wyżynną - głównym wejściem do miasta. Handlowano na nim wołami i końmi, dlatego też nazywano go czasami Targiem Krowim lub Końskim. A skąd nazwa Sienny? Dowiemy się, odpowiadając sobie na pytanie: co jedzą konie i krowy. Oczywiście siano! Stąd nazwa placu.

Przechodzimy tunelem, wychodzimy przy Bramie Wyżynnej i Katowni. Po Waszej lewej stronie rozciąga się Targ Węglowy. Ten dość regularny i reprezentacyjny plac z jednej strony zamyka bryła Wielkiej Zbrojowni - gdańskiego arsenału, w którym przechowywano broń i amunicję. Obok niej stoi Baszta Słomiana, budowla o bardzo grubych murach, która służyła Gdańszczanom za prochownię. Tuż przy Zbrojowni znajduje się Teatr Wybrzeże. Pierwszy teatr przy Targu Węglowym zbudowano na początku XIX w. Swym wyglądem przypominał ... młynek do kawy, i tak też go nazywano. Od XV wieku na Targu Węglowym sprzedawano węgiel drzewny. Po zachodniej stronie placu (naprzeciwko Zbrojowni) handlowano starzyzną, istniał "pchli targ", zwany także "tandetą". W XIX wieku teren tuż przy Zbrojowni zwano Targiem Grochowym.

Tuż przy Targu Węglowym rozpościera się kolejny plac targowy - Targ Drzewny. Dawniej te dwa place były rozdzielone murem z bramą. Na Targu Drzewnym i Węglowym co roku w sierpniu odbywał się Jarmark Dominikański. Do Gdańska przybywało wtedy wiele osób z Polski i Europy - m.in. Hiszpanie, Portugalczycy, Anglicy, mieszkańcy Amsterdamu i Lubeki, Hamburga i Sztokholmu. Okręty pełne wina, oliwy, cytryn, pachnących przypraw, cyny, sukna i pięknych jedwabi zawijały do gdańskiego portu. W mieście panował gwar i ruch, wszędzie było słychać rozmowy w różnych językach.

Od XVIII w. przy Targu Drzewnym, między ulicą Św.Ducha a Szeroką, istniało małe targowisko o "smacznej" nazwie Targ Na Poziomki. Teraz idziemy ulicą Podwale Staromiejskie w kierunku Motławy. Nad jej brzegami, przy dostojnej Baszcie Łabędź zbudowanej w miejscu Baszty Rybackiej (wchodziła ona w skład umocnień zamku krzyżackiego), znajduje się stary gdański targ - Targ Rybny. Na nim przekupki sprzedawały przede wszystkim świeże ryby, ale także i inne produkty.

W miastach portowych funkcje miejsc targowych pełniły także nabrzeża i pomosty dla statków. Przy gdańskim nabrzeżu (dzisiejsze Długie Pobrzeże) można było zakupić m.in. ryby, owoce oraz warzywa. Prowadzono sprzedaż w ławach i na przedprożach gdańskich kamienic. Place targowe były także miejscami zgromadzeń publicznych, tutaj stawiano gospody (tawerny), a kupcy budowali swoje domy w pobliżu targowisk.

Opuszczamy Targ Rybny, idziemy Długim Pobrzeżem aż do Bramy Zielonej. Za nią zapewne znany Wam Długi Targ - centrum Głównego Miasta Gdańska, gdzie prowadzono handlowe pertraktacje, obchodzono ważne uroczystości. Plac przed Dworem Artusa był miejscem "giełdy", na której kupcy i żeglarze wymieniali się informacjami o cenach soli, zboża, śledzi, oliwy. Przy Długim Targu najznamienitsi Gdańszczanie stawiali swoje okazałe kamienice, tutaj goszczono polskich królów.

Jeżeli jesteście jeszcze ciekawi gdańskich placów targowych, zapraszam Was na Stare Przedmieście, dzielnicę Gdańska położoną poza murami Głównego Miasta Gdańska. Na Starym Przedmieściu, nad Motławą, założono stocznię (Lastadia), gdzie Gdańszczanie budowali i remontowali statki, tam też znajdowały się jatki mięsne (ul. Rzeźnicka), czyli sklepy , w których sprzedawano mięso. W pobliżu Motławy, na terenach będących częścią Lastadii, powstał m.in. Targ Maślany, gdzie handlowano artykułami spożywczymi, w szczególności masłem. Posadzono tam drzewa, zbudowano targowisko "z prawdziwego zdarzenia", z czworobocznym zadaszeniem osłaniającym stragany. Za Targiem Maślanym, nad Motławą, na terenach stoczniowych istniał także Targ Dylowy, gdzie sprzedawano tarcicę.

O autorze

autor

Monika Jodczyk

- jest historykiem sztuki, pracownikiem Muzeum Archeologicznego w Gdańsku - Centrum Edukacji Archeologicznej "Błękitny Lew".

Opinie (23) 1 zablokowana

  • A tu typowa w Polsce zmiana ładnej nazwy na totalną głupotę (5)

    zrobić z Targu Poziomkowego Plac Kobzdeja.Może i dobry człowiek był,ale nie o to chodzi.
    Zróbmy z Ratusza staromiejskiego na ten przykład Ratusz im Jana Pawła 2 albo Lecha Kaczyńskiego-chyba już jasne o czym mowa...

    • 40 6

    • ale sam artykuł

      bardzo fajny!

      • 8 0

    • Targ Truskawkowy

      No nie jest jasne. Nie bardzo rozumiem do czego pijesz zee?
      Pewnie, szkoda, że zmienili nazwę, ale co ma do tego Jan Paweł II czy L.Kaczyński to nie wiem (chyba masz jakieś kompleksy polityczne). Swoją drogą dla ścisłości dodam, że Plac im. Dariusza Kobzdeja w Gdańsku, dawniej noszący nazwę Targ Truskawkowy (niem. Erdbeermarkt) a wyniku błędnego tłumaczenia Targ Truskawkowy jest nazywany Targiem Poziomkowym.

      • 2 6

    • Jeśli chodzi o ścisłość, Targ na Poziomki był, jak czytamy w artykule, między ul św. Ducha a Szeroką. Tam jest teraz parking i mały skwerek z pomnikiem. Plac Kobzdeja rozciąga się miedzy ul Szeroką a Halą Targową, przed murami, a więc nie w tym samym miejscu, co dawny Targ na Poziomki.

      • 5 0

    • A Januszjtis pisze że Poziomkowym-ja tam habilitowany czy niemieckojęzyczny narazie nie jestem więc wierzę autorytetom

      Ale odpowiadam skoro to nie jasne co chciałem wyrazić-
      Nie po to nasze miasto ma 1000 lat aby stare piękne tradycyjne nazwy zastępowane były na historycznym starodawnym obszarze w sposób doraźnie oddający cześć czy też szacunek współczesnym idolom.Podałem popularne przykłady w stylu JP2 czy Kaczyński nie aby mieszać politykę . To ostatnio takie częste wrzuty w nazwy miejsc-równie dobrze jestem przeciwko przemianowaniu Długiego Targu na Donald Tusk Platz...

      • 4 2

    • Chyba raczej Plac Barbary Blidy, bo Kobzdej to bardziej ta proweniencja.

      • 0 2

  • Sympatyczny artykuł

    wzbogaca/utrwala naszą wiedzę o historycznym Gdańsku.

    • 14 2

  • Przemianowac Gdańsk na Wojtyłowo !!!!!

    • 7 15

  • Zdjecie zatytuowane "Targ Rybny"...

    ...a na nim ani kawałka Targu Rybnego, tylko widok na zabudowę wzdłuż Rybackiego Pobrzeża i trawnik w miejscu nieistniejącej zabudowy, brawo za amatorke, dobrze że Długiego Targu nie podpisała "Stare Miasto" albo "Staróffka"

    • 8 6

  • Miasto żyło, mieszkancy mieli pracę i grosz krążył żywo (2)

    a dzisiaj władza morduje handel w mieście.

    DYWERSANCI.

    Lisicki i Adamowicz to grabarze handlu w Gdańsku.

    • 13 2

    • Miasto żyło, mieszkancy mieli pracę i grosz krążył żywo

      Oj chyba nie tylko handel w mieście został powalony przez naczelnego "rzeźnika".

      • 2 1

    • jesteśmy w uni, wiec mamy obowiązek sprowadzć produkty

      a nie je produkować i tu jest pies pogrzebany

      • 1 1

  • ulica Targowa

    ale ulicę Targową zlikwidowano!

    • 2 0

  • Czym handlowano? (3)

    Na Targu Rakowym handlowano rakami...
    Na Targu Drzewnym handlowano drewnem...
    Na Targu Węglowym handlowano węglem...
    Na Targu Siennym handlowano...

    • 3 0

    • siemieniem lnianym?

      • 1 0

    • kto pyta nie błądzi" :P

      "W pobliżu Targu Rakowego znajdziemy kolejny plac - Targ Sienny. Targ Sienny był położony poza wałami miejskimi, przed Brama Wyżynną - głównym wejściem do miasta. Handlowano na nim wołami i końmi, dlatego też nazywano go czasami Targiem Krowim lub Końskim. A skąd nazwa Sienny? Dowiemy się, odpowiadając sobie na pytanie: co jedzą konie i krowy. Oczywiście siano! Stąd nazwa placu."

      • 3 0

    • Hej

      A na targu maslanym. Maslem

      • 0 0

  • Oj . Pani Moniko

    A gdzie o Targu Wąchanym . który znajdował się u zbiegu ulic Piwnej i Chlebnickiej , na którym handlowano przyprawami i ziołami .
    Wszak historyk powinien o nim wiedzieć !!!

    • 2 0

  • Świetna,przyjemna krzyżóweczka:)Hasło to: Bydynos:] (2)

    Nagrody jakieś przewidujecie?:)

    • 3 2

    • Poprawka Budynos! (1)

      :)

      • 0 1

      • nie wiem o co ci chodzi z tym budynosem ?
        wtf?

        hasło - JarmarK

        • 1 0

  • Targ Wąchany

    O nim już p.Monika pisała. A nazwa od tego, że świeżość sprzedawanego produktu określało się przy pomocy nosa. Za świeżość można było brać wyższe ceny.

    • 3 0

1

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Forum

Wydarzenia

Wystawa budowli z klocków Lego (2 opinie)

(2 opinie)
33 - 35 zł
wystawa

Wystawa dinozaurów Di­no­world (4 opinie)

(4 opinie)
45 zł
wystawa

Unikaj statków, gdzie nie mają zwierząt. Zwierzęta na Darze Pomorza - wystawa czasowa (1 opinia)

(1 opinia)
28 zł
wystawa

Najczęściej czytane