Ortodoncja jest z dziedziną stomatologii skupiającą się na leczeniu wad zgryzu i niwelowaniu nieprawidłowości dotyczących uzębienia, szczęki. Leczenie ortodontyczne najlepiej wdrożyć w młodym wieku, aby uchronić się przed szeregiem problemów ze zgryzem. W przypadku dzieci trwa ono relatywnie krótko i często nie jest nawet wymagana retencja. Zdecydowanie trudniej uzyskać pożądane efekty w dorosłym życiu, czyli przy długotrwale krzywych zębach. Zmienienie ich położenia wymaga czasu i zawsze istnieje ryzyko nawrotu wady zgryzu.

Problematyczne wady zgryzu jakie wiążą się z tym skutki uboczne?
Wady zgryzu najczęściej pojawiają się już w okresie dzieciństwa. Jest to najlepszy moment na wdrożenie leczenia ortodontycznego, aby przeciwdziałać pogłębianiu się problemów z uzębieniem. Zaniedbanie tej kwestii wiąże się z szeregiem negatywnych konsekwencji w ciągu najbliższych kilku lat. Wady zgryzu mogą prowadzić do uszkodzenia zębów. Trudno zachować prawidłową higienę jamy ustnej przy krzywym uzębieniu ze względu na to, że pojawiają się problemy z dotarciem do trudno dostępnych miejsc. Z kolei resztki pokarmowe stanowią pożywkę dla bakterii próchnicowych. Przy wadach zgryzu łatwo o rozwój próchnicy.

Kolejnym problemem jest podatność na choroby dziąseł i stawów skroniowo-żuchwowych. Dochodzi także do pogłębienia się wady wymowy. W jamie ustnej może nie być wystarczająco miejsca dla zębów, przez co dochodzi do ich zatrzymywania lub stłoczenia. Skutkami ubocznymi wady zgryzu są także nadmiernie wychylone zęby, co z kolei zwiększa ich podatność na urazy i złamania. Dochodzi do szybszego ścierania się. Powstają również ubytki. W przypadku zgryzu pacjenci borykają się z trudnościami podczas gryzienia, żucia.

Kiedy wskazana jest wizyta u ortodonty w przypadku dziecka?
Już u przedszkolaków mogą pojawić się wady zgryzu. Najczęściej jednak nie ma konieczności odwiedzenia ortodonty w przypadku uzębienia mlecznego. Na pierwszą wizytę należy umówić się, gdy rodzic zaobserwuje niewłaściwe ustawienie zębów. Do ortodonty można wybrać się już z pięciolatkiem. Jeśli jednak nie wystąpią żadne nieprawidłowości z uzębieniem, to z wizytą warto poczekać do ukończenia 7 lat, gdy pojawią się już zęby stałe. Nie należy bagatelizować nawet niewielkiej wady zgryzu w wieku szkolnym, bo skutkiem tego może być pogłębiony problem z uzębieniem w wieku młodzieńczym. Z kolei w wieku dorosłym wady zgryzu mogą być już mocno nasilone. Wskazaniem do konsultacji ortodontycznej są niewłaściwe nawyki u dziecka w postaci długotrwałego ssania kciuka lub smoczka, obgryzania paznokci, gryzienia przyborów piśmienniczych, nadgryzania wargi.

Jeśli dziecko ma nieustannie otwartą buzię, oddycha przez usta, to zaleca się zgłoszenie do ortodonty, to samo dotyczy często wystawionego języka. Lekarz jest wskazany także przy przedwczesnej utracie zębów mlecznych i opóźnionym wyrzynaniu zębów. Niepokojący jest także brak szpar rozwojowych między mleczakami u sześciolatka. Jeżeli pojawią się wady wymowy, broda dziecka będzie nadmiernie cofnięta lub wysunięta, należy zapisać się do ortodonty. Nieprawidłowościami u dziecka, które wskazują na potrzebę odwiedzenia specjalisty, są wady wymowy, asymetria w rysach twarzy. Jeśli nie ma miejsca dla wyrzynających się zębów w jamie ustnej, to wymaga to konsultacji ortodontycznej. Będzie ona potrzebna także przy niemowlęcym typie połykania, trudnościach w gryzieniu. Jeśli dziecko żuje jednostronnie, to wskazany jest ortodonta.

Jakie objawy u dorosłych wskazują na potrzebę odwiedzenia ortodonty?
Leczenie ortodontyczne może zostać wdrożone w każdym wieku. W niektórych przypadkach wręcz wskazana jest wizyta u specjalisty, aby przeciwdziałać destrukcji uzębienia i jego utracie. Jeśli pacjent zaobserwuje u siebie nadmierne ścieranie się zębów lub zgrzytanie nimi, to powinien odwiedzić specjalistę. Wizyta u niego będzie korzystna także przy asymetrii twarzy, nadmiernie wysuniętym lub cofniętym podbródku. Warto zdecydować się na konsultację ortodontyczną przy niewłaściwie ustawionych zębach. Do nieprawidłowości zalicza się stłoczenia, szpary, nadmierne wychylenie lub przechylenie zębów. Problemy periodontologiczne również są wskazaniem do odwiedzenia ortodonty. Zaleca się wizytę u niego przy bólach stawów skroniowo-żuchwowych. Jednostronne żucie nie jest normalne, lepiej wybrać się z tym problemem do ortodonty. Rosnąca liczba gabinetów ortodontycznych sprawia, że lekarze ci są ogólnodostępni np. ortodonta w Warszawie lub w innych dużych miastach powinien znaleźć termin wizyty bez długiego oczekiwania.

Podsumowując, ortodonta jest wskazany w przypadku:

Wad zgryzu,
Asymetrii twarzy,
Nadmiernie startych zębów,
Uciążliwych dolegliwości bólowych ze strony stawu skroniowo-żuchwowego,
Zaciskania zębów,
Problemów z zamykaniem ust,
Nieprawidłowego ustawienia zębów,
Dużych szpar między zębami,
Spania z otwartymi ustami,
Zgrzytania zębami,
Nadmiernie wysuniętego lub cofniętego podbródka,
Problemów periodontologicznych,
Jednostronnego żucia,
Wad wymowy,
Nietypowego profilu twarzy,
Trudności w żuciu,
Odwrotnego nagryzu zębów,
Stłoczonych zębów,
Planowanego leczenia protetycznego!