• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Łosoś dla Hitlera, czyli "zurück zum Reich"

Jarosław Kus
21 maja 2018 (artykuł sprzed 5 lat) 
Najnowszy artykuł na ten temat Podróż koleją z Gdyni do Szwecji przez Bałtyk
Joachim von Ribbentrop - minister spraw zagranicznych III Rzeszy przemawia w Gdańsku. Widoczny portret Adolfa Hitlera. Joachim von Ribbentrop - minister spraw zagranicznych III Rzeszy przemawia w Gdańsku. Widoczny portret Adolfa Hitlera.

W drugiej połowie maja roku 1933 Gdańsk pogrąża się w politycznej gorączce, wywołanej przez zbliżające się wybory do gdańskiego Sejmu (Volkstagu) zaplanowane na dzień 28 maja. Przeprowadzenie wyborów staje się koniecznością po tym, jak w marcu prezydent Senatu Wolnego Miasta Gdańska (czyli - wybieranej głosami posłów sejmowych - władzy wykonawczej), Ernst Ziehm przedterminowo rozwiązuje Senat.



Gdańskie wybory mają się odbyć w trzy miesiące po wyborach niemieckich wygranych przez hitlerowców, po których do władzy dochodzi Adolf Hitler. Wprawdzie władze Wolnego Miasta zapewniają, że wybory odbędą się z poszanowaniem prawa i w duchu "zachowania warunków całkowitej wolności" (czego dowodzić ma chociażby zniesienie "zakazu odbywania publicznych zebrań politycznych w zamkniętych lokalach"), a nowy rząd Rzeszy twierdzi, że sprawy krajowe są dla niego ważniejsze niż wewnętrzne sprawy Gdańska, jednak gdańskie ulice pokazują coś zupełnie innego...

Rozzuchwaleni wcześniejszym zwycięstwem wyborczym, hitlerowcy intensyfikują działania przeciwko gdańskim mniejszościom: na pierwszy ogień idą tutejsi Żydzi. Nawet "dyrygent opery leśnej w Sopotach oświadcza, że musi wszystkich członków chóru pochodzenia żydowskiego zwolnić z posad, co też natychmiast czyni odbierając im nuty"; aż trudno uwierzyć, że "konstytucja gdańska nie przewiduje robienia takich różnic na niekorzyść części obywateli, których rasa, narodowość lub religja pewnym czynnikom niemieckim się nie podoba".

Konstytucja nie jest również przeszkodą dla niemieckich bojówek - "na rozkaz Berlina" - wszczynających "hitlerowskie awantury w Gdańsku", ofiarami których padają Polacy. "Przypadkowo przechodzący [w miejscu hitlerowskich rozruchów] wyżsi urzędnicy Komisarjatu Generalnego Rzplitej", zostają zaatakowani, jednak nie przez bojówkarzy, a pilnujących porządku gdańskich policjantów: tajemnicą poliszynela są narodowo-socjalistyczne sympatie, coraz bardziej powszechne w szeregach miejscowej policji.

"Komisarz Generalny Rzplitej Polskiej w Gdańsku, pan minister Papee" zdecydowanie protestuje przeciwko niemieckim prowokacjom, domagając się gwarancji bezpieczeństwa dla polskich urzędników oraz "zadośćuczynienia dla poszkodowanych". Nie robi to jednak na władzach Wolnego Miasta większego wrażenia, podobnie zresztą jak i oburzenie gdańskimi wypadkami prasy angielskiej...

Mimo trudnej sytuacji mniejszość polska nie zamierza rezygnować z walki o swe prawa: wręcz przeciwnie, nawet wzmaga swą aktywność na tym polu. Gdańska Polonia wystawia w wyborach listy nr 8 i 9, które - decyzją "urzędowej komisji wyborczej W. M. Gdańska" - zostają zblokowane w celu "osiągnięcia maksimum głosów polskich" (z podobnych względów "partja hitlerowska" blokuje listę z "młodo-niemieckim zakonem").

"Gmina Polska" prowadzi wzmożoną działalność propagandową, zachęcając wszystkich Polaków do udziału w wyborach. Na "wielkich wiecach przedwyborczych" działacze polonijni przypominają o "obowiązku każdego Polaka głosowania na listę swoją" i ostrzegają, "aby nikt nie poważył się wstrzymać od głosowania, coby było hańbą i grzechem narodowym".

Bez odpowiedzi nie pozostają również niemieckie hasła "powrotu do Rzeszy": "czołowy kandydat listy polskiej dr Moczyński" odsyła Niemców "z powrotem na ich chude piaski brandenburskie", kończąc przemówienie słowami: "my natomiast zostaniemy, my którzy jesteśmy pierwszymi obrońcami konstytucji gdańskiej".

Akcję wyborczą Polaków w Gdańsku aktywnie wspiera cała prasa polonijna: "Gazeta Gdańska" - pod hasłem "biada temu ktoby starą ojców swoich wzgardził wiarą" - ogłasza "powszechną mobilizację", apeluje o "ratowanie szkoły polskiej" i na wiele innych sposobów przypomina o "patriotycznym obowiązku".

Do udziału w wyborach zachęcają również artyści amatorzy, którzy urządzają "rewję wyborczą": pierwsze przedstawienie Kabaretu - Rewji: "Wybory - Wybory" odbywa się w Sali Stoczni Gdańskiej. Widowisko w reżyserii "p. inspektora Peszkowskiego" cieszy się na tyle dużym powodzeniem, że planowane są już jego kolejne wystawienia.

Niemcy nie poprzestają jednak na walce z mniejszościami: równie bezwzględnie tępią... innych Niemców, którzy mają śmiałość nie popierać Hitlera, a wśród nich m.in. socjalistów i nacjonalistów! Walka z każdym dniem nasila się: naziści za wszelką cenę - "po trupach" - chcą się pozbyć konkurencji.

Wskutek "gwałtu hitlerowców berlińskich i gdańskich, jakiego dokonują na centralnym związku pracowników umysłowych" ("co pociąga za sobą wydalenie urzędnika oddziału gdańskiego tego związku" i "przyczynia się do tragicznego zgonu żony Leua"), w Nytychu (obecnie Nowy Staw) dochodzi do tragedii. Walter Reck, miejscowy burmistrz, zaprzyjaźniony z rodziną Leua, "przejmuje się aktem gwałtu hitlerowców tak ogromnie, że ruszony zostaje paraliżem" i po kilku dniach umiera.

Taktyka ta szybko przynosi efekty: wpływy narodowego socjalizmu w Gdańsku rosną z dnia na dzień - nawet niemieckie "kupiectwo gdańskie i rzemiosło", dotychczas, "mimo wzrastającego wpływu hitlerowców", niemające "nastawienia swastykowego", przekonuje do "oddawania głosów hitlerowcom, ażeby Gdańsk jak najprędzej wrócił do Rzeszy".

Podobnie uważają "centrowcy", czyli "zarząd chrześcijańskich związków zawodowych". Związkowcy uznają, że ważniejszą od troski o "polepszenie doli gospodarczej katolickich rzesz robotniczych" jest "konieczność utrzymania niemczyzny w Gdańsku".

Może jeszcze nie do wszystkich dotarła radosna wiadomość, że zaledwie dwa tygodnie wcześniej robotnicy ofiarowali - z okazji 1 maja - Adolfowi Hitlerowi... świeżo złowionego łososia? Wzruszony tym gestem Hitler "zapewnia solennie, że on o Gdańsku pamięta i o niego dbać będzie". Obietnicy dotrzymuje już sześć lat później...


Źródło: "Gazeta Gdańska" nr 109 z 14 maja 1933 r. i 110 z 16 maja 1933 r. Skany pochodzą z Pomorskiej Biblioteki Cyfrowej.

Opinie (104) 8 zablokowanych

  • (6)

    kult zawsze żywy, chory kraj.

    • 22 4

    • z tym łososiem to chyba dziadek Tuska dygał na czworaka? (1)

      • 4 7

      • a z głową to wszystko ok, nie uderzyłeś sie gdzieś przez przypadek ostatnio?

        • 6 3

    • A w jakim to języku Zurueck zum Reich? Można przetłumaczyć mniej więcej z powrotem do bogactwa (3)

      Powinno być Heim ins Reich czyli do domu do rzeszy. Dziwna jest nieznajomość języka niemeckiego przez polska przedwojenna gazetę. Rownież Polaken Raus powinno być Polacken Raus

      • 1 3

      • W jednym z poprzednich (1)

        artykułów Autor pisze, że wg prasy przedwojennej nie należało uczyć się niemieckiego i nie należało go używać - taki był patriotyczny obowiązek i obrona Polaków przed zniemczeniem. Być może taka była wówczas potrzeba: zapomniano, że język wrogów trzeba znać...

        • 0 1

        • następny debil...

          • 0 0

      • Jesteś tęgim debilem. Hasło "Zurueck zum Reich" to dzieło nazistów, a nie polskiej gazety.

        Pooglądaj zdjęcia z niemieckich manifestacji z czasów WMG, jest ich pełno w sieci.
        Chciałeś błysnąć, wyszło jak zawsze. A teraz jazda do szkoły.

        • 0 0

  • (10)

    Ciekawa lektura.

    • 36 2

    • (9)

      Szczerze to Gdańsk dostał za tamtych czasów więcej niż w tej chwili.
      To co Niemcy zbudowali jest do teraz.
      A to co się wyprawia z nadmierną ilością betonu w tej chwili woła o pomstę do nieba.

      • 9 23

      • np. cmentarz w Piasnicy, baraki w Sztutowie itp itd

        • 11 3

      • 90% zniszczeń powojennych (2)

        i te 90% odbudowane przez Polaków. Dziś Gdańsk jest w 100% typowym polskim miastem z racji już samej odbudowy przez Polaków dziś już z tej niemczyzny nic nie ma w tym polskim mieście

        • 9 4

        • (1)

          Zbudowali w 100%więc jak wyburzyli w 90%to i tak wychodzi 10%na ich plus dla miasta.

          • 2 5

          • wyburzyły dzikusy ze Wschodu.

            • 0 0

      • budowali (2)

        kupcy hanzeatyccy - a więc nie tylko Niemcy...

        • 8 2

        • (1)

          Kupcy to od kupy w Motławie

          • 4 6

          • A handlowcy od hałdy

            • 1 2

      • Budyn zabetonował (1)

        • 5 5

        • Niemcy użyliby 5 razy więcej betonu

          • 0 4

  • (13)

    Komu ma służyć ten artykuł. Obecnie chyba nie ma takiej potrzeby aby o tym pisać

    • 18 88

    • (1)

      Coś ciekawego chociaż raz ,a nie tylko budyń i szambo.
      Ty nie musisz czytać jak Ci artykuł nie odpowiada.

      • 29 4

      • Hitlerki to też szambo.

        • 9 3

    • Ten artykuł

      wszystkim ma służyć. "By czas nie zaćmił i niepamięć"...

      • 10 3

    • ... (6)

      Obecnie pis dzielce robią dokładnie to samo (Premier w Stoczni) ale Naród pamięta, już na takie brednie się nie da skusić.

      • 4 4

      • raczej UE (5)

        to sa przeciez spadkobiercy nsdap. poczytaj wiecej.

        • 2 5

        • (4)

          poczytaj więcej czego? putinowskiej propagandy, płatny trollu? a może bezpłatny pożyteczny idioto?

          • 2 4

          • nazistowskie korzenie brukselskiej UE (3)

            Zydowskiej fundacji pamieci.

            • 0 3

            • żyjesz w oparach absurdu (2)

              • 0 1

              • jak dla Ciebie zbrodnie z udzialem koncernow wtmatych latach sa absurdalne (1)

                to o czym chcesz rozmawiac

                • 0 0

              • z tobą - o niczym

                • 0 1

    • (1)

      Warto pisać o takich sprawach. Choćby dlatego, że istnieją ludzie, dla których Wolne Miasto Gdańsk jest uważane za ostoję tolerancji i dobry okres w historii miasta.
      Tymczasem Wolne Miasto nigdy nie było przyjazne dla Polski, mimo że dzięki Polsce miało korzyści ekonomiczne. Ponadto to niestety mieszkańcy tego miasta poparli Hitlera i jego partię albo w dużej mierze zachowali bierność, czym sami przyczynili się do własnego upadku.

      • 4 1

      • w rzeczy samej

        poparli - zwłaszcza Obrońcy Poczty...

        • 1 1

    • a co? bo pisza o niemieckich zbrodniach w GDansku?

      • 4 0

  • No te niemce (2)

    próbowali fortelem cwaniaki zdobyć polski Gdańsk. Wtedy niby był niczyj, ale teraz jest nasz a oni mogą to przyjechać i zamieszkać na kilka nocek wydając swe ojro

    • 16 10

    • Jakiś czas temu widziałem na skwerze w Gdyni grupę Niemców, wyglądali na ludzi o skrajnie prawicowych poglądach, może motocyklistów, wnioskuje jedynie po ubiorze, jeden z nich miał bluzę z gotyckim dużymi napisami Danzig i coś tam dalej, ale nie trudno się domyślić ich rewizjonistycznego charakteru i historycznego resentymentu

      • 2 0

    • Gdansk nie był polski

      Państwo Wolne Miasto Gdańsk zostało "wydzierżawione" Polsce na 50 lat... czyli do 1995 roku. Po tym czasie miało być ponownie samodzielnym państwem. W świetle prawa międzynarodowego... to Polska przywłaszczyła sobie teren WMG.... i go okupuje... tak jak Rosja okupuje Krym...

      • 0 0

  • Mniej pychy... (13)

    Gdańsk był miastem, gdzie ogromną większością byli Niemcy, bardzo mało dzisiaj jest rodzimych Gdańszczan. Dzisiejsi Gdańszczanie, tacy dumni ze swojego miasta, podkreślają jego wyższość nad Gdynią, ale zapominają o tym, że Gdynię państwo polskie budowało od podstaw, kiedy Gdańsk jako bogate miasto kupieckie został po prostu przejęty od Niemców. Prawdę mówiąc to miasto, gdyby było lepiej zarządzane to nie miałoby dzisiaj tylu dziur w drogach i braków w infrastrukturze albo takich awarii oczyszczalni jak ostatnio. Celem tej wypowiedzi jest to, abyśmy raczej z większym szacunkiem się traktowali nawzajem zamiast licytować się na to, które miasto jest lepsze.

    • 47 27

    • Kwestia awarii to co innego niz kwestia pychy czy tez niedoinwestowania ale zazwyczaj an tematy techniczne wypowiadają się osoby co o tym nie mają pojęcia.

      • 3 3

    • Gdańsk po wojnie ze zniszczeniami ponad 95 procent (2)

      Został odbudowany rękami polskich robotników i dlatego to miasto ma charakter polskiego miasta. Tylko dzięki takim inżynierom architektom jak Polak pan Władysław Czerny, który to był jednym z promotorów odbudowy części centrum Gdańska w formach historycznych Gdańsk jest taki jak kiedyś a nie, że stoją blokowiska na starówce. Ale to już jest polska starówka nic nie ma w niej z niemczyzny a żyją tu już kolejne trzecie pokolenia Gdańszczan Polaków

      • 16 5

      • Gdzie jest starówka? (1)

        • 2 1

        • Tam gdzie kościół Św. Katarzyny

          • 0 0

    • Racja

      - nie chodzi o licytowanie się.

      • 2 0

    • Gdansk niemiecki? (4)

      Historia Gdanska siega roku 997. Prawa miejskie uzyskano w 1263 roku (za Wikipedia).
      A od kiedy istnieje Panstwo niemieckie? Od drugiej polowy XIX w.

      • 10 7

      • Państwo niemieckie może i istnieje od 1871 roku, ale sami Niemcy trochę dłużej ;-) (3)

        • 12 6

        • (2)

          Nie

          • 2 5

          • (1)

            Znaczy w 1871 przyfrunęli latającym talerzem?

            • 3 0

            • chodzi o to

              że wcześniej byli Bawarczycy, Meklemburczycy itp., a dopiero potem występują wszystkie te nacje jako Niemcy... bo państwa w dzisiejszym sensie ukształtowały się w połowie XIX wieku...

              • 1 1

    • co ty nie powiesz?

      • 0 0

    • "W XI stuleciu osada, a wraz z nią cały region, należała do Królestwa Polskiego, by później – na ponad dwieście lat – znaleźć się pod panowaniem książąt pomorskich, którzy pod koniec XIII wieku scedowali swą domenę w ręce władców Polski, Przemysła II i ostatecznie Władysława Łokietka"

      "W roku 1308 Gdańsk został zajęty zbrojnie przez Krzyżaków, którzy władali do roku 1456, kiedy to Prusy Królewskie, a wraz z nimi Gdańsk, znalazły się – na ponad trzy stulecia – w granicach Rzeczypospolitej. Utracony na rzecz Prus w roku 1793 był Gdańsk, z przerwami, utracony przez Polskę do roku 1945, kiedy to – decyzją wielkich mocarstw podczas konferencji w Poczdamie został ponownie przyznany Polsce "

      • 4 0

    • dobra, dobra, wszyscy wiemy, że te derby tak was bolą :))))

      • 0 0

  • (7)

    Gdyby nie ta zbrodnicza ideologia wyższości rasowej, to mogliśmy zdławić wspólnie bolszewizm i komunę w samym zarodku. A tak do dziś mamy piewców komunizmu. Nawet ten lewacki kmiot z Brukseli sobie Karola Marksa odsłonił.

    • 24 29

    • Marks wiecznie żywy! (2)

      Prawicowymi gazetkami sobie tyłek podcieram. A boszewików to szukaj w piss i onr.

      • 9 9

      • Bolszewicy w Obozie Narodowo Radykalnym??? Warto znać historię. Poczytaj trochę. Warto!

        • 5 3

      • Siostro! Pacjent gorzej się czuje i majaczy coś...

        • 0 2

    • Marksizmz a komunizm ( wróć socjalizm) to zupełnie inne sprawy... (1)

      poczytaj zanim cokolwiek napiszesz. Marks i Engels .... co oni pisali, a co stworzyli tacy jak Lenin...

      • 2 3

      • Pisali to, co Lenin zrealizował. Chociaż Stalinowi bardziej się udało!

        • 0 2

    • gdyby nie komuna pasał byś świnie co najwyżej (1)

      zresztą tak jak cała reszta

      • 1 2

      • esbek albo co najmniej ormowiec

        • 0 1

  • Dziś wielu Polaków chce powrotu Gdańska do Rzeszy. Ot taki chichot historii. (5)

    • 13 37

    • Bredzisz! (1)

      • 8 8

      • chyba ty

        • 1 1

    • Powiedz co bierzesz bo mocno ci to szkodzi

      Powiedz co bierzesz bo mocno ci to szkodzi

      • 6 4

    • Nie ludzie chcą powrotu do WMG... bez pisu, po i innych

      • 2 2

    • A ty chyba chesz powrotu do wariatkowa

      • 0 1

  • Wegetarianin (8)

    Przeciez Hitler byl wegeterianinem... wiec chyba losos to niezbyt trafiony prezent

    • 5 16

    • (6)

      Słyszałem,że ryby jadał.
      Nie nawidził dymu tytoniowego,uwielbiał zwierzęta i malarstwo.
      Sam malował.

      • 3 1

      • Gdyby go wtedy przyjęli do ASP (2)

        teraz byłoby inaczej.

        • 5 1

        • Na każdym kroku wisiały bohomazy.

          • 1 4

        • a tak sam stworzyl nsdap

          • 1 0

      • Słyszałeś? (1)

        :-)))

        • 1 1

        • Tak mówił mi o tym,jak w ostatnią sobotę pił u mnie herbatę,a ja piwko.
          Że najsmaczniejszy był łosoś z bałtyku,ale już go nie ma .
          Bo ktoś szambo do morza wlał.

          • 4 3

      • i miał też specyficzne potrzeby sejsualne

        jeden z biografów opisuje fakt molestowania siostrzenicy, w trakcie którego z upodobaniem oddawał na nią mocz... taki biograficzny smaczek...

        • 0 0

    • ale to był łosoś wegetariański i zarazem ekologiczny, bo sam plankton jadał ;)

      • 3 2

  • Coś mi to przypomina (6)

    Delegacja pro-niemiecka jedzie do Hitlera(Brukseli) tam sklada w darze łososia (nasi daja wódke) a Hitler (Timmermans) mówi, że ich nie opuści. Historia vitae magistra drogie GIMBUSY.

    • 22 34

    • (1)

      Weź pigułkę!

      • 6 4

      • chyba ty

        • 2 1

    • ta mi też ... obecnie działania nacjonalistyczne jedynie słusznej partii!!!!!! (2)

      • 5 3

      • Siostro! Pacjent gorzej się czuje i majaczy coś...

        • 1 3

      • juz nawet budyn sie z niej wypisal.

        wiec raczej nie poszarzuja juz.

        • 0 0

    • q'lke

      Twoja poranna modlitwa: mamo ja wariat, kup mi komisariat.

      • 0 2

  • Dlaczego promujecie nazizm (1)

    Prokuratura!!!

    • 5 23

    • a nowojorskie taksówki promują kolor żółty

      a brytyjskie czarny
      jawny rasizm
      prokuratura :D

      • 6 3

1

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Wydarzenia

Promocja i dyskusja nad książką o historii 318. Dywizjonu Myśliwsko - Rozpoznawczego "Gdańskiego"

spotkanie

Sprawdź się

Sprawdź się

Ile zabytkowych zegarów słonecznych znajduje się w Gdańsku?

 

Najczęściej czytane