• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Poznaj dworek przy Basenie Górniczym na Wisłoujściu

Rafał Borowski
22 maja 2021 (artykuł sprzed 3 lat) 

Zobacz dworek przy ul. Roberta de Plélo w porcie w Gdańsku

Przy ul. Roberta de Plélo 6Mapka na Przeróbce, nieopodal twierdzy Wisłoujście, znajduje się urokliwy budynek z ciekawą historią. To jedna z pamiątek polskości w Wolnym Mieście Gdańsku. Jak to się stało, że w pejzażu terenów portowo-stoczniowych znalazł się obiekt, który przypomina polski dwór szlachecki?



Czy byłe(a)ś na terenach portowo-stoczniowych w Gdańsku?

W marcu opisaliśmy historię i plan zagospodarowania gmachu dawnej Poczty Morskiej w gdańskim porcie. Przypomnijmy, że pochodzący z 1927 r. zabytek zostanie kompleksowo wyremontowany pod okiem konserwatora wojewódzkiego. Przetarg na wyłonienie wykonawcy remontu powinien zostać przeprowadzony jeszcze w tym roku.

W odświeżonych wnętrzach dawnej poczty zostanie ulokowane centrum biurowo-magazynowe. Jej właściciel - Zarząd Morskiego Portu Gdańsk - jest już po rozmowach z potencjalnymi najemcami.

Czytaj więcej: Przygotowania do remontu gmachu Poczty Morskiej w Gdańsku

Nieopodal wspomnianego budynku znajduje się druga perełka architektoniczna. Znajduje się ona po drugiej stronie Martwej Wisły, przy ul. Roberta de Plélo 6 na Przeróbce, na końcu Basenu Górniczego. Podobnie jak w przypadku dawnej Poczty Morskiej, jej wygląd - czyli piętrowa bryła wybudowana na rzucie podłużnego prostokąta, kryta spadzistym dachem i flankowana skrzydłami - przywodzi na myśl polski dwór szlachecki.

Polski akcent w Wolnym Mieście Gdańsku



Podobieństwo nie jest oczywiście dziełem przypadku. Oba budynki zaprojektował Czesław Świałkowski, polski architekt działający w Wolnym Mieście Gdańsku. Nadając im taką formę, chciał zapewne podkreślić obecność Polaków w zdominowanym przez Niemców mieście.

Świałkowski był bowiem aktywnym działaczem polskim, był m.in. kandydatem polskim w wyborach do Zgromadzenia Konstytucyjnego Wolnego Miasta Gdańska, członkiem zarządu Macierzy Szkolnej w Gdańsku czy zarządu Towarzystwa Budowy Kościoła Polskiego w Sopocie. Spod jego ręki wyszły także inne projekty, które służyły gdańskim Polakom, np. budowy kościoła przy ul. Rogaczewskiego 55 i adaptacji dawnego lazaretu na Polski Urząd Pocztowo-Telegraficzny nr 1 w Gdańsku.

Dworek został wybudowany w 1927 r., a jego rolą było zapewnienie polskich interesów w gdańskim porcie, gwarantowanych przez traktat wersalski z 1919 r. oraz konwencję polsko-gdańską z 1920 r. Podobnie zresztą jak Basen Górniczy, na którego nabrzeżu został wzniesiony.

- Dworek przy ul. Roberta de Plélo - dawnej Festungsstraße - w okresie międzywojennym był siedzibą polskich portowych przedsiębiorstw spedycyjnych i maklerskich, obsługujących budowany od 1927 r. Port Wisłoujście - obecnie Basen Górniczy - przeznaczony do obsługi węgla i rudy żelaza dla potrzeb Polski - informuje Anna Drozd, rzecznik prasowy Zarządu Morskiego Portu Gdańsk.

Dworek odzyskał blask dekadę temu



Budynek przetrwał wojnę bez szwanku, jednak po wojnie nie pełnił już tak znaczącej funkcji. Przez wiele dziesięcioleci znajdowało się w nim tzw. portowe zaplecze techniczne, czyli głównie warsztaty i pomocnicze biura.

Dworek odzyskał dawny blask w 2011 r., kiedy to został przeprowadzony jego kapitalny remont. Po jego zakończeniu, na początku grudnia, w dworku została umieszczona siedziba spółki Port Gdański Eksploatacja, który jest największym operatorem w gdańskim porcie.

Czytaj więcej: Do dworku w gdańskim porcie wraca życie

Kim był Robert de Plélo?



Na koniec warto wspomnieć o nazwach ulicy, przy której znajduje się opisany gmach. Pierwotna, niemiecka nazwa Festungsstraße, która oznacza dosłownie "ulicę twierdzy", odnosiła się do położonej nieopodal na północ twierdzy Wisłoujście.

Natomiast obecna, polska nazwa upamiętnia XVIII-wiecznego francuskiego dyplomatę i pułkownika. Hrabia Robert de Plélo poległ 27 maja 1734 r. na Westerplatte, oddając swoje życie w misji dla Rzeczypospolitej.

Był dowódcą francuskiej eskadry, która ruszyła na pomoc królowi polskiemu Stanisławowi Leszczyńskiemu, walczącemu z oblegającymi Gdańsk wojskami rosyjskimi i saskimi. Oprócz ulicy dzielny Francuz został uhonorowany pomnikiem, który został ustawiony przy twierdzy Wisłoujście w maju 2014 r.

Czytaj więcej: Uczczono pamięć bohaterskiego Francuza

Miejsca

Opinie wybrane

Wszystkie opinie (43)

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Wydarzenia

Majówkowe zwiedzanie Stoczni vol.7

20 zł
spacer

Gdynia wielu narodowości

spotkanie, wykład

Sprawdź się

Sprawdź się

Gdzie znajdował się pierwszy stadion kolebki żółto-niebieskich?

 

Najczęściej czytane