JACEK DOMINICZAK | GDAŃSK JAKO MIASTO DIALOGICZNE
Akademia Gdańska jest projektem dotyczącym historii Gdańska w szerokim jej rozumieniu. Poszczególne edycje zamykały się w hasłach m.in.: Gdańsk nad wodą- woda w Gdańsku; Gdańsk w filmie, fotografii i literaturze; Gdańsk- miasto, którego nie ma; Znani, zapomniani. Atelier postaci Gdańska. Projekt realizowany jest od jedenastu lat przez Instytut Kultury Miejskiej.
"Gdańsk jako miasto dialogiczne"W tym roku Akademia Gdańska debatuje o miejskich przestrzeniach od Bramy do Bramy od Bramy Oruńskiej do Bramy Oliwskiej a więc obejmuje swoją uwagą przestrzenie określane jako zachodnie obrzeża dzielnicy Śródmieście.
Dzisiejsza przestrzeń od Bramy do Bramy to niemal flagowy przykład sposobu urbanistycznego myślenia w XX wieku, gdy funkcjonalność rozwiązań podporządkowała sobie, albo zignorowała, jakiekolwiek inne wartości. Znak czasu, który trzeba zrozumieć, ale trzeba też rozpoznać jego radykalną bezwzględność.
Ale Gdańsk zaskoczył Europę myśleniem. W tym samym XX wieku, w biednych czasach powojennych, powstała w nim zaskakująca idea hybrydowej odbudowy miasta, w której bodaj pierwszy raz rozpoznano, że przestrzeń publiczna jest nośnikiem pamięci miasta, a nowoczesność nie stoi w sprzeczności z tak zaplanowaną odbudową. Wtedy właśnie Gdańsk swoją współczesnością wyprzedził europejską nowoczesność XX wieku.
Dobrze, że napływają następne czasy, które potrafią rozpoznać moc tego myślenia, moc hybrydowej odbudowy Gdańska. Tę urbanistyczną odwagę trzeba kontynuować. Przestrzeń zmian otworzy się, gdy miejsce myślenia funkcjonalnego zajmie wreszcie myślenie etyką architektury. Trzeba wtedy będzie zadać ważne dla Gdańska pytania: jak uratować to, co jeszcze jest do uratowania w przestrzeni od Bramy do Bramy? Jak skierować jej rozwój w nową, dialogiczną stronę? Co zrobić, by Gdańsk, który ciągle ma w swoich przestrzeniach potencjał bycia miastem dialogicznym, został rozpoznany przez ludzi, którzy o nim decydują, jako wzór współczesnego myślenia Europy i Świata.
JACEK DOMINICZAK - profesor sztuki, architekt IARP, specjalista w dziedzinie architektury dialogicznej. Autor pojęć Etyki Architektury i Miasta Dialogicznego oraz narzędzi, takich jak Metoda Siatki Miejskiej i Diaforma, służących do etycznego projektowania przestrzeni. W 2024 roku ogłosił Manifest Przestrzeni Dialogicznej, który Filip Springer uznał za kluczowy dla przyszłości architektury. Wykładał na uczelniach w USA, Meksyku, Portugalii i Polsce. Pracował jako badacz i doradca dla miast w Polsce, USA i Australii. Obecnie prowadzi Pracownię Projektowania Wnętrz Miejskich na ASP w Gdańsku.
