Muzeum Narodowe w Gdańsku Oddział Sztuki Nowoczesnej - Pałac Opatów zaprasza na wystawę pt.:
Andrzej Umiastowski - malarstwo
Godziny otwarcia
poniedziałek: nieczynne
wtorek - środa: 10:00-17:00
czwartek: 12:00-19:00
piątek - niedziela: 10:00-17:00
Wernisaż 18 czerwca, godz. 16.00. Wystawa czynna od 19 czerwca do 28 sierpnia 2011 roku
Malarstwo Andrzeja Umiastowskiego jest całkowicie autonomiczne i pod wieloma względami niezwykłe. Już na samym początku artystycznej działalności Umiastowski określił swoje zainteresowania - głównym bohaterem jego prac stał się człowiek. Tym samym artysta wpisał się w ciąg kontynuatorów sztuki moralizatorskiej posługującej się językiem groteski - sztuki charakterystycznej dla okresów przełomów, schyłkowości i przewartościowań. Umiastowski miał zawsze świadomość tej kontynuacji i wielkich poprzedników, a jego sztuka była i jest dialogiem zarówno z przeszłością, jak i teraźniejszością.
Na początku lat 80. XX w., gdy kształtowała się świadomość twórcza artysty, w ponurej, polskiej rzeczywistości, kiedy powoli odzyskiwaliśmy nadzieję złamaną przez wprowadzenie stanu wojennego, malarstwo Umiastowskiego było wypowiedzią czytelną i konsekwentną − swoistym rodzajem oskarżenia systemu totalitarnego. Już w czasie studiów w gdańskiej PWSSP zaznaczył swoją obecność, biorąc udział m.in. w prestiżowej prezentacji młodej sztuki polskiej na międzynarodowym salonie Jeune Peinture, Jeune Expression w grudniu 1982 r. w Grand Palais w Paryżu. Dyplom z malarstwa artysta uzyskał w 1984 r. w pracowni prof. Jerzego Zabłockiego.
Udział w nurcie Kultury Niezależnej lat 80. był w jego przypadku wyborem naturalnym i konsekwentnym. Na I Krajowym Biennale Młodych "Droga i Prawda" w kościele św. Krzyża we Wrocławiu otrzymał II nagrodę. Był związany z Galerią św. Michała w Sopocie i Galerią św. Jacka przy bazylice św. Mikołaja oo. Dominikanów w Gdańsku. Brał udział w ważnych wystawach tej dekady, m.in. w ekspozycji w kościele Najświętszej Marii Panny i Muzeum Archidiecezjalnym na Ostrowie Tumskim w Poznaniu (listopad 1985), wystawie "Polska Pieta" w poznańskim kościele Matki Boskiej Bolesnej z okazji 30. rocznicy poznańskiego Czerwca '56 (czerwiec 1986 r.). Jego obrazy z tamtego okresu mają czytelną narrację, są ciemne w tonacji i przesycone egzystencjalnym napięciem. To okres prawie monochromatycznych doświadczeń pogłębiających ekspresję przedstawień. Obrazy ukazują, nie bez ironii, ówczesną totalitarną rzeczywistość, jednostki uwikłane w tragizm losu − ludzi poniżanych i ich oprawców, świat bez wartości, degradacji człowieczeństwa, upodlenia i zniewolenia.
Wątki polityczne zastąpiła w latach 90. XX w. diagnoza współczesności. Umiastowski przedstawia pozornie banalne wydarzenia i ludzi w zwykłych sytuacjach, często umieszcza ich w zaskakujących kontekstach. Postaci wypełniają kadr obrazu niczym scenę. Artysta kreuje groteskowy, nierzadko komiczny nastrój, a jego kompozycje bywają pełne smutku, nostalgii i ironii, lecz daleki jest od naigrywania się − nie interesuje go łatwa anegdota, ale pewne uniwersum.
Obrazy Umiastowskiego mają charakter ostrej satyry (bez publicystyki), tworząc niezwykle liryczną wizję. Sytuacje zostają wyolbrzymione, a zarazem uwznioślone. Obrazy nabierają wręcz cech moralitetu. Bohaterowie jego płócien istnieją w świecie realnym, ale także w drugiej przestrzeni − własnym groteskowym świecie, jakby zdziwieni i zdumieni swoim istnieniem. Umiastowski stworzył swoisty panteon postaci − ludzi-ludzików − gdzie czołowe miejsce zajmuje tęga kobieta czy mężczyzna o aparycji urzędnika. Przedstawia ich w gestach gwałtownych (postaci prowadzą między sobą dialog, nie są także wolne od podskórnych dramatów) lub w pełnym napięcia bezruchu. Wyobraźnia malarza święci tu prawdziwe triumfy − obrazy drażnią i prowokują.
