78 lat temu pod ostrzałem artyleryjskim Armii Czerwonej ginął w płomieniach hitlerowski Danzig. Kończyła się brunatna era w dziejach miasta, a z nią miasto pamiętające czasy Krzyżaków, polskich królów, Prusaków, Napoleona, patronat Ligi Narodów, wreszcie polskich patriotów ginących w Poczcie Polskiej i Stutthofie. Nowy Gdańsk zaczął powstawać tuż po 28 marca 1945 roku, po tym jak żołnierze Brygady Pancernej im. Bohaterów Westerplatte podnieśli biało-czerwoną flagę nad Dworem Artusa. Gdańsk wracał w granice Polski, choć nie była to wolna Polska...
Jak nazwać to, co wydarzyło się w marcu 1945 roku w Gdańsku? Wyzwoleniem, powrotem do Macierzy czy nowym zniewoleniem? Czy spory o definicję i naturalny opór przed nazwaniem Rosjan plądrujących miasto wyzwolicielami powinny studzić naszą satysfakcję z dziejowego przełomu zapoczątkowanego pojawieniem się biało-czerwonej nad Dworem Artusa? Jak rozumieć i pamiętać to, co wówczas się wydarzyło?
Podczas debaty historycy spojrzą na gdański marzec z perspektywy doświadczeń innych regionów kraju nie tylko ziem nowych, ale i Polski centralnej. Zastanowią się czy Gdańsk wyróżniał się od innych wyzwalanych przez Sowietów miast: Lublina, Warszawy, Olsztyna i Wrocławia. Po 78 latach nadal spieramy się o pamięć, pomniki i sowieckie cmentarze. To spór nie tylko historyczny, ale i polityczny. Pytania o to kto tak naprawdę spalił Gdańsk, ilu zginęło cywilów w kościele św. Józefa, nakładają się na pytania natury generalnej: jak radzimy sobie z własną przeszłością i jak ona służy przyszłości?
Udział w debacie wezmą: dr Jan Daniluk, dr Joanna Hytrek-Hryciuk, prof. Grzegorz Motyka oraz prof. Robert Traba. Spotkanie poprowadzi dr Janusz Marszalec.
Wstęp wolny.
