Zapraszamy na wystawę Dominika Lejmana Lunatycy / Lunatyczki która będzie dostępna od 15 marca do 18 maja w Państwowej Galerii Sztuki w Sopocie.
Wydarzenie:
Lunatycy / Lunatyczki. Tym mianem określano kiedyś ludzi szalonych, geniuszy podziwianych, ale nierozumianych przez ogół społeczeństwa. Dominik Lejman w swoim projekcie skłania nas do zbadania naszego rozumienia pojęcia szaleństwa i refleksji na temat podejmowany już wcześniej przez kierunki sztuki awangardowej XX wieku, takie jak dada i surrealizm. Próbowano zrozumieć kim jest szaleniec? Kogo uważamy za osobę niepoczytalną? Człowiekiem w kaftanie bezpieczeństwa czy mężczyzną w garniturze, który prowadzi nas ścieżką do zagłady?
Dominik Lejman zadaje powyższe pytania w podwójnym sensie. Odnosi się zarówno do sytuacji niehumanitarnych metod leczenia i traktowania inności w systemie izolacji i przymusu, czyli tak naprawdę stosowania represji, jak i próby metaforycznego rozważenia natury szaleństwa w systemie społecznym, w naszym szalonym świecie pełnym wojen, więzień i ograniczeń.
Filozofia XX wieku łączy szaleństwo z funkcjonowaniem systemu społecznego. Uważa się, że skojarzenia związane ze strachem, niepokojem i cierpieniem stoją w sprzeczności z normami społecznymi, które kładą nacisk na ekonomiczną produktywność, wydajność oraz zdrowie i przystosowanie jednostek. Celem tych norm jest utrzymanie porządku, zapewnienie dostępu do zasobów i poprawa jakości życia, co wpisuje się w interesy systemu władzy. Jednocześnie w kulturze istnieje alternatywne spojrzenie na szaleństwo bywa ono utożsamiane z jasnowidzeniem, wizjonerstwem czy genialnością. W tym ujęciu szaleńcy są postrzegani jako osoby obdarzone niezwykłą duchową wrażliwością, niedostępną dla osób uważanych za normalne.
W Państwowej Galerii Sztuki w Sopocie przedstawiamy wystawę zatytułowaną Lunatycy / Lunatyczki kładącą szczególny nacisk na rolę kobiet. Kilkanaście prac jest przejmującym i fascynującym światem stworzonym przez Dominika Lejmana, który - dzięki od lat konsekwentnie rozwijanej formule łączenia projekcji wideo z malarstwem ucieleśnia niezwykle sugestywną MANIFESTACJĘ NIEOBECNOŚCI. Dominik Lejman trzy lata temu w czasie weneckiego Biennale wraz z grupą kuratorów zaproponował Pawilon Szaleństwa usytuowany na wyspie San Servolo. Gdzie do 1979 roku istniał szpital psychiatryczny. Dwie z instalacji, pokazywane wcześniej w sakralnych wnętrzach Chiesa di San Servolo , zatytułowane Reenactment 1, Reenactment 2 (Odtworzenie), z udziałem performerki Bianci OBrien, są odwołaniem do barokowych religijnych przedstawień zmartwychwstania i zdjęcia z krzyża. Dwie inne projekcje zatytułowane UBU (z udziałem performera Leona Dziemaszkiewicza) nawiązują do pierwszej wersji powieści Alfreda Jarryego Król Ubu czyli Polacy proto-surrealistycznej młodzieńczej groteski pisarza, którą uważano za zapowiedź totalitarnych dyktatur, rodzącego się nazizmu i buntu mas. Dyptyk malarski Agawa jest przedstawieniem rośliny, która na wyspie San Servolo była niemym świadkiem cierpień pacjentów. Atmosferę tego miejsca przybliża także cykl portretów pacjentów znalezionych przez artystę w dziewiętnastowiecznym archiwum i film REENACTMENT 2023 Piotra Machy.
Wystawę dofinansowano ze środków Miasta Sopot Patroni medialni: artinfo.pl, Dziennik Bałtycki, esopot.pl, Prestiż Magazyn Trójmiejski, Rynek i Sztuka, SZUM, trojmiasto.pl
