W Polsce nadal pokutuje przekonanie, że testament sporządzają osoby starsze lub ciężko chore. Nic dziwnego, że najchętniej odsuwamy przygotowanie takiego dokumentu na bliżej nieokreśloną, ale jak najbardziej odległą przyszłość. Jednak niesłusznie - dopóki żyje spadkodawca testament nie wywołuje skutków prawnych. Spadkodawca może dowolnie dysponować swoim majątkiem, może testament zmienić, odwołać lub sporządzić kolejny.
W Polsce najbardziej popularne są testamenty sporządzane osobiście przez testatora (tzn. testamenty własnoręczne) oraz testamenty notarialne. Wszystkie dopuszczalne w polskim prawie sposoby sporządzenia testamentu mają taką samą moc prawną i wywierają takie same skutki.
Do sporządzenia testamentu własnoręcznego (holograficznego) wystarczy kartka i długopis. Dla swojej ważności dokument musi być w całości napisany własnoręcznie, opatrzony podpisem i datą sporządzenia. Testament napisany przy pomocy komputera, podyktowany i jedynie podpisany przez spadkodawcę nie jest ważny.
Sporządzenie testamentu przed notariuszem warto rozważyć z co najmniej kilku powodów - notariusz potwierdzi tożsamość spadkodawcy i upewni się, jaka jest jego rzeczywista wola oraz zaproponuje takie zapisy, które pozwolą zrealizować ją zgodnie z obowiązującymi przepisami.
Zdarza się, że z testamentów własnoręcznych wynikają nie do końca takie skutki, jakich oczekiwałby spadkodawca. Brak wiedzy prawniczej testatora powoduje, że jest w nich popełnianych wiele błędów dotyczących np. zapisów czy wydziedziczenia. Nieprecyzyjne zapisy mogą prowadzić do sporu pomiędzy spadkobiercami, a wówczas testament będzie podlegał ocenie sądu i może zdarzyć się tak, że wola spadkodawcy zostanie, zgodnie z Kodeksem cywilnym, zastąpiona rozwiązaniami wynikającymi z obowiązujących przepisów - co oznacza, że w pierwszej kolejności dziedziczyć będą np. małżonek i dzieci, a w razie ich braku dalsi krewni, nie zaś inne osoby wskazane przez spadkodawcę.
Na prośbę testatora testament notarialny może zostać zarejestrowany w Notarialnym Rejestrze Testamentów (NORT) utworzonym przez Krajową Radę Notarialną. Rejestracja taka jest warta rozważenia, ponieważ dla spadkodawcy jest bezpłatna, a jednocześnie ułatwia zainteresowanym szybkie odszukanie testamentu po śmierci testatora.
Więcej na temat testamentów będzie można dowiedzieć się podczas tegorocznej edycji akcji społecznej Dzień Otwarty Notariatu "Porozmawiaj z notariuszem o... testamencie notarialnym", która w tym roku odbędzie się w sobotę 26 listopada w budynku Urzędu Miejskiego w Gdańsku.
Wzorem lat ubiegłych, naszej akcji został przyznany patronat honorowy Prezydenta Miasta Gdańska. Notariusze będą udzielali informacji zarówno na temat testamentów, jak i innych zagadnień właściwych dla ich kompetencji od godziny 10.00 do 16.00. Dodatkowo, do godziny 12.00 na sali będzie obecny tłumacz języka migowego.Aktualne informacje na temat tegorocznego Dnia Otwartego Notariatu znajdą Państwo na stronie www.gdin.pl oraz na profilu Izby Notarialnej w Gdańsku na Facebook-u.
***
Dzień Otwarty Notariatu, organizowany od roku 2010, jest jedną z najważniejszych inicjatyw samorządu notarialnego. Powtarzana cyklicznie akcja edukacyjna pozwala osobom zainteresowanym uzyskać praktyczne informacje w ważnych dla każdego obywatela obszarach prawa.
Organizatorzy akcji przyjęli założenie, zgodnie z którym każdego roku porady dotyczą jednego konkretnego tematu. W roku 2010 były to spadki i dziedziczenie, w 2011 - bezpieczeństwo majątku rodziny, w 2012 - nieruchomości i księgi wieczyste, w 2013 - przekazanie majątku w rodzinie, w 2014 roku - bezpieczna jesień życia, a w roku 2015 - dziedziczenie. Nie ogranicza to jednak listy tematów udzielanych informacji, ponieważ notariusze odpowiadają na pytania dotyczące wszystkich spraw, które można załatwić w kancelarii notarialnej.
