Erwin Olaf. Choreografia emocji Opinie (1)

Zapraszamy do Zielonej Bramy - oddziału Muzeum Narodowego w Gdańsku na wystawę "Erwin Olaf. Choreografia emocji".

Wystawa czynna w terminie: 24.04.2014 - 15.06.2014.

Miejsce: Oddział Zielona Brama
Długi Targ 24, Gdańsk

Wystawa uznanego przez holenderską Fundację Week for Arts "Artystą roku 2014", najważniejszego holenderskiego fotografa Erwina Olafa będzie pierwszą okazją dla publiczności trójmiejskiej do zapoznania się z niezwykle interesującą i kontrowersyjną twórczością. Z wykształcenia dziennikarz z wyboru fotograf reklamowy i artysta, mistrzowsko łączy świat mainstreamu ze sztuką wysoką. W odważny i często przewrotny sposób podejmuje grę tak z widzem wystawy jak i konsumentem reklamowanego produktu. W swoich artystycznych projektach mówi o skrajnych emocjach, seksualności, sztuczności świata ale nie ucieka od humoru i groteski. Jego prace cechuje wyrafinowana elegancja i pragmatyka, dla poszczególnych cykli tworzy misterne scenografie, gdzie nie ma miejsca na przypadek. Modele są więc raczej aktorami tych wyreżyserowanych spektakli.

Na wystawie w Gdańsku zobaczymy cztery cykle fotograficzne i prace wideo z lat 1990-2009 Blacks, Grief oraz Dusk i Dawn. Najstarszy z nich Blacks przedstawia męskie i żeńskie portrety z elementami aktu utrzymane w stylistyce manierystycznej alegorii. Codzienne, humorystycznie potraktowane atrybuty tworzące misterną bordiurę zdjęć przenoszą nagość i zmysłowość do wyższej rangi uczuć. Wymyślne tytuły-imiona portretowanych postaci odnoszą się do skłonności ciała lub też ducha, m.in. Liebeswan (Obsesyjna miłość) czy Desire (Pożądanie). Teoretycznie lekka tematyka przełamana jest mroczną formą, wszystkie portrety utrzymane są w monochromatycznej czerni a postacie mają ukryte przed widzem oczy, co wzmacnia nastrój niepokoju.

Cykle Dusk (Zmierzch) i Dawn (Świt) zainspirowane są spotkaniem wschodu z zachodem. Dusk w szczególności odnosi się do prac Frances Benjamin Johnston, jednej z pierwszych na świecie fotografek i fotoreporterek kobiet, która w latach 1899-1900 tworzyła portrety ciemnoskórych studentów Hampton Institute w Wirginii. Wówczas wolność Afroamerykanów wciąż postrzegano niejednoznacznie, a artystka w pewnym sensie opowiedziała się za umocnieniem tej nowej sytuacji, reprezentacyjnymi wizerunkami pełnoprawnych obywateli USA. Johnston z dużym wyczuciem estetycznym pokazała światu, że mimo okrutnej przeszłości jej bohaterowie mają wspaniałą i jasną przyszłość. W Dusk Erwina Olafa, historia umiejscowiona jest na początku dwudziestego wieku i przedstawia ciemnoskórą rodzinę z wyższej klasy średniej w wystylizowanych wnętrzach. W fotografiach i towarzyszącym im filmie wideo jest nadzieja na normalny świat gdzie kolor skóry nie ma znaczenia, a jednak wyczuwalny jest lęk przed utratą tego nowo zdobytego choć naturalnego ludzkiego prawa.

Dawn przedstawia te same ujęcia, tym razem osadzone w Rosji w tym samym historycznie czasie. Artysta wykorzystał dominującą biel jako kolor i w formie portretów i martwych natur opisał nieoczywisty świat przeszłości. W ten sposób oba cykle tworzą swoje odbicie, nawiązując do wizualnej formy technologii analogowej fotografii negatywu i pozytywu. Wprowadzeniem do obu cykli są melancholijne w nastroju filmy wideo z bohaterami zdjęć.

Przenoszący nas do lat sześćdziesiątych dwudziestego wieku fragment cyklu Grief, który na wystawie prezentowany jest dzięki współpracy z Ambasadą Królestwa Niderlandów w Polsce, pomyślany został jako zakończenie trylogii Olafa z lat 2005-2007. Poprzedzające go Rain (2004) i Hope (2005) traktowały o zatrzymanych chwilach najwyższej emocji w relacji pomiędzy ludźmi związanych ze sobą. Grief to zapis chwili rozpaczy i smutku ludzi, którzy właśnie dowiadują się o stracie najbliższych. W doskonale urządzonych, zimnych, monobrązowych mieszkaniach widzimy doskonale ubranych kobiety i mężczyzn samotnie i elegancko przeżywających dramaty. Inspiracją dla tego tematu były arystokratyczne rody amerykańskie w latach 60 XX wieku, m.in. Kennedych i dramatyczne wydarzenia z nimi związane.

Wystawa Erwina Olafa to zapis choreografii emocji. Umiejętnie, profesjonalnie zaplanowane gesty i mimika dotyczące chwil intymnych, prywatnego świata przeżyć podzielonego na kadry. Jako widzowie nie mamy poczucia podglądania, bohaterowie są sami a jednocześnie patrzą nam głęboko w oczy.

----
Erwin Olaf (rocznik '59) uznawany jest za najważniejszego fotografa holenderskiego.
Jest autorem fotografii, performerem i reżyserem filmowym. Kontrowersyjny w odbiorze i perfekcyjny w warsztacie, należy do najznakomitszych współczesnych twórców fotografii reklamowej. W projektach artystycznych inspiruje się nieograniczoną wyobraźnią, barokowości i estetyką kiczu. Mieszka i pracuje w Amsterdamie. W latach 1977-1980 studiował dziennikarstwo w School of Journalism w Utrechcie. Łącząc fotografię prasową ze studyjną, artysta pojawił się na światowej scenie sztuki w 1988 r., kiedy to otrzymał pierwszą nagrodę w konkursie Young European Photographer, za serię fotografii pt. "Chessmen". Nagroda ta poprzedzona była wystawą w Muzeum Ludwig w Kolonii (Niemcy).

Od tamtej pory, w swych licznych pracach, Erwin Olaf kontynuuje eksplorację zagadnień dotyczących płci, seksualności i humoru. Inspiruje się malarstwem dawnym, w szczególności XVII wiecznym malarstwem rodzajowym. Jest bardzo cenionym fotografem mody a przy tym oryginalnym artystą, którego projekty wynikają z wyczulenia na świat zewnętrzny i jego umiejętnej obserwacji. Dzięki własnemu zaangażowaniu i poczuciu wolności Olaf świetnie realizuje się w kampaniach społecznych. Jego prace to często komunikaty trafiające w sedno problemu, choć czasem dosadnie przedstawionego. To wszechstronny twórca, kochający życie człowiek i zdolny do krytyki rzeczywistości jej uczestnik. Skłonność do perfekcyjności i wręcz nadmiernej estetyzacji w fotografii potrafi połączyć z krytycznymi poglądami na istnienie uniwersalnych kanonów piękna. Erwin Olaf zapraszając do swoich projektów osoby w podeszłym wieku, z upośledzeniami lub należące do mniejszości kulturowych i seksualnych realizuje ideę wolności twórczej i ludzkiej. Jest bardzo ceniony w swoim kraju i poza nim, w roku 2013 zaprojektował nowy wygląd awersu monet euro w Holandii.

Wystawa organizowana we współpracy z :
Fundacją Mondriaana
Ambasadą Królestwa Niderlandów w Polsce
Konsulatem Królestwa Niderlandów w Polsce
Akademią Sztuk Pięknych w Gdańsku
Farm Frites Poland

Kuratorki wystawy: Małgorzata Ruszkowska-Macur, Małgorzata Taraszkiewicz-Zwolicka