Muzeum Narodowe w Gdańsku, Oddział Etnografii zaprasza do Spichlerza Opackiego na wystawę "Entoinspiracje".
"Etnoinspiracje"
Wernisaż: 05 sierpnia 2011 r., godz. 17.00.
Wystawa czynna: 06 sierpnia 2011 r. do 06 listopada 2011 r.
Godziny otwarcia:
wtorek - niedziela: 10:00-17:00
czwartek (01.06-31.08): 12:00-19:00
Wystawa "Etnoinspiracje" jest próbą rejestracji współcześnie powstających przedmiotów, prac, które w różny sposób nawiązują do polskiej kultury ludowej. Źródłem inspiracji projektantów i artystów są wybrane motywy, surowce, techniki rękodzielnicze, tradycje oraz znaczenie przypisywane kulturze ludowej. Sięga się po nie we wzornictwie, architekturze, modzie, muzyce, grafice, street arcie i wielu innych dziedzinach. Wystawa nie rości sobie ambicji do bycia kompletną inwentaryzacją zjawiska. Ma pokazać prace dobrze zaprojektowane i starannie wykonane, w których istotny jest element przetworzenia źródła, swoista gra z jego pierwotnym znaczeniem. Jej celem jest zgromadzenie materiału, który będzie skłaniał do refleksji, zadawał pytania choćby o przyczyny pojawiania się tego typu obiektów współcześnie oraz o ich funkcje.
Jakie elementy polskiej kultury ludowej stały się inspiracją dla projektantów? Czy jest ich wiele? Dlaczego tylko niektóre mogą obecnie pełnić funkcję źródła inspiracji? Jakie elementy kultury ludowej nie pojawiają się w artystycznych koncepcjach? Czy przedmioty, prace pokazane na wystawie wchodzą w dialog z tradycją? Czy identyfikujemy się z nimi? Czy w jakiś sposób budują naszą tożsamość narodową, regionalną? I wreszcie, co sprawiło, że rzeczy do niedawna kojarzone raczej negatywnie, określane mianem cepeliady, znów są wartościowe dla projektantów, a po przekształceniu także dla odbiorców i środowisk opiniotwórczych? Pytania można mnożyć. Nie chcemy udzielać jednoznacznych odpowiedzi. Ważne jest samo postawienie pytań i stworzenie na wystawie warunków do samodzielnego poszukiwania odpowiedzi, zaproszenie widza do interakcji.
Na wystawie będzie można obejrzeć między innymi: sofę "Wełniak" Katarzyny Hofman - mebel, który łączy w sobie techniki rękodzielnicze, tradycyjny surowiec i industrialność lampy Agnieszki Lasoty odwołujące się do obrzędowości oraz lubiany przez dzieci dywan "Koguty" Agnieszki Czop i Joanny Rusin. Wydawać by się mogło, że motyw wycinanki jest już ograny, a jednak przeniesienie go na inne podłoże, wykonanie w odmiennej technice i - co najważniejsze - nadanie mu nowego znaczenia oraz uczynienie z niego wyrazistego przekazu społecznego oddziałuje bardzo silnie. Dzieje się tak w przypadku muralu "Wycinanie roślin i zwierząt" Galerii Rusz.
Na wystawie prezentujemy dokumentację procesu jego tworzenia. Idee ekologiczne promują również prace Katarzyny Herman-Janiec i Patrycji Smirnow. Skrzynia "Pleciuga" i siedziska "Pleciaki", powstałe we współpracy z Magdaleną Godawą, zostały wykonane w technice plecionkarskiej z nietypowego materiału - niepotrzebnych już gazet. Patrycja Smirnow, pracując w tej samej technice, zamieniła tradycyjny surowiec - wiklinę czy korzeń sosny - na folię. Mowo Studio dało zniszczonemu przedmiotowi nowe życie i funkcję - dawna skrzynia wianna została przekształcona w sofę. Tym samym projektanci Monika Elikowska-Opala i Wojciech Opala sięgnęli w swych inspiracjach, może nieświadomie, do typowego dla kultury ludowej pierwotnego recyklingu. Daleki od jednoznacznego odczytania jest projekt domu jednorodzinnego stworzony przez Pracownię Architektury Głowacki. Ich "Złamana stodoła" może być metaforą naszego stosunku do kultury ludowej, zwłaszcza tej jej części, która jest niżej wartościowana społecznie i w związku z tym nie podlega ochronie.
Niemniej ciekawe są także inne projekty architektoniczne, na przykład słynny Pawilon Polski na EXPO 2010 w Szanghaju Pracowni Projektowej Marcina Mostafy oraz drewniany kościół w Tarnowie nad Wisłą zaprojektowany przez Beton, czyli Martę i Lecha Rowińskich, będący próbą przywrócenia tradycyjnego miejsca kultu w przestrzeni wsi. Wystawa daje także okazję do obejrzenia kolekcji ubrań Joanny Klimas - jest to znakomity przykład twórczego łączenia tkaniny wykorzystywanej w ubiorach ludowych i nowoczesnej formy. Inspiracje sztuką ludową mogą czasem zaskoczyć, co dobrze ilustrują choćby świetne tatuaże wykonane przez SIGIL TATTOO/Wiktor Siejka. Dobór utworów muzycznych do odsłuchania na ekspozycji zwraca uwagę na różne stopnie przetworzenia materiału źródłowego - od starających się pozostać jak najbliżej oryginału do takich, dla których źródło jest tylko punktem wyjścia do indywidualnych poszukiwań.
Tylko niektóre spośród prac, które można zobaczyć na wystawie - mamy nadzieję, że zachęcą do obejrzenia całości. Żaden z prezentowanych przedmiotów nie udaje, że odtwarza lub kontynuuje historyczną już kulturę ludową. Wszystkie są na wskroś współczesne w formie i funkcji, zawierają element indywidualnej kreacji i intrygująco grają znaczeniami zaczerpniętymi z przeszłości. Sięganie po inspiracje do kultury ludowej nie jest zjawiskiem nowym, ale w ramach wystawy można zapoznać się z jego współczesną odsłoną.
Kurator wystawy: Katarzyna Kulikowska
