stat
Impreza odwołana

Gdynia - Tel Awiw - wernisaż

Paralela między Gdynią a Tel Awiwem w pierwszej połowie XX wieku nie ograniczają się tylko do modernizmu architektonicznego, ale obserwować ją można na kilku płaszczyznach.

Oba miasta powstały niemal od podstaw, rosnąc w cieniu potężniejszych i starszych ośrodków odpowiednio Gdańska i Jaffy. Dla obu impulsem do rozwoju była trudna sytuacja geopolityczna, nadmorskie położenie i wielkie, stawiane im oczekiwania. Zarówno Gdynia, jak i Tel Awiw stały się miastami migrantów, będąc przy tym, przez swoje porty (bramy na świat) świadkami transferu ludzi, towarów, idei.

Tak liczne podobieństwa nasunęły pomysł wystawy Gdynia - Tel Awiw, którą w 2019 roku zorganizowano w warszawskim Muzeum POLIN. Jej pomysłodawcą i kuratorem był historyk sztuki Artur Tanikowski. W 2020 roku (w dniach 28 marca 7 czerwca) ekspozycja w zmienionej formule zawita do Muzeum Miasta Gdyni, dzięki współpracy między oboma muzeami oraz przy wsparciu Miasta Gdyni. W pierwotnej wersji ekspozycji wątki narracyjne dotyczące obu miejsc, ich historii, społeczeństw, kultur oraz architektury, jako materialnego wymiaru zachowanego i pielęgnowanego dziedzictwa, przenikały się, budując wielowymiarowość kuratorskiego przekazu. Na potrzeby wystawy w Gdyni podstawowym wątkiem i osią narracji stanie się architektura. Jest ona bezsprzecznie głównym, bezpośrednio nasuwającym się wspólnym mianownikiem dla Gdyni i Tel Awiwu, a oba miasta, tak w warstwie symbolicznej, jak i w propagandowej retoryce, określane były jako białe. Nad polskim Bałtykiem, i w żydowskiej enklawie na Bliskim Wschodzie, niecałe sto lat temu powstały modernistyczne miasta przyszłości, których uniwersalnym środkiem wyrazu stała się architektura. Wymiarem nowoczesności zawartym w jej ambitnie realizowanych dziełach, była recepcja nurtów modernizmu, zyskującego podówczas licznych twórców, wyznawców i propagatorów.

Architektoniczny wymiar wystawy kształtować będą przede wszystkim znakomite makiety ikonicznych budynków Gdyni i Tel Awiwu. Rytm ich rozstawienia, w sposób intuicyjny prowadzić będzie zwiedzających przez prezentowane treści, odwołujące się do różnorodnych form i funkcji architektury modernizmu. Twórcy wystawy w Gdyni szczególną uwagę poświęcą podobieństwom i różnicom między oboma miastami, w zakresach: układu urbanistycznego, charakteru zabudowy, brył budynków, a także funkcjom, jakie pełniły. Ważne miejsce w przestrzeni wystawy zajmie także kontekst historyczny, a wiele innych wątków pojawi się w ramach działań edukacyjnych i popularyzatorskich.

Wystawa, dostosowana do warunków i przestrzeni gdyńskiego Muzeum, a także do oczekiwań trójmiejskich odbiorców, została przygotowywana przez zespół pracowników MMG pod kierunkiem historyka Marcina Szerle oraz architektki i badaczki Anny Orchowskiej-Smolińskiej. Gdynia Tel Awiw. Odsłona gdyńska to współczesne spojrzenie na dzieje obu tak odległych, a równocześnie tak podobnych miast, przez pryzmat ich wyjątkowego dziedzictwa architektonicznego. Ekspozycji towarzyszy katalog pod redakcją Artura Tanikowskiego, wydany wspólnie przez Muzeum POLIN oraz Muzeum Miasta Gdyni.