PGR ART I Gdańska Galeria Güntera Grassa zapraszają na Finisaż Projektu Badawczego "Gunter Grass - PGR ART 2009" /
"Czytanie Grassa" Performance.
Wernisaż odbędzie się 29 stycznia o 19:30.
Ekspozycja PGR ART do 28 lutego, galeria otwarta od 11:00 do 17:00.
Robotnicy Sztuki (
Mikołaj Robert Jurkowski i
Sylwster Gałuszka) zaprezentują efekty swoich badań w postaci: filmów nakręconych podczas Grassomanii, wizualizacji badań ankietowych i performance "Czytanie Grassa", a socjolog skomentuje wyniki badań.
Ponad 200 osób podzieliło się wiedzą o Günterze Grassie i spostrzeżeniami na temat jego twórczości w ramach prowadzonych w październiku ubiegłego roku badań ankietowych na temat urodzonego w Gdańsku pisarza. Dane gromadzono w trakcie Festiwalu "Grassomania - Tożsamość miejsca" i w Internecie. Statystyczny respondent to kobieta w wieku od 18 do 35 lat, z wykształceniem wyższym i pochodząca z miejscowości, gdzie mieszka więcej niż 40 tys. mieszkańców.
Podstawowe pytanie, na jakie próbowano znaleźć odpowiedź w projekcie dotyczyło tego, kim właściwie jest Günter Grass. Ponad 80% respondentów wskazało na właściwą odpowiedź, tj. "pisarz / artysta", przy czym częściej wiedzą o tym kobiety, osoby po 35. roku życia i te z wykształceniem wyższym. Pozostali uważają, że Grass to sportowiec, polityk bądź reżyser, choć w żadnym przypadku nie jest tych wskazań więcej niż 10%. Wydaje się zatem, że autor "trylogii gdańskiej" jest osobą dobrze rozpoznawalną, rzadko myloną z przedstawicielami innych profesji, w tym tych pozaartystycznych.
Analizując uzyskane wyniki, widzimy, że względnie wysoka rozpoznawalność Güntera Grassa przekłada się na znajomość jego bogatej twórczości. Takie deklaracje składa ponad 3/4 badanych i ich częstotliwość wzrasta wraz z wiekiem. Dokładnie odwrotnie, jeśli chodzi o wiek, rozkładają się odpowiedzi dla kategorii "oglądanie filmu". Ekranizacje prozy Grassa cieszą się bowiem największą popularnością wśród osób poniżej 18. roku życia. W całej grupie osób badanych, wskaźnik oglądających film to jednak tylko 8%. Więcej niż jeden na dziesięciu ankietowanych przyznaje, że nie zna twórczości Grassa. Ciekawie byłoby dowiedzieć się, które pozycje w dorobku laureata Literackiej Nagrody Nobla są bardziej, które zaś mniej powszechnie znane. Należy przy tym założyć, że pytanie o konkretne dzieła pozwoliłoby jednocześnie oszacować prawdziwość deklaracji związanych z wysokim poziomem wiedzy o autorze.
Badanych pytano także o to, czy mieli okazję zapoznać się z twórczością Güntera Grassa pisaną w jego ojczystym języku. Ponad 60% osób udziela na to pytanie odpowiedzi "nie", przeciętna bądź słaba jest znajomość ponad 20% respondentów, a mniej niż co piąty badany uznaje, że zna twórczość Grassa w języku niemieckim dobrze lub bardzo dobrze. Warto dodać, że najczęściej taka deklaracja pada ze strony najmłodszych osób i raczej od mężczyzn niż kobiet.
W kontekście wcześniejszych wyników, np. tych dotyczących znajomości twórczości związanego z Gdańskiem pisarza, dziwić może relatywnie niski odsetek osób (64%), które wiedzą, że Günter Grass otrzymał wyróżnienie w postaci Nagrody Nobla. Znajomość tego faktu jest większa wśród mężczyzn niż kobiet i zdecydowanie rośnie wraz z wielkością miejscowości zamieszkiwanej przez badanego. Odpowiedzi "nie wiem" udziela co czwarty respondent i w tym przypadku zależy to przede wszystkim od wieku badanych - starsi rzadziej niż młodzi deklarują brak wiedzy na ten temat. Blisko jeden na dziesięciu respondentów uważa, że Grass nigdy Nobla nie dostał, a pojedyncze wskazania padają na wariant "odebrali mu", co prawdopodobnie należy wiązać z ujawnionym kilka lat temu przez samego pisarza epizodem służby w SS.
Organizatorów festiwalu "Grassomania - Tożsamość miejsca" może usatysfakcjonować opinia badanych, zgodnie z którą wydarzenie dobrze lub bardzo dobrze ocenia ponad 3/4 osób. Blisko 20% jest zdania, że festiwal był przedsięwzięciem przeciętnym, a jedynie co dwudziesty respondent ocenił go negatywnie, tj. słabo lub źle. Należy zauważyć, że odsetek niezadowolonych jest zdecydowanie najwyższy w grupie młodzieży do 18. roku życia. Być może to wskazówka dla osób zaangażowanych w realizację analogicznych projektów, aby szukać alternatyw w dotarciu do najmłodszych uczestników wydarzeń kulturalnych w Trójmieście.
Na zakończenie, badanych poproszono o ustosunkowanie się do możliwości przygotowania happeningu poetyckiego, podczas którego z megafonów ustawionych na dworcu kolejowym w Gdańsku słychać byłoby wiersze na temat miasta recytowane w języku niemieckim. Chętnie posłuchałoby ich blisko 60% mieszkańców, w tym częściej mężczyźni niż kobiety i, co interesujące, częściej starsi (powyżej 35. roku życia) niż młodsi respondenci. W każdym przypadku, chętnych jest więcej niż połowa. Co piąty respondent deklaruje, że poczułby w związku z tą sytuacją niepokój, dla 14% nie miałoby to żadnego znaczenia, a 7% przywołałoby wspomnienia II wojny światowej i odczułoby w związku z tym przykrość. Wyniki wyraźnie wskazują, że pamięć traumy sprzed 60 lat, choć nadal obecna, nie determinuje dziś w istotnym stopniu codziennego życia mieszkańców miasta. Miasta, które o Günterze Grassie stale pamięta i którego twórczość jest nieodłącznie wpisana w gdański charakter i tożsamość.
Projekt PGR-ART będzie można oglądać w 4g do końca lutego 2010.
Gdańska, róg Grobli 1 i ul. Szerokiej
www.pgr.art.pl/grass.htm
https://www.pgr.art.pl/grass/wideo.html
