Zapraszamy w poniedziałek 28 listopada o godz. 19.00 do Świetlicy Krytyki Politycznej w Trójmieście (ul. Nowe Ogrody 35 w Gdańsku) na debatę poświęconą postaci Jana Józefa Lipskiego, związaną z planowaną na grudzień premierą wydania zbioru jego tekstów publicystycznych "Pisma polityczne".
W rozmowie udział wezmą:
Grzegorz Krzywiec (Pracownia Dziejów Inteligencji PAN, autor książki "Szowinizm po polsku. Przypadek Romana Dmowskiego"),
Antoni Pawlak (poeta, publicysta, działacz opozycyjny) i
Michał Sutowski (Krytyka Polityczna).
"Pisma polityczne" Jana Józefa Lipskiego zawierają teksty reprezentatywne dla myśli społecznej i politycznej tej legendarnej postaci polskiej opozycji, od której śmierci w tym roku mija 20 lat. Mimo upływu tego czasu zagadnienia, które poruszał - walka z antysemityzmem i nacjonalizmem, pojednanie z Niemcami i Ukraińcami, polityka demokratyczna i sprawiedliwość społeczna, patriotyzm i socjalizm - nie tracą na aktualności. Autor słynnego eseju "Dwie ojczyzny, dwa patriotyzmy" był moralnym autorytetem, który wyznaczał sposób myślenia niezależnej inteligencji. Jego eseje otwierały ważne polskie debaty i kształtowały polską tożsamość. "Pisma polityczne" Jana Józefa Lipskiego to zapis kilku dekad walki o lepszy świat - demokratyczny, wolny, sprawiedliwy społecznie.
Zło nam wyrządzone, nawet największe, nie jest jednak i nie może być usprawiedliwieniem zła, które sami wyrządziliśmy.
Jan Józef Lipski
O książce Pisma polityczne Jana Józefa Lipskiego - od edytora
Zasadniczą myślą wydania było przedstawienie reprezentatywnego wyboru publikacji politycznych Jana Józefa Lipskiego, legendy polskiej opozycji. Człowieka, który łączył, nie dzielił; był w nieustannym dialogu, zawsze gotowy wysłuchać drugiej strony. Jan Józef Lipski miał przy tym sprecyzowane poglądy. Trzeba je dziś umieścić w kontekście historycznym, pamiętając, że dzisiaj mogą znaczyć coś innego. Nie wiemy, gdzie Jan Józef Lipski byłby dzisiaj; wiemy, kim był wówczas. Przez całe życie szedł pod prąd, jak celnie napisała Maria Bielińska-Hirszowicz: był socjalistą, kiedy wszyscy chcieli liberalizmu; a jednocześnie jego wizji socjalizmu bardziej odpowiadały encykliki Jana Pawła II, niż pisma Marksa (nigdy nie był marksistą, choć - jednocześnie - uczciwie podkreślał, co humanistyka zawdzięcza marksizmowi). Uczciwość, dążenie do zrozumienia racji drugiej strony, otwartość, umiejętność oddania racji merytorycznej przeciwnikowi - to cechy, które go charakteryzowały.
Teksty wybrałem tak, aby pokazać całokształt politycznej perspektywy Jana Józefa Lipskiego: charakterystyczny dla niego nonkonformizm, sprzeciw wobec każdej formy totalitaryzmu, solidaryzm społeczny, uznanie dla poglądów Jana Pawła II oraz społecznej i historycznej roli Kościoła katolickiego - przy jednoczesnych poglądach niepodległościowo-socjalistycznych, zawsze niemarksistowskich i niedogmatycznych.
Łukasz Garbal
Jan Józef Lipski (1926-1991) - krytyk i teoretyk literatury, wieloletni pracownik Instytutu Badań Literackich PAN, redaktor tygodnika "Po prostu". Odznaczony Krzyżem Walecznych za udział w Powstaniu Warszawskim, członek Klubu Krzywego Koła, założyciel i Wielki Mistrz wolnomularskiej loży Kopernik. Sygnatariusz m.in. Listu 34, współzałożyciel Komitetu Obrony Robotników i działacz NSZZ "Solidarność" Regionu Mazowsze. W roku 1987 reaktywował w kraju Polską Partię Socjalistyczną; w wyborach 1989 wybrany do Senatu z listy Komitetu Obywatelskiego. Autor licznych książek, w tym: "Twórczość Jana Kasprowicza" (1967), "KOR. Komitet Obrony Robotników - Komitet Samoobrony Społecznej" (1983), "Katolickie Państwo Narodu Polskiego" (1994), "Powiedzieć sobie wszystko..." (1996). Kawaler Orderu Orła Białego.
Grzegorz Krzywiec - absolwent Uniwersytetu Warszawskiego i SNS przy IFISPAN, adiunkt IHPAN w Warszawie, obecnie zajmuje się badaniem polskiego nowoczesnego antysemityzmu w kontekście europejskim. Autor książki "Szowinizm po polsku. Przypadek Romana Dmowskiego (1886-1905)" (2009). Zainteresowania badawcze: dzieje polskiej inteligencji w XIX i XX wieku, stosunki polsko-żydowskie, nowoczesny antysemityzm.
Antoni Pawlak - poeta, publicysta, działacz opozycyjny. Studiował historię filozofii na Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie. Jest autorem około 20 książek poetyckich. W 1983 otrzymał prestiżową Nagrodę Fundacji im. Kościelskich. Jako dziennikarz pracował m.in. w "Powściągliwości i Pracy", "Przeglądzie Wiadomości Agencyjnych", "Gazecie Wyborczej" (od 1989; 1991-1993 redaktor dodatku "Gazeta o Książkach"). Współredaktor kwartalnika literackiego "Migotania, przejaśnienia". Były redaktor naczelny wydawnictwa Tower Press i wiceprezes wydawnictwa Literatura.net.pl. Od czerwca 2006 doradca prezydenta Gdańska ds. kultury. Od 1 kwietnia 2007 rzecznik prasowy prezydenta Gdańska. 2 czerwca 2009 otrzymał Srebrny Medal Zasłużony Kulturze Gloria Artis. Uczestnik strajku w Stoczni Gdańskiej, od września 1980 działacz "Solidarności"
Michał Sutowski - politolog, absolwent MISH na Uniwersytecie Warszawskim, publicysta, sekretarz redakcji "Krytyki Politycznej", redaktor m.in. "Pism politycznych" Jacka Kuronia wydanych przez Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
