Ponad 550 lat temu (15-25 maj 1457) Kazimierz Jagiellończyk uhonorował herb Gdańska koroną królewską umieszczoną nad dwoma krzyżami. W tym samym roku, na sygnetowej pieczęci miasta, herb Gdańska po raz pierwszy pojawił się w towarzystwie dwóch lwów podtrzymujących tarczę. Od tej pory lwy na trwałe wrosły w nadmotławską tradycję heraldyczną, tutejszą sztukę i tożsamość miasta.
W tym czasie lew był jednak motywem uniwersalnym. - Pośród wielu innych symboli, emblematów, godeł i oznak lew uzyskał status wyjątkowy - mówi dr Tomasz Maćkowski, historyk z Uniwersytetu Gdańskiego, kierownik naukowy konferencji. - Symbolizował to, co dla ludzi średniowiecza było najważniejsze - światło przezwyciężające mrok, Chrystusa, majestat królewski - dodaje T. Maćkowski. Postaciom, którym towarzyszył dodawał splendoru, prezentował ich siłę i męstwo, podkreślał wyjątkowe dokonania. Dla wielu krajów, dynastii, rycerzy i miast stanowił godło heraldyczne wyrażające ich podmiotowość prawną w feudalnym społeczeństwie. Lew był też niezastąpionym strażnikiem, który sprawował pieczę nad spokojem mieszkańców, bezpieczeństwem pielgrzymów, czujnie oczekiwał dnia zmartwychwstania przy grobowcach. Z drugiej strony mógł reprezentować to, co dzikie, nieokiełznane, groźne, złe i piekielne; być symbolem szatana i atrybutem pychy - podkreśla T. Maćkowski.
Wobec tak szerokiego pola w interpretacji motywu lwa, jego właściwy odbiór zależy m.in. od kontekstu znaku oraz wynika z przeznaczenia obiektu, na którym lew został przedstawiony - dodaje T. Maćkowski.
Konferencja a za nią publikacja pokonferencyjna ma charakter interdyscyplinarny, prezentuje ustalenia historyków sztuki, heraldyków, historyków kultury materialnej, archeologów, numizmatyków, historyków wojskowości. Wszechstronne podejście do tematu zaproponowane przez prelegentów konferencji zaprezentuje cały koloryt tego symbolu w świecie średniowiecznym i nowożytnym. Dla współczesnych będzie to okazja poznania świata dawnej komunikacji symbolicznej.
W Domu Uphagena swoje badania i obserwacje przedstawią naukowcy z Lublina, Poznania, Zielonej Góry i oczywiście Gdańska. Konferencję otworzy prof. Andrzej Januszajtis.
ProgramCzęść I
10:50 - Andrzej Stelmasiewicz (Fundacja "Wspólnota Gdańska) - Powitanie
10:55 - Andrzej Januszajtis (Honorowy Obywatel Miasta Gdańska) - Słowo od Gdańszczanina
11:10 - dr Beata Purc-Stępniak (Gdańsk) - Lwy zła - lwy cnoty. Ikonograficzne aspekty obrazowania motywu lwa w sztuce nowożytnej
11:30 - prof. Tomasz Panfil (Lublin) - Dzielny jak lew, czyli antyczne i średniowieczne inspiracje nowożytnych wyobrażeń lwa
11:50 - dr Tomasz Marcin Duchnowski (Gdańsk) - Motywy lwów w wystroju Wielkiej Hali Dworu Artusa w Gdańsku
12:10 - dr Paweł Stróżyk (Poznań) - Lwy - trzymacze w herbie Gdańska - geneza motywu
12:30 - 12.50 - Przerwa na kawę
12:50 - mgr Agnieszka Kuś (Warszawa) - Lew św. Marka czy św. Marek jako lew? Problemy interpretacji i klasyfikacji symbolu Republiki Weneckiej
13:10 - dr Joanna Karczewska (Zielona Góra) - Symbolika lwa w heraldyce ziem środkowopolskich (Kujawy, ziemia łęczycka i ziemia sieradzka) w średniowieczu
13:30 - prof. Krzysztof Maciej Kowalski (Gdańsk) - Lew w ikonografii hagiograficznej i historycznej oraz heraldyce gotyckich plakiet i pozostałych pamiątek pielgrzymich
13:50-14:00 - Zapytania, dyskusja
Część II
15:10 - dr Andris Sne, mgr Sigita Sne (Ryga) - Representing the Power: Lions in the coats of arms of the Baltic towns
15:30 - dr Tomasz Maćkowski (Gdańsk) - Motyw lwa na plombach towarowych w dobie hanzeatyckiego Gdańska
15.50 - mgr Beata Ceynowa, mgr Ewa Trawicka (Gdańsk) - Symbolika lwów na średniowiecznych artefaktach archeologicznych ze zbiorów Muzeum Archeologicznego w Gdańsku
16:10 - dr Adam Górski (Zielona Góra) - Symbolika lwa na artefaktach epigraficznych
16:30 - 16:45 - Przerwa na kawę
17:00 - dr Jarosław Dutkowski (Gdańsk) - Lew i jego znaczenie w ikonografii monet oraz medali gdańskich
17:20 - dr Paweł Karp (Zielona Góra) - Wykorzystanie wizerunku lwa na przykładzie egzemplarzy europejskiej broni i uzbrojenia z okresu XV ‑ XVII wieku
17:40 - mgr Antoni Romuald Chodyński (Malbork) - Miecze (XIII-XIV w.) ze znakiem lwa i krzyża. Jedna z hipotez o broni osobistej krzyżowców
18:00-18:15 - Zapytania, dyskusja
18:15-19:00 - Spotkanie zamykające
