Literatura bez granic: Łukasz Orbitowski

Czy emigracja zmienia język i perspektywę pisarza? Czy to ważne, gdzie stoi biurko, przy którym tworzy? "Literatura bez granic" to projekt poświęcony współczesnej polskiej literaturze powstałej poza krajem. Przez całą jesień Muzeum Emigracji zaprasza na spotkania z autorkami i autorami należącymi do najciekawszych głosów rodzimej prozy. W Gdyni pojawią się Manuela Gretkowska (3 października), Grażyna Plebanek (7 listopada), Łukasz Orbitowski (28 listopada) i Wioletta Grzegorzewska (12 grudnia). Przed każdym spotkaniem Muzeum zaprosi do wybranych filii gdyńskiej Miejskiej Biblioteki Publicznej na czytanie tekstów zaproszonych gości w aktorskich interpretacjach.

Z myślą o wszystkich, którzy dopiero planują rozpoczęcie kariery pisarskiej, zorganizowane zostaną warsztaty kreatywnego pisania. Zajęcia poprowadzą uczestników od momentu szukania inspiracji, przez tworzenie fabuły i bohaterów, aż po prezentację możliwości dotarcia do czytelnika, takie jak selfpublishing czy publikacja dotowana.
A że miłość do czytania cechuje zwłaszcza najmłodszych - również dla nich Muzeum przygotowało zajęcia literacko-plastyczne. Kiedy ich uczestnicy - dzieci od 5 do 10 lat będą bawiły się słowem i obrazem - rodzice ze spokojną głową będą mogli wziąć udział w spotkaniach z zaproszonymi pisarzami i pisarkami.

W listopadzie odbędzie się również dyskusja z udziałem uznanych literaturoznawców - Andrzeja Franaszka i Barbary Toruńczyk, podczas której prześledzone będą zmiany w statusie literatury emigracyjnej w XX i na początku XXI wieku. Uczestnicy spotkania zastanowią się, jaka była jej rola, gdy tworzyli ją Witold Gombrowicz i Czesław Miłosz, jaka jest dziś? Spróbują też odpowiedzieć na pytanie, czy miejsce zamieszkania pisarza zmienia obecnie jego ogląd rzeczywistości i nadaje inną perspektywę, a może tak pojmowana geografia straciła na znaczeniu?

Podczas projektu "Literatura bez granic" zarówno spotkania z pisarzami, jak i dyskusja będą dostępne dla osób z niepełnosprawnością słuchową. Wydarzenia będą tłumaczone na Polski Język Migowy.

Wszystkie wydarzenia projektu są bezpłatne. Na zajęcia dla dzieci obowiązują wcześniejsze zapisy pod adresem warsztaty@muzeumemigracji.pl. Jeszce we wrześniu na stronie www.polska1.pl pojawi się informacja o sposobie rekrutacji na warsztaty kreatywnego pisania.

Projekt "Literatura bez granic" jest współfinansowany ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Tłumaczenie na Polski Język Migowy w ramach projektu "Muzeum bez wyjątku" jest również dofinansowane ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.



SPOTKANIA

Emigracja jako przygoda i ryzyko
Gość spotkania: Manuela Gretkowska | 3 października | 16:00 | Gdynia, ul. Polska 1
Prowadzenie: Dagny Kurdwanowska

Manuela Gretkowska - pisarka, autorka powieści tłumaczonych na kilkanaście języków. Swego czasu emigrantka polityczna, czasem skandalistka, zawsze feministka.

Podczas spotkania odpowiemy na pytania, czy emigracja była dla pisarki ucieczką od ustroju, czy także szansą rozwoju? Jak wpłynęła na jej twórczość? Czy emigracja była zagrożeniem dla jej stylu i sposobu wyrażania myśli? Jak silna jest potrzeba powrotu do kraju rodzinnego? Czy patrząc na Polskę z dystansu, widzi się więcej?

Uczucia w obcym świecie
Gość spotkania: Grażyna Plebanek | 7 listopada | 16:00 | Gdynia, ul. Polska 1
Prowadzenie: Magdalena Grzebałkowska
Grażyna Plebanek - pisarka, autorka bestsellerowych powieści "Nielegalne związki", "Dziewczyny z Portofino", a także "Pudełko ze szpilkami", "Przystupa", "Córki Rozbójniczki" i "Bokserka". Ukończyła polonistykę na Uniwersytecie Warszawskim. Pracowała jako dziennikarka dla Agencji Reutera i "Gazety Wyborczej"; felietonistka "Polityki".
Rozmowa z Grażyną Plebanek będzie doskonałą okazją, by zagłębić się w świat emigracyjnych uczuć, emocji i relacji międzyludzkich - na nich bowiem skupia się w swojej prozie. Popularna i ceniona powieściopisarka mieszkała w Sztokholmie, a od kilku lat żyje w Brukseli. W swoich książkach pisze o zderzeniu światów i kultur, które przyciąga ludzi do siebie, ale potrafi także zniszczyć najsilniejsze nawet uczucie.

Tęsknota za Polską. Dyskusja
Goście spotkania: Barbara Toruńczyk, Andrzej Franaszek | 20 listopada | 18:00 | Gdynia, ul. Polska 1
Prowadzenie: Tadeusz Dąbrowski

Andrzej Franaszek - literaturoznawca, krytyk literacki, absolwent polonistyki na Uniwersytecie Jagiellońskim, doktor nauk. Jest adiunktem w Instytucie Filologii Polskiej Uniwersytetu Pedagogicznego im. KEN w Krakowie, członkiem redakcji "Tygodnika Powszechnego", sekretarzem Międzynarodowej Nagrody Literackiej im. Zbigniewa Herberta.
Barbara Toruńczyk - literaturoznawczyni, założycielka i redaktor naczelna "Zeszytów Literackich". Na jej dorobek edytorski składają się m.in. pisma Brodskiego, Czapskiego, Herberta, Jeleńskiego, Miłosza, Stempowskiego, Wata. Od 1964 działała na rzecz przemian demokratycznych w Polsce. W 1968 roku aresztowana i skazana na dwa lata więzienia za aktywność opozycyjną.

Muzeum zaprosi na dyskusję poświęconą literaturze emigracyjnej i jej wpływowi na polską kulturę - zwłaszcza za sprawą dwóch gigantów - Witolda Gombrowicza i Czesława Miłosza. Podczas spotkania podjęta zostanie próba odpowiedzi między innymi na pytania, w jaki sposób rzeczywistość polityczna i społeczna, która skłoniła pisarzy do opuszczenia kraju, wpłynęła na ich postrzeganie i opisanie zjawiska emigracji, jak dużą rolę odgrywała niemożność powrotu połączona z tęsknotą za rodzinnym krajem oraz na ile te doświadczenia są uniwersalne i tożsame z doświadczeniami innych pokoleń emigrantów.

Polska widziana z daleka
Gość spotkania: Łukasz Orbitowski | 28 listopada | 16:00 | Gdynia, ul. Polska 1
Prowadzenie: Dagny Kurdwanowska
Łukasz Orbitowski - autor powieści "Inna dusza" i "Szczęśliwa ziemia", nominowany do Nike i Paszportów Polityki. Otrzymał stypendia "Młodej Polski" i Ministerstwa Kultury. Wieczny wędrowiec, przez przyjaciół zwany Potworem.  
Łukasz Orbitowski swoją pisarską drogę rozpoczął od literatury fantastycznej i horroru, powoli wkraczając do jej głównego nurtu. W swoje powieści wplata bolesne tematy polskie, m.in. pytania o zasadność Powstania Warszawskiego. W swojej powieści "Widma" pisał o alternatywnej wersji historii - w której Powstanie nie wybuchło. Jak życie w Kopenhadze wpłynęło na jego sposób widzenia Polski? Jak ocenia z dystansu dzielące Polaków debaty i problemy? Czy emigracja daje artyście nową, szerszą perspektywę, stając się dla niego inspiracją? Czy współczesny artysta, wyjeżdżając z kraju, czuje się emigrantem? Czy jako emigrant jest skazany na to, aby pytać o Polskę?

Polak w multiświecie
Gość spotkania: Wioletta Grzegorzewska | 12 grudnia | 16:00 | Gdynia, ul. Polska 1
Prowadzenie: Dagny Kurdwanowska
Wioletta Grzegorzewska - poetka i pisarka; autorka zbiorów poetyckich - m.in. "Wyobraźnia kontrolowana", "Orinoko", "Inne obroty" oraz powieści "Guguły", za którą otrzymała nominację do Nagrody Literackiej Gdyni oraz Nike. Przez kilka lat prowadziła magazyn literacki "Brulion".

Wejście Polski do Unii Europejskiej otworzyło rynek pracy dla tysięcy Polaków. Wielka fala emigracji zarobkowej ruszyła na Wyspy Brytyjskie. Dla jednych wyjazd stał się szansą na rozwinięcie skrzydeł, odnalezienie swojego powołania i spełnienie zawodowych ambicji, dla innych zakończył się porażką. Czym różni się ta emigracja od poprzednich? Jakie stwarza szanse i jakie problemy? Czy młodzi emigranci czują się jeszcze Polakami, czy wolą definiować siebie jako obywateli Europy? O tym wszystkim porozmawiamy podczas spotkania z pisarką tworzącą w Wielkiej Brytanii.

WARSZTATY DLA DZIECI
Prowadzenie: Agnieszka Sikora
Wbrew obiegowej opinii, małe dzieci kochają książki! Trzeba tę miłość jedynie pomóc pielęgnować, a czasami pokierować pierwsze literackie fascynacje młodych czytelników. Nasze warsztaty literacko-plastyczne zwrócą uwagę na szeroko pojętą tematykę emigracyjną. Poruszą kwestię tolerancji, otwartości na wielokulturowość i akceptacji dla tego, co inne czy mało znane. Warsztaty są dopasowane do wieku i potrzeb dzieci w wieku od 5 do 10 lat, w grupach do 15 osób.

Zajęcia odbywają się równolegle do spotkań autorskich i podczas debaty, tak by umożliwić rodzicom komfortowe wzięcie w nich udziału. W trakcie pięciu spotkań warsztatowych dzieciom zostanie zapewniona opieka animatorów. Młodsze dzieci zapraszamy z opiekunami.

Punktem wyjścia do każdych zajęć będzie książka dla dzieci, która porusza tematy omawiane w czasie spotkań literackich - w sposób przystępny dla najmłodszych. Podczas zajęć wykorzystane zostaną różnorakie metody aktywizacyjne, takie jak: gry i zabawy interakcyjne - wspierające rozwój dziecka na wszystkich jego poziomach, pozwalających na nieskrępowane, wyrażanie siebie i swoich uczuć oraz na swobodne wchodzenie w interakcje z innymi dziećmi, art-terapia - kładąca nacisk na rozbudzanie w dzieciach wrażliwości artystycznej, rozwijanie zdolności manualnych oraz wspieranie i wzbogacanie wyobraźni dziecka oraz Metoda Ruchu Rozwijającego Weroniki Sherborne, stanowiąca system ćwiczeń i zabaw wywodzących się z naturalnych potrzeb dziecka.

Warsztaty są bezpłatne, ale obowiązują wcześniejsze zapisy. Prosimy pisać na adres: warsztaty@muzeumemigracji.pl

WARSZTATY KREATYWNEGO PISANIA
24 października | sobota | 13:00 - 16:00
31 października | sobota | 13:00 - 16:00
Prowadzenie: Izabela Żukowska

Chcesz zostać pisarzem? Chętnie pomożemy Ci postawić pierwszy krok! Zapraszamy na warsztaty kreatywnego pisania prowadzone przez uznaną szkołę pisarską. Zajęcia będą poświęcone wszystkiemu, co początkujący literat wiedzieć powinien - od szukania inspiracji, przez tworzenie bohaterów pierwszo- i drugoplanowych, gromadzenie materiału, poznawanie struktury i sposobów narracji do ogólnego omówienia rynku wydawniczego. Dowiecie się, jakie możliwości ma debiutujący autor i na co powinien zwrócić uwagę w kontaktach z wydawnictwami. Przede wszystkim jednak nauczycie się jak pisać, aby tworzyć niezapomniane historie i przykuć uwagę niejednego czytelnika.

Warsztaty są bezpłatne, ale obowiązuje rekrutacja na podstawie nadesłanych tekstów. Zasady rekrutacji od 21 września na stronie www.polska1.pl.

CZYTANIE W BIBLIOTEKACH "Książka na głos"
W ramach spotkań w wybranych dzielnicowych filiach Miejskiej Biblioteki Publicznej w Gdyni odbędzie się wspólne czytanie wybranych fragmentów książek, których autorzy będą gośćmi spotkań w Muzeum Emigracji w Gdyni. Czytania będą miały miejsce na kilka dni przed każdym ze spotkań autorskich i będą stanowić zarówno formę popularyzacji twórczości danego pisarza, jak i formę lokalnej promocji spotkań w Muzeum Emigracji, zwłaszcza wśród osób starszych.
Do współpracy zostali zaproszeni profesjonalni aktorzy z gdyńskich teatrów, którzy poprzez aktorską interpretację tekstów zachęcą słuchaczy do przeczytania całej książki i wzięcia udziału w spotkaniu z pisarzem lub pisarką.

Czytamy Manuelę Gretkowską (w interpretacji Jacka Panka)
1 października | czwartek | godz. 17.00-19.00 | Biblioteka Publiczna w Gdyni, Filia nr 1, Obłuże, ul. Boisko 6
Czytamy Grażynę Plebanek (w interpretacji Piotra Srebrowskiego)
5 listopada | czwartek | 17.00-19.00 | Biblioteka Publiczna w Gdyni, Filia nr 1, Obłuże, ul. Boisko 6
Czytamy Łukasza Orbitowskiego (w interpretacji Piotra Srebrowskiego)
26 listopada | czwartek | 17.00-19.00 | Miejska Biblioteka Publiczna w Gdyni, Filia nr 18, Chylonia, ul. Kartuska 20B
Czytamy Wiolettę Grzegorzewską (w interpretacji Wojciecha Jaworskiego)
10 grudnia | czwartek | 17.00-19.00 | Miejska Biblioteka Publiczna w Gdyni, Filia nr 18, Chylonia, ul. Kartuska 20B