Relacja, opowieści oraz pokaz zdjęć i filmów wykonanych podczas badań terenowych prowadzonych w latach 2007-2009 na Madagaskarze, zwanym przez jej mieszkańców Wyspą Przodków (malg. Tanindrazana). Forma kontaktowania się Malgaszy z przodkami, zależy w dużej mierze od historii i wpływów kulturowych poszczególnych grup etnicznych, jednak tradycja związana z kultem przodków pozostaje niezmiernie żywa, różnorodna i dynamiczna. Postacią pozostającą w najbliższym kontakcie z duchami zmarłych jest osoba działająca na granicy światów, pośrednik/medium cieszący się wysokim prestiżem w swojej społeczności.
W północnej części wyspy, szczególnie w mieście Mahajanga uznawanym za centrum kultu duchów królewskich czumba, medium (najczęściej kobieta), w pewnych szczególnych okolicznościach ma zdolność użyczania swojego ciała duchom królewskim po to, aby te mogły udzielać rad potrzebującym. Mogą to być polecenia zdrowotne, nawet konkretne przepisy na naturalne bądź magiczne remedia, uwagi odnośnie przestrzegania zakazów (fady), rady dotyczące kariery zawodowej czy spraw sercowych. Na płaskowyżu centralnym natomiast popularne jest organizowanie tzw. powtórnych pochówków zwanych famadihana, kiedy to dostarcza się zmarłym wszystkiego, do czego mieli dostęp za życia: świętowania, tańca, bycia we wspólnocie, radości, ruchu, a czasem nawet nowego domu czyli grobowca. Malgasze wierzą, że siła życiowa aina nie opuszcza duchów zmarłych, a kontakt z nimi jest zawsze sprzyjający, czasem wręcz proroczy.
Zapraszamy serdecznie na opowieści z Czerwonej Wyspy do biblioteki Koc i Książka (ul. Kazimierza Wielkiego 14, Sopot). Wstęp wolny.
Spotkanie odbywa się w ramach cyklu spotkań, warsztatów i prelekcji dotyczących literatury i kultur Afryki współczesnej o organizowanej przez bibliotekę Koc i Książka z okazji obchodów dnia Afryki (25.05).
dr Karolina Marcinkowska - antropolożka, twórczyni inicjatywy AFRICA REMIX
( https://africaremix.wordpress.com/) i projektów dotyczących współczesnych zjawisk społeczno-kulturowych w Afryce Subsaharyjskiej. Realizowała autorskie projekty edukacyjne i kuratorskie m.in. w Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski w Warszawie (wystawa Duchy wspólnoty oraz El Hadji Sy. Na początku myślałem, że tańczę), Galerii Arsenał w Białymstoku, MEG w Genewie (wystawa A Madagascar Photographies de Jacques Faublée, 1938-1941), Museu Santander Cultural w Porto Alegre w Brazylii, w muzeum w Antananarywie. Przez ostatnie 15 lat prowadziła warsztaty z zakresu komunikacji międzykulturowej (Afryka bez maski) oraz edukacji antydyskryminacyjnej dla różnych grup wiekowych i zawodowych.
Autorka książki Od-tworzyć przeszłość. Kult czumba na Madagaskarze (WN Katedra, 2016). Obecnie jest kierowniczką filii biblioteki sopockiej Koc i Książka.
Partner: WN Katedra
