Konferencja z okazji 750-lecia Jarmarku św. Dominika w Gdańsku
"Między ekonomią niebiańską a ziemską. Zakony mendykanckie w Europie Środkowej
a zagadnienia ekonomiczne".
Patronat honorowy nad konferencją sprawują:
Prowincjał Dominikanów,
Marszałek Województwa Pomorskiego,
Wojewoda Pomorski,
Prezydent Miasta Gdańsk
Zakony mendykanckie (żebracze) są rówieśnikami miast. Czas powstania franciszkanów, dominikanów, karmelitów i augustianów przypada na okres rozwoju wspólnot miejskich i wzrostu znaczenia mieszczaństwa, jako niezależnego stanu społecznego. Mendykanci, niejednokrotnie rekrutując się spośród mieszczan, stawali się zarazem duszpasterzami tej grupy społecznej.
Wprawdzie bracia zakonów żebraczych mimo, że nie tylko ślubowali osobiste ubóstwo, ale wedle przyjętych przez nich reguł i konstytucji mieli również zachowywać ubóstwo wspólnotowe, wyrzekając się wszelkich stałych źródeł dochodów, bardzo szybko na różne sposoby stali się uczestnikami życia gospodarczego społeczeństw, w których żyli i działali.
Z jednej strony, spadł na nich obowiązek formułowania zasad etycznych regulujących życie ekonomiczne, ze wszystkimi nowymi zjawiskami i problemami, jakie niosła ze sobą prężnie rozwijająca się gospodarka młodych wspólnot miejskich, Z drugiej strony, sami mendykanci stali się uczestnikami tegoż ekonomicznego życia, zarówno jako odbiorcy różnego rodzaju usług, jak i inwestorzy.
Tym różnym sposobom zaangażowania zakonów żebraczych w życie ekonomiczne poświęcona jest ogólnopolska konferencja naukowa, zorganizowana z okazji 750-lecia Jarmarku św. Dominika przez Dominikański Instytut Historyczny, klasztor OO. Dominikanów w Gdańsku, Wydział Historyczny Uniwersytetu Gdańskiego oraz Międzynarodowe Targi Gdańskie.
Zebrani na niej historycy podejmą szeroki zakres tematów. Począwszy od podejścia Kościoła do zagadnienia ubóstwa na przestrzeni wieków, przez specyficznie mendykanckie rozumienie tej idei, po wypracowane przez członków zakonów żebraczych teorie ekonomiczne i etyczne. Zajmą się oni także sposobami pozyskiwania przez poszczególne zakony czy klasztory środków utrzymania i prowadzonymi przez nie inwestycjami.
Owocem konferencji będzie publikacja popularnonaukowa oraz książka naukowa wydana w serii Dominikańskiego Instytutu Historycznego.
PROGRAM
1 MARCA
Otwarcie konferencji - aula 1.43
9. 00-9.30 Powitanie
9.30-10.00 Wykład inauguracyjny prof. dr hab. Jerzy Samp,
Dominikański jarmark w hanzeatyckim Gdańsku.
10.00-10.30 przerwa kawowa
10.30-12.30 Sesja 1 - aula 1.46
1.prof. dr hab. Stefan Kwiatkowski,Problem ubóstwa w Kościele XI-XV w.
2.prof. dr hab. Krzysztof Ożóg, Paupertas evangelica czyli o mendykanckiej idei ubóstwa.
3.dr Wiktor Szymborski, Niebiańska ekonomia - uwagi o funkcjonowaniu odpustów w kręgu zakonów mendykanckich w średniowiecznej Polsce.
Dyskusja
15.00-17.00 Sesja 2 - aula 1.46
4.dr Anna Zajchowska, Idea ubóstwa wśród dominikańskich obserwantów polskiej prowincji w XV wieku.
5.dr hab. Dariusz Karczewski, Franciszkańska pauperitas na przykładzie polskich franciszkanów między ideałem a rzeczywistością
6.dr Marcin Bukała, Wizja ekonomiczna mendykantów: kontrakt kupna-sprzedaży a lichwa, lichwa a symonia.
Dyskusja
17.00-17.15 przerwa kawowa
17.15-19.15
7.dr Rafał Kubicki, Podstawy ekonomiczne funkcjonowania mendykantów w państwie krzyżackim i Prusach Królewskich do połowy XVI w.
8.prof. dr hab. T. M. Trajdos, Środki utrzymania klasztorów dominikańskich w średniowiecznej diecezji przemyskiej.
9.mgr Janusz Szyszka, Monarsze nadania dóbr ziemskich na rzecz mendykantów w ziemi lwowskiej w średniowieczu.
Dyskusja
2 MARCA
9.00-11.00 Sesja 3 - aula 1.46
10.dr Roman Stelmach, Dokumenty do dziejów klasztorów franciszkańskich na Śląsku zachowane w zbiorach archiwum Państwowego we Wrocławiu
11.dr hab. Stanisław A. Sroka prof. UJ: Klasztor augustianów w Bardiowie.
12.prof. dr hab. Anna Pobóg - Lenartowicz, Podstawy materialne klasztoru dominikanów w Opolu w średniowieczu i u progu czasów nowożytnych.
13.prof. dr hab. Antoni Barciak, Podstawy ekonomiczne obu klasztorów dominikańskich w Raciborzu w średniowieczu.
11.00-11.30 przerwa kawowa
11.30-13.00 Sesja 4 - aula 1.46
14.dr Tomasz Gałuszka OP, Ekonomia w małej wspólnocie zakonnej. Dominikanie w Opatowcu w latach 1283-1526.
15.prof. dr hab. Krzysztof Kaczmarek, Od kurii do klasztoru. Z dziejów uposażenia średniowiecznego klasztoru dominikanów we Wronkach.
Dyskusja
14.30-16.30 Sesja 5 - aula 1.46
16.dr Anna Markiewicz: Klasztory ruskiej prowincji w świetle wizytacji z lat 1707-1709.
17.mgr lic. Marek Miławicki OP, Rozwój własności ziemskiej krakowskiego i lwowskiego klasztoru dominikanów w epoce nowożytnej.
18.dr Maciej Zdanek, Dochody i wydatki dominikanów krakowskich na początku XVI w. Próba rekonstrukcji budżetu klasztornego.
Dyskusja
16.30-17.00 przerwa kawowa
17.00-19.00 Sesja 6 - aula 1.46
19.mgr Patrycja Gąsiorowska, Klasztor klarysek krakowskich w świetle ksiąg rachunkowych w XVII i XVIII w.
20.dr Sławomir Kościelak, Interesy gospodarcze karmelitów gdańskich w pierwszej połowie XVIII w.
21.mgr Grzegorz Wierzchowski, Dominikanie w Sieradzu i ich związki gospodarcze z miastem do końca XVIII w.
Dyskusja
19.00-19.30 Podsumowanie
