stat
Impreza już się odbyła
PATRONAT

Miłość Utopia Rewolucja - tydzień otwarcia Świetlicy Krytyki Politycznej w Trójmieście Opinie (4)

paź 3

czwartek, g. 18:00

Wstęp wolny

3 września - 10 grudnia 2024, g. 16:30

Wstęp wolny
Krytyka Polityczna w Trójmieście zaprasza w dniach 23 - 27 listopada do swojej Świetlicy przy ulicy Nowe Ogrody 35 (II piętro) w Gdańsku na specjalne wydarzenia z okazji rozpoczęcia działalności lokalnego ośrodka kultury, edukacji i nauki Krytyki Politycznej na Pomorzu.

Zakończyliśmy już remont, a pierwsze spotkania "rozgrzały" naszą siedzibę, a zarazem pokazały, że mieszkańcy Trójmiasto są bardzo zainteresowani podejmowanymi przez nas tematami.

Postanowiliśmy sprostać oczekiwaniom odbiorców naszych działań i na otwarcie Świetlicy przygotowaliśmy specjalny program wydarzeń pod hasłem MIŁOŚĆ UTOPIA REWOLUCJA!, które odbędą się przy ul. Nowe Ogrody 35 (II piętro) w Gdańsku. A w nim:

23 listopada, poniedziałek, godz. 19.00, wstęp wolny
Spotkanie z Marci Shore prowadzone przez Sławomira Sierakowskiego
Rozmowa o historii i wartościach polskiej inteligencji; Marci Shore - amerykańską historyczkę, nieobecną z powodów zdrowotnych, zastąpi Paweł Śpiewak. Prowadzenie: Sławomir Sierakowski.

24 listopada, wtorek, godz. 19.00, wstęp wolny
Pokaz filmu Žižek! w reżyserii Astry Taylor

26 listopada, czwartek, godz. 19.00, wstęp wolny
Specjalny wykład wokół myśli Slavoja Žižka, który wygłosi prof. Tomasz Szkudlarek

27 listopada, piątek, godz. 19.00, wstęp wolny
Spotkanie ze Slavojem Žižkiem prowadzone przez Sławomira Sierakowskiego.

////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Spotkanie z Marci Shore

Książka Kawior i popiół Marci Shore to pasjonująca monografia, opowiadająca skomplikowane koleje losów polskich literatów o lewicowych poglądach, obejmująca lata 1918-68. Wśród kilkudziesięciu bohaterów tej książki są m.in. Miłosz, Jasieński, Tuwim, Słonimski, Broniewski, Wat, Stawar, Stande, Wasilewska... Jak kapryśna i okrutna historia ich czasów wpłynęła na ich życie? Shore wykorzystała dostępne od niedawna materiały archiwalne z Polski, Rosji , Ukrainy i Izraela i stworzyła pasjonującą opowieść o dwudziestowiecznej polskiej awangardzie. Autorka rozpoczyna od wejścia tego pokolenia w dorosłe życie i opowiada historię trwającej pół wieku wędrówki przez manifesty futurystyczne i poezję proletariacką, stalinowski terror i nazistowskie ludobójstwo. Wędrówki z literackich kawiarń do więziennych cel i korytarzy władzy. Pełna faktów, anegdot, doskonale udokumentowana i błyskotliwie napisana praca profesor historii została wydana w Polsce przez Świat Książki w 2009 r.

Ta książka jest całkowicie oryginalna, a zawarta w niej wiedza historyczna - mówię to z pełną odpowiedzialnością - zapiera dech w piersiach. Shore stworzyła przenikliwe studium niektórych najbardziej kłopotliwych problemów dwudziestego wieku.
Jan Tomas Gross, Princeton University

Marci Shore - amerykańska historyczka, badaczka historii Europy Wschodniej. Wykłada na Uniwersytecie w Yale. W 2004 r. rękopis książki Kawior i popiół (wydanej w 2006 r.) został wyróżniony Fraenkel prze, nagrodą przyznawaną autorom wybitnych prac z dziedziny historii współczesnej. Shore przetłumaczyła na język angielski Czarne sezony Michała Głowińskiego. Obecnie pracuje nad projektem naukowym dotyczącym fenomenologii w Europie Środkowo-Wschodniej w XX wieku.


////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Žižek!

Film dokumentalny z 2005 r. wyreżyserowała Astra Taylor. Jego głównym bohaterem jest słoweński filozof i psychoanalityk Slavoj Žižek.

Film miał swą premierę na festiwalu w Toronto i później był pokazywany tylko w jednym kinie w Nowym Jorku, lecz ostatecznie stał się jednym z hitów niezależnego dokumentu.

Łatwiej jest nam pogodzić się z myślą, że świat wykończy wirus lub asteroid niż z tym, że kapitalizm przejdzie jakąś radykalną zmianę - twierdzi Slavoj Žižek, najsłynniejszy filozof ze Słowenii. Przez niektórych jest również nazywany akademicką gwiazdą rocka. Nieprzypadkowo.
Žižek łączy, bowiem umiejętność dostrzegania anomalii rzeczywistości społecznej z darem wielkiej komunikatywności. Jego prelekcje i wykłady gromadzą tłumy. Žižek dziwi się temu twierdząc, że wynika to z głodu, jaki odczuwa dzisiejsza lewica. Lewicy potrzeba zaś lidera, który wytyczy jej szlak i wskaże kierunek. Tych poszukujących, którzy gotowi są paść na twarz przed swoim mistrzem, Žižek sprytnie odstrasza cytatami dzieł Lenina oraz portretem Józefa Stalina zawieszonym w mieszkaniu.

Moją największą obawą nie jest zostać zignorowanym, lecz zostać zaakceptowanym - tłumaczy przekornie, wskazując na regały zapełnione jego własnymi dziełami wydanymi w kilkudziesięciu językach. Słoweniec jest uważany za największego komentatora dorobku francuskiego psychoanalityka i krytyka kultury Jacques'a Lacana.

////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Myśl Žižka - wykład Tomasza Szkudlarka

W partii komunistycznej krążyła nawet teoria o znaczeniu brody w marksizmie. Marks - ogromna i bezładna. Engels - trochę mniejsza i jakby bardziej zadbana. Lenin - wypielęgnowana adwokacka bródka. Stalin - tylko wąsy. Mao - ogolony. Wniosek: im mniejszy zarost u marksisty, tym mniej ma ciekawego do powiedzenia!
Slavoj Žižek

A co ciekawego ma do powiedzenia słoweński filozof? Tego dowiemy się 26 listopada w czwartek, kiedy Tomasz Szkudlarek zaprezentuje główne nurty w myśli filozoficznej i psychoanalitycznej Žižka. Dowiemy się, gdzie rysują się główne podziały we współczesnej humanistyce oraz o co toczą się największe dysputy uniwersyteckie. Obwołany przez prasę "Elvisem teorii kultury" Žižek pokazuje że nie jest efektownym dziwakiem ani obwożoną po wsiach "kobietą z brodą", tylko głębokim filozofem i analitykiem - zarówno społecznej i politycznej rzeczywistości, jak i pozorów, iluzji i otaczających ją zakłamań.

Tomasz Szkudlarek - (1954) pedagog, profesor, kierownik Zakładu Filozofii Wychowania i Studiów Kulturowych przy Instytucie Pedagogiki Uniwersytetu Gdańskiego. Należy do światowej czołówki przedstawicieli krytycznych badań społecznych - pedagogiki krytycznej, pedagogiki kultury, pedagogiki radykalnej. Jest autorem licznych artykułów i publikacji z zakresu filozofii wychowania, pedagogiki krytycznej i problematyki mediów. Bierze udział w wielu projektach badawczych finansowanych przez KBN lub instytucje pozarządowe; ostatni projekt: "Students as Journeymen between Comunities of Higher Education and Work". W latach 1998-2000 członek i przewodniczący Sekcji Psychologii i Pedagogiki Komitetu Badań Naukowych. Wykładał gościnnie na Uniwersytecie w Hiroszimie (2001). W latach 2000-2002 visiting professor w Institute of Behavioral Sciences na Linköping University (Szwecja). W 2003 wykładał na studiach doktoranckich (program The Normative Dimension of Higher Education) na Uniwersytecie Oslo (Norwegia). Doctor honoris causa Linköping University.

////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Spotkanie ze Slavojem Žižkiem

Michał Sutowski z Krytyki Politycznej komentuje, że poprzednia wizyta Žižka w Polsce wiosną 2009 r. pokazała, jak wielki jest głód nowych idei i jak bardzo potrzeba nowego spojrzenia na współczesne problemy: kryzys kapitalizmu, erupcję fundamentalizmów, kolejne fale jałowego populizmu czy stagnację europejskiego projektu. Dotychczasowe odpowiedzi w dominującym nurcie polskiego życia intelektualnego przestały być aktualne dawno temu. (...) Współczesny kapitalizm i jego sprzeczności nie dają się opisać w ten sposób, a tym bardziej nie dają się usprawiedliwić przy pomocy dawnych dogmatów. W Polsce trudno wciąż jednak znaleźć nie tylko pomysły na rozwiązanie obecnego kryzysu, ale nawet oryginalne diagnozy wykraczające poza banały o ludzkiej chciwości, nieodpowiedzialności złych bankierów czy niedostatek państwowej regulacji. Rozpoznanie strukturalnych źródeł kryzysu i jego opis w kategoriach samych podstaw ideologicznych systemu z trudem przebija się do głównego nurtu debaty publicznej - z trudem akceptowane są nawet cząstkowe jego wyjaśnienia sugerujące, że być może z samym współczesnym kapitalizmem jest coś nie tak. Na tle wypowiedzi polskich "autorytetów" co do źródeł obecnych problemów i możliwych środków zaradczych tezy słoweńskiego filozofa niektórym jawić się mogą niczym bajki o żelaznym wilku. Dla wielu jednak, pragnących przewietrzenia zdecydowanie zatęchłej atmosfery rodzimego życia intelektualnego, stanowią raczej ożywczy powiew - dają nadzieję na wprowadzenie do obiegu innego sposobu myślenia, który pomimo pozorów abstrakcyjności daje bardziej adekwatny opis coraz bardziej ciążącej nam rzeczywistości. (https://www.krytykapolityczna.pl/Opinie/Sutowski-Konfrontacje-filozoficzne/menu-id-197.html)

Spotkanie ze Slavojem Žižkiem w Trójmieście 27 listopada, które poprowadzi Sławomir Sierakowski, będzie ponownie okazją do zastanowienia się nad perspektywami przyszłości Polski - i szerzej - świata. Krytyka współczesnych ideologii, dokonywana przez uznanego za jednego ze 100 najważniejszych myślicieli 2008 roku przez magazyn "Foreign Policy", jest miażdżąca i nieszablonowa. Chodzące wcielenie radykalizmu krytykuje rozmaite strategie pozornej kontestacji - prymitywny "racjonalistyczny" antyklerykalizm, politykę tożsamości, eskapistyczne religie Wschodu, a zatem to, co w Polsce prawica automatycznie kojarzy z postawą lewicową. Žižek apokaliptycznie wieszczy nadejście czegoś o wiele gorszego niż świat radosnej konsumpcji - w jego przekonaniu to "kapitalizm z azjatyckimi wartościami", czy mówiąc prościej, quasi-niewolniczy kapitalizm autorytarny, zmierza prosto w stronę globalnej hegemonii.

Gdyby słoweński psychoanalityk, marksista i heglista zarazem, posiadał ostateczną odpowiedź na najważniejsze pytanie praktyki politycznej: "Co robić?" - zostałby pewnie Leninem naszych czasów. Jak sam jednak mówi - filozof nie jest od dawania odpowiedzi, tylko stawiania właściwych pytań. Fakt, że kilka tysięcy młodych ludzi jest gotowa słuchać i stawiać pytania, daje nam nadzieję, że młode pokolenie, którego nie pasjonują już spory Światłej Inteligencji z Okopami Świętej Trójcy wyrwie się wreszcie z okowów dawnego myślenia. Być może w polskiej debacie publicznej pojęcia "kapitalizmu kulturowego", "hegemonii" i "zakazu myślenia" zastąpią kiedyś "ludzi prawych" i "szarą sieć", "społeczeństwo otwarte" i "ciemnogród". Bo jak mówi filozof, przywołując innego filozofa, dziś, aby świat zmienić, najpierw trzeba go właściwie zinterpretować.
Michał Sutowski, Krytyka Polityczna

Slavoj Žižek - (1949) słoweński socjolog, filozof, marksista, psychoanalityk i krytyk kultury. Jest profesorem Instytutu Socjologii Uniwersytetu w Lublanie, wykłada także w European Graduate School i na uniwersytetach amerykańskich. Wprowadza do współczesnej filozofii dorobek psychoanalizy, przede wszystkim na pole analiz zjawisk społecznych, jest także komentatorem myśli francuskiego psychoanalityka Jacques'a Lacana. Inspiruje się również niemieckim idealizmem oraz marksizmem. Cechą charakterystyczną jego książek są częste odwołania do kina, literatury i sztuk wizualnych, a także kultury masowej. Znawca i komentator współczesnej kinematografii. W 2006 wystąpił w filmie dokumentalnym Sophie Fiennes Zboczona historia kina (The Pervert's Guide to Cinema) do którego sam napisał scenariusz. Komentuje w nim filmy - od tych z lat 30, po hollywoodzkie produkcje - Frankenstein (1931), Ptaki (1963), Matrix (1999) i wiele innych. W latach osiemdziesiątych należał do opozycji antykomunistycznej w byłej Jugosławii. W roku 1990 był jednym z kandydatów do stanowiska prezydenta Republiki Słowenii. Należy do najbardziej znanych współczesnych filozofów. Jego książki przełożono na kilkadziesiąt języków, w Polsce książki Žižka wydaje m.in. Wydawnictwo Krytyki Politycznej. Wielokrotnie drukowany w polskiej prasie, głównie w "Dzienniku", "Le Monde diplomatique" i "Gazecie Wyborczej".

Sławomir Sierakowski - (1979) założyciel i redaktor naczelny "Krytyki Politycznej". Prezes Stowarzyszenia im. Stanisława Brzozowskiego. Socjolog, publicysta, doktorant w Instytucie Socjologii UW. Publikuje m.in. w "Rzeczpospolitej", "Gazecie Wyborczej", "Polityce", "Dzienniku". Ukończył Międzywydziałowe Indywidualne Studia Humanistyczne na Uniwersytecie Warszawskim, w ramach których studiował socjologię, filozofię i ekonomię. Pracował także pod kierunkiem Ulricha Becka na Uniwersytecie w Monachium. Był stypendystą Collegium Invisibile, Ministra Edukacji Narodowej, Instytutu Goethego oraz niemieckich fundacji GFPS i DAAD, a także amerykańskiego The German Marshall Fund. Uczestniczył również w wyjazdach studyjnych do Paryża na zaproszenie rządu Francji, a także do USA na zaproszenie American Jewish Commettee i Forum Dialogu Między Narodami. Polityką zainteresował się, czytając publicystykę i eseistykę opozycji antykomunistycznej z czasów Polski Ludowej. We wczesnych tekstach i w wywiadach postulował zmianę sposobu patrzenia na pamięć zbiorową i redefinicję założeń uprawiania historiografii w Polsce. Opowiada się za wizją Europy federalnej, głęboko zintegrowanej politycznie, przenoszącej instytucje państwa opiekuńczego na poziom europejski. Po rzuceniu przez Jana Rokitę hasła "Nicea albo śmierć", popartego przez rząd SLD i opozycję oraz główne media, zainicjował "List otwarty do europejskiej opinii publicznej", pod którym podpisało się 250 polskich intelektualistów. Sygnatariusze listu spotkali się z ostrą krytyką ze strony polityków (spopularyzowany przez Jarosława Kaczyńskiego termin "partia białej flagi") i intelektualistów prawicy, którzy wystosowali kontrlist "Dlaczego bronimy Nicei". Trzy lata później w Polsce ostatecznie odrzucono hasło Rokity.

////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

KSIĄŻKI ŽIŽKA W WYDAWNICTWIE KRYTYKI POLITYCZNEJ

Žižek. Przewodnik Krytyki Politycznej
Pierwszy polski przewodnik o życiu i twórczości najsłynniejszego współczesnego filozofa. O podmiocie, ideologii, różnicy płciowej i rewolucji. Na tom składa się obszerny tekst Tony'ego Myersa wprowadzający do filozofii Slavoja Žižka oraz bogaty wybór esejów i rozmów ze słoweńskim autorem.

Jest kimś pomiędzy Vaclavem Havlem w Czechach, Adamem Michnikiem w Polsce, Noamem Chomskim w Ameryce i Jürgenem Habermasem w Niemczech. Jacek Żakowski

Najbłyskotliwszy komentator psychoanalizy, a w zasadzie całej teorii kultury, jaki pojawił się w Europie od dziesięcioleci. Terry Eagleton

Žižek, W obronie przegranych spraw
Najnowszy zbiór esejów najgłośniejszego filozofa ostatnich lat. W czasach, gdy większość maksispraw uznaliśmy za z góry stracone i warte ledwie miniwykładów, Slavoj Žižek postanawia po raz kolejny rzucić wyzwanie naszemu dobremu samopoczuciu. Žižek podważa utarte sądy, wygłasza niespodziewane konkluzje i po raz kolejny zaprasza nas na intelektualną wyprawę, w której spodziewać się można naprawdę wszystkiego. Tematy takie jak populizm, perspektywa ekologicznej katastrofy, polityczne ciągoty intelektualistów czy dyskusje o stosowaniu tortur spotykają się w jego książce z błyskotliwymi analizami filmów, tekstów literackich i filozoficznych. Dyskutując z Heideggerem, Badiou, Laclauem i Negrim, ale także Danem Brownem i Dymitrem Szostakowiczem, Žižek stara się wybronić najważniejszą przegraną sprawę ostatnich dziesięcioleci - nadzieję na powszechną wolność, równość i braterstwo.

Žižek, Kruchy absolut
Tak, można wyprowadzić bezpośredni rodowód marksizmu z chrześcijaństwa. Tak, chrześcijaństwo i marksizm powinny walczyć po tej samej stronie barykady.
fragment książki

Brawurowa eseistyczna prezentacja chrześcijańskiej nauki o zbawieniu, w której tkwi wzorzec prawdziwej lewicowej emancypacji. Efekt udanej filozoficznej dywersji na tyły przeciwnika. Polski Kościół i związani z nim konserwatywni intelektualiści rzadko interesują się dawną i współczesną myślą chrześcijańską. Warto sięgnąć po zainspirowaną nią współczesną refleksję lewicową.