"NOMUS. Kolekcja w budowie" to prezentacja Gdańskiej Kolekcji Sztuki Współczesnej. Blisko 165 dzieł 29 artystek i artystów zostało wybranych spośród prac zakupionych prac przez Miasto Gdańsk w latach 2017 i 2018 z przeznaczeniem dla NOMUS. Tą prezentacją chcemy przybliżyć publiczności stan prac nad tworzeniem naszego zbioru. Poza Zieloną Bramą dwa obiekty o znaczącej skali są prezentowane w przestrzeni publicznej. Jest to instalacja Jerzego Bohdana Szumczyka pt. "SOS", wystawiona przed siedzibą główną Muzeum Narodowego Oddział Sztuki Dawnej, a także "Nowe Życie"- neon Elżbiety Jabłońskiej, zainstalowany na budynku NOMUS w rejonie Młodego Miasta, na dawnych terenach stoczniowych.
Wystawa ma charakter przeglądowy, jednak została zaaranżowana w taki sposób, aby dzieła korespondowały ze sobą i pokazywały sposób myślenia, jaki nam przyświeca w tworzeniu zbiorów NOMUS. Kierujemy się otwarciem na innego, akcentowaniem roli kobiet w praktykach awangardowych i postawangardowych, zaznaczeniem roli fotografii dokumentalnej w kreowaniu rzeczywistości i tworzeniu obrazu sztuki. Staramy się pozyskiwać obiekty, instalacje i dzieła reprezentujące różne techniki, a których tematyka nawiązuje do specyficznych kontekstów czasu i miejsca. Ważne jest wypełnianie istotnych braków w zasobach muzealnych obiektów i dokumentacji sztuki z lat 80. i 90. XX stulecia, a więc niezwykle ważnego z powodu politycznego fermentu i transformacji społecznej okresu w historii sztuki w Trójmieście. Pierwsze zakupy sztuki lat 80. - grafika i plakat Sławomira Witkowskiego - wyznaczają ten właśnie kierunek. Cechą wyróżniającą się na tle innych kolekcji Muzeum Narodowego w Gdańsku jest jej intermedialność. Odzwierciedla ona obraz sztuki wieków XX i XXI, w której wypowiedź artystyczna przyjmuje adekwatną do tematyki formę: filmu, fotografii, instalacji i interaktywnych prac cyfrowych, na równi z tradycyjnymi mediami: rzeźbą, malarstwem, rysunkiem. Idącą w tym kierunku zapowiedzią dziś tworzonej kolekcji NOMUS był projekt zakupów dzieł zatytułowany "Nowe otwarcie", realizowany w latach 2012-2015.
W kontekście istotnych wydarzeń, których sceną był i jest Gdańsk, a powiązanych z bardzo silnymi kwalifikatorami historycznymi, takimi jak koniec II wojny światowej, realizacja doktryny socrealistycznej, narodziny "Solidarności", staramy się włączać do NOMUS prace, które odzwierciedlają zarówno złożone losy Gdańska (np. fotografie Jerzego Wierzbickiego i prace wideo Anny Witkowskiej i Adama Witkowskiego), ale i odnoszą się do pokrewnych zjawisk w innych regionach świata, gdy zmienia się kontekst, ale ludzkie losy pozostają tożsame (instalacja Piotra Wyrzykowskiego). Stąd przyglądanie się historii wojen, migracji, utraty i innych kryzysów, układających się w opowieść, w której lokują się: obiekt z hasłem Agnieszki Kalinowskiej, instalacja z obiektem rzeźbiarskim, fotografiami, filmem i rysunkami Joanny Rajkowskiej czy instalacja z obiektów i filmu Doroty Nieznalskiej.
Zagadnienia przemocy podejmują prace o silnym rysie feministycznym. Warto tu wymienić prace wideo Anny Baumgart, Bogny Burskiej, rysunki tuszem Anny Orbaczewskiej, obiekt sferyczny Zuzanny Janin. Reprezentację stoczniowego mitu i jego upadku odnajdziemy w pracach wideo Jacka Niegody oraz Zorki Wollny i Anny Szwajgier, w malarstwie Krzysztofa Wróblewskiego i rozbudowanej instalacji wieloobiektowej z fotografii, filmu, diapozytywów i publikacji Michała Szlagi z zapisem destrukcji terenu poprzemysłowego Stoczni Gdańskiej. Ciało i jego reprezentacje sygnalizują prace wideo Hanny Nowickiej oraz Katarzyny Swinarskiej, a także obrazy Beaty Ewy Białeckiej czy Magdy Bielesz. Opresje systemowe odnajdziemy w kolażach fotograficznych Patrycji Orzechowskiej i obiekcie Julity Wójcik, ale i w rysunkach Elvina Flamingo. Ideę recyclingu materii i przestrzeni ucieleśniają tkaniny Anny Królikiewicz, obiekt Jerzego Szumczyka oraz złożona z filmu i fotografii instalacja Alicji Karskiej i Aleksandry Went. Prace te to przykłady współczesnych narracji historycznych prowadzonych w formie wyrażającej indywidualną, krytyczną postawę artystek i artystów.
Oprócz fotografii i innych form rejestrowanego obrazu szczególną uwagę skupiamy na medium rysunku oraz roli dokumentacji w sztuce. Interesują nas przekroczenia granic tradycyjnych mediów poprzez prace z materiałami i przedmiotami znalezionymi oraz relacje z codziennością i przekraczanie tradycyjnych wyobrażeń o tym, co jest lub może być sztuką.
NOMUS. Kolekcja w budowieAnna Baumgart | Beata Ewa Białecka | Magdalena Bielesz | Bogna Burska | Elvin Flamingo | Elżbieta Jabłońska | Zuzanna Janin | Agnieszka Kalinowska | Alicja Karska, Aleksandra Went | Anna Królikiewicz | Jacek Niegoda | Dorota Nieznalska | Hanna Nowicka-Grochal | Anna Orbaczewska | Patrycja Orzechowska | Joanna Rajkowska | Katarzyna Swinarska | Michał Szlaga | Jerzy Bogdan Szumczyk | Jerzy Wierzbicki | Ania Witkowska, Adam Witkowski | Sławomir Witkowski | Zorka Wollny, Anna Szwajgier | Julita Wójcik |
Krzysztof Wróblewski | Piotr Wyrzykowski
