stat
Impreza już się odbyła
PATRONAT

Napoleon i Gdańsk. Pierwsze Wolne Miasto Gdańsk 1807 – 1814 Opinie (5)

8 listopada 2024 - 12 stycznia 2025, g. 18:00

Gdańsk,
bilety 10 zł
ulgowy 6 zł

8 grudnia 2024 - 4 maja 2025

Wstęp wolny
Muzeum Historyczne Miasta Gdańska z okazji zbliżającej się dwusetnej rocznicy powstania Pierwszego Wolnego Miasta Gdańska zorganizowało wystawę historyczną poświęconą temu okresowi z dziejów miasta „Napoleon i Gdańsk. Pierwsze Wolne Miasto Gdańsk 1807 – 1814”


Wystawa prezentowana będzie w następujących salach Ratusza Głównego Miasta Gdańska:
- I sala wystawowa: POWSTANIE PIERWSZEGO WOLNEGO MIASTA GDAŃSKA 1807 - 1813/1813
- II sala wystawowa: ŻYCIE GOSPODARCZE GDAŃSKA
- III sala wystawowa: ŻYCIE CODZIENNE W GDAŃSKU
- Sala Morska: OBLĘŻENIA 1807 i 1813 ROKU
- Sień Górna: PAMIĘĆ …


Na wystawie znajdą się eksponaty pochodzące z tamtej epoki obrazujące życie codzienne w Wolnym Mieście oraz dokumenty świadczące o organizacji życia politycznego i społecznego. Na wystawie odtworzony zostanie także fragment obozowiska wojsk oblężniczych z 1807 roku z kopiami sprzętu obozowego
i mundurów żołnierskich.


Kilka słów o historii miasta:
9 lipca 1807 roku podpisany został traktat pokojowy w Tylży, gdzie postanowiono: Miasto Gdańsk wraz z otaczającym je wokół obszarem w zasięgu dwóch mil wokół jego obwodu winno odzyskać swoją niezależność powierzoną opiece JKM Króla Prus i JKM Króla Saksonii i rządzić się tymi samymi prawami, którymi rządziło się w okresie przed utratą samorządu.

Utworzono w ten sposób WOLNE MIASTO GDAŃSK, zwane niekiedy "republiką gdańską", odrębny organizm polityczny, formalnie znajdujący się pod protektoratem Prus i Saksonii, faktycznie będący we władzy samego Napoleona, który decydował o jego losach za pomocą mianowanego przez siebie gubernatora. Przez wszystkie lata istnienia Wolnego Miasta gubernatorem tym był generał Jean Rapp, który miał nieograniczoną władzę w zakresie porządku wewnętrznego i obrony miasta, przestrzegania blokady kontynentalnej oraz regulacji nałożonej na miasto ogromnej kontrybucji w wysokości 20 mln franków, płatnej w połowie w dostawach rozmaitych towarów. Uroczystego proklamowania "republiki gdańskiej" dokonano dni 21 lipca 1807 r. w obecności gubernatora Rappa, generalicji francuskiej i polskiej oraz notabli gdańskich.

Po kilkumiesięcznych sporach odnośnie granic Wolnego Miasta ostatecznie uzgodniono, że w jego skład wejdą, obok Głównego Miasta: Nowy Port, Wisłoujście, Oliwa, Polanki, Wrzeszcz, Suchanino, Chełm, Siedlce, Stare Szkoty, wyspa Ostrów, Hel, Święty Wojciech, Przejazdowo oraz Giemlice, Grabiny Duchowe, Mokry Dwór i Dziewięć Włók na Żuławach. Ogólna powierzchnia WMG wynosiła 33 mile kwadratowe francuskie. Zapisano to w konwencji podpisanej w Elblągu w dniu 6 grudnia 1807 roku.

Rok po proklamacji Wolnego Miasta, 21 lipca 1808 roku, w kościele Mariackim odbyło się uroczyste zaprzysiężenie Kodeksu Napoleona z udziałem władz gdańskich, senatu oraz Drugiego i Trzeciego Ordynku.
Przez wszystkie lata istnienia Wolnego Miasta trwały prace nad tekstem konstytucji. Kolejne propozycje, składane zarówno przez prawników gdańskich, jak i urzędników francuskich nie spotkały się z aprobatą Napoleona, zaś "druga wojna polska" ogłoszona przez cesarza 22 czerwca 1812 roku przerwała je na zawsze.

Pierwsze Wolne Miasto Gdańsk związane z Francją zakończyło swoje istnienie z końcem 1813 roku; dnia 2 stycznia 1814 r. mocno zniszczonym w wielomiesięcznym oblężeniu miastem władał już nowy gubernator mianowany przez głównodowodzącego wojsk rosyjsko-pruskich ks. Aleksandra Wirtemberskiego.

Ostateczny los Wolnego Miasta Gdańska został rozstrzygnięty na Kongresie Wiedeńskim - postanowienia trójstronnego traktatu rosyjsko-prusko austriackiego włączyły miasto (jak pokazała historia, na ponad sto lat) do państwa pruskiego.

Otwarcie wystawy: 21 lipca 2007.