stat
Impreza już się odbyła

Wydarzenie w ramach

Zapraszamy na Noc Muzeów do Pałacu Opatów - Oddziału Sztuki Nowoczesnej Muzeum Narodowego w Gdańsku.

7 grudnia 2024 - 9 marca 2025, g. 10:00 - 17:00

Gdańsk,
bilety 20 zł
ulgowy 12 zł

w każdy wtorek (do 24.06.2025), g. 17:00

Gdańsk,
bilety 220 zł
Program:

Do zwiedzania:
- Galeria Stała Polskiej Sztuki Nowoczesnej
- "Pronaszkowie. Przestrzenie teatru"
- "Za żelazną kurtyną. SZTUKA OFICJALNA I NIEZALEŻNA W ZWIĄZKU RADZIECKIM I POLSCE 1945 - 1989. PRACE Z KOLEKCJI PIOTRA NOWICKIEGO"

Do działania:
19.00 - 22.00 - Zabawa w projektowanie scenografii według Andrzeja Pronaszki
Warsztaty plastyczne nie tylko dla dzieci!
Będziemy projektować kostiumy i dekoracje teatralne, czerpiąc inspirację z dzieł Andrzeja Pronaszki, używając figur geometrycznych i wyszukując z palety barw "czyste" kolory, a także wykorzystując do tego celu niekonwencjonalne materiały.

Zajęcia prowadzą Małgorzata Abramowicz i Joanna Szymula-Grygiel.

19.30 i 21.30 - Fascynacje kolekcjonera. O wystawie Za żelazną kurtyną. SZTUKA OFICJALNA I NIEZALEŻNA W ZWIĄZKU RADZIECKIM I POLSCE 1945 -1989. PRACE Z KOLEKCJI PIOTRA NOWICKIEGO opowie właściciel kolekcji Piotr Nowicki. Spotkanie z Piotrem Nowickim, właścicielem kolekcji i Prezesem Fundacji Polskiej Sztuki Nowoczesnej, założonej przez niego w Warszawie w 1985 roku. Jest on jednocześnie kuratorem ekspozycji.

20.30 - Totalitaryzm w sztuce: socrealizm i sztuka III Rzeszy
Wykład wygłosi Małgorzata Paszylka-Glaza, która opowie o zagrożeniach wynikających ze sztuki "tylko" ideologicznej.

20.30 - Awangarda i co jeszcze?
Grażyna Szcześniak oprowadzi Państwa po sztuce współczesnej eksponowanej w Galerii Stałej Pałacu Opatów.

19.00 - 00.30 Leszek Krutulski, Półportret
Leszek Krutulski, Półportret
w godz. od 19.00 do 00.30

Już po raz drugi w Gdańsku zielonogórski artysta Leszek Krutulski zrealizuje swoją akcję artystyczną pt.: Półportret. Tym razem jego atelier stanie się jedna z sal barokowego zabytku, Pałacu Opatów, który jest siedzibą oddziału Muzeum Narodowego w Gdańsku.

Zapraszamy do udziału w sesji fotograficznej, której efektem będzie Państwa półportret. Wykonany nocą, 19 maja 2012 roku, zostanie powtórzony za 10 lat, aby stać się komplementarnym zapisem zmieniającego nas czasu. Akcja ta służy utworzeniu kolekcji portretów. Dziś artysta tworzy zdjęcie połowy twarzy modelki, modela po to, aby po upływie dekady "dokończyć" to zdjęcie, poprzez sfotografowanie drugiej połowy twarzy. Artysta we wnętrzu galerii zaprezentuje także przykłady zrealizowanych już w cyklu prac.

Dla wielu widzów atrakcyjnym może być również fakt, że fotografie będą wykonane analogowo, tradycyjnym aparatem skrzynkowym, a obraz utrwalony na negatywie. W późniejszym czasie, po wywołaniu negatywu i wykonaniu powiększeń na papierze, artysta obiecuje ofiarować odbitkę sportretowanym. Pierwsza sesja, którą zrealizowaliśmy w październiku 2011 roku zakończyła się 106 portretami gdańszczanek i gdańszczan. Aby nasz półportret był pełniejszy, spotkajmy się z artystą podczas tegorocznej nocy muzeów!

Leszek Krutulski - artysta fotograf, wykładowca akademicki, współtwórca Galerii "po", twórca archiwów. Od trzech dekad zajmuje się fotografowaniem. Doktorat z fotografii na ASP w Poznaniu. Pracuje jako wykładowca w Instytucie Sztuk Wizualnych Wydziału Artystycznego Uniwersytetu Zielonogórskiego. W swojej praktyce artystycznej zajmuje się dokumentowaniem czasu, historii oraz podtrzymywaniem pamięci o ludziach i miejscach. Od kilku lat archiwizuje i digitalizuje zbiory negatywów szklanych z lat 1911-1933, śląskiego fotografa atelierowego Otto Eichlera. Tym samym, przywraca porzucone obrazy historii, współczesności. Półprortet jest odwołaniem do idei kolekcjonowania i tworzenia zbioru: kolekcji portretów, które z czasem z dokumentu staną się symbolicznym zapisem przemijania.

https://archiwumkrutulskiego.pl/

Do zwiedzania:
Za żelazną kurtyną. SZTUKA OFICJALNA I NIEZALEŻNA W ZWIĄZKU RADZIECKIM I POLSCE 1945 -1989. PRACE Z KOLEKCJI PIOTRA NOWICKIEGO - Wystawa czynna: 13.04 - 17.06.12 r.

Wystawa "Za żelazną kurtyną, SZTUKA OFICJALNA I NIEZALEŻNA W ZWIĄZKU RADZIECKIM I POLSCE. 1945 -1989. ?PRACE Z KOLEKCJI PIOTRA NOWICKIEGO" zaprezentuje najważniejsze zjawiska artystyczne w dwóch krajach byłego bloku komunistycznego. Ekspozycja oraz towarzyszące jej publikacje mają na celu pokazanie złożoności zjawisk artystycznych w kontekście politycznym w Polsce i Związku Radzieckim. Na wystawie zostaną zaprezntowane dzieła sztuki najwybitniejszych artystów polskich i rosyjskich związanych zarówno z nurtem sztuki oficjalnej jak i nurtem sztuki niezależnej w latach 1945-1989.

Ekspozycja zostanie zbudowana w układzie chronologicznym, według działów tematycznych: Triumf ideologii, Prekursorzy, Druga awangarda, 15% abstrakcji, Figuracje, Znak i znaczenie, Sztuka sprzeciwu, Transformacja.

Od sierpnia 2012 roku wystawa, dzięki wspólpracy z Instytutem Adama Mickiewicza, będzie prezentowana w Wszechrosyjskim Muzeum Sztuki Dekoracyjno-Użytkowej i Ludowej (VMDPNI) w Moskwie.

Piotr Nowicki o wystawie: Problematykę sztuki oficjalnej prezentujemy w dziale Triumf ideologii, pokazując dzieła reprezentatywne dla realizmu socjalistycznego, zaangażowane w idee komunizmu, a zgrupowane wokół haseł takich jak: Rewolucja, Lenin-Stalin, Wielka Wojna Ojczyźniana, Przekujemy miecze na lemiesze, Szczęśliwy człowiek, Inteligencja. W Polsce socrealizm jako jedynie słuszny styl w sztuce obowiązywał w latach 1949- 1955 i nie miał tak silnego wpływu na twórców jak w Związku Radzieckim. Ten okres jest zasygnalizowany kilkoma pracami artystów, którzy byli zaangażowani w budowę nowej Polski ze względu na swoje jeszcze przedwojenne lewicowe poglądy.

W tym miejscu należy wspomnieć o Katarzynie Kobro i Władysławie Strzemińskim, którzy byli łącznikami pomiędzy pierwszą, przedwojenną awangardą a twórcami niezależnymi, próbującymi odnaleźć się w nowej rzeczywistości tuż po zakończeniu II wojny światowej. Twórczości Kobro i Strzemińskiego poświęcony jest niewielki, ale istotny fragment ekspozycji pt. Prekursorzy.

Równoległa część ekspozycji poświęcona jest tak zwanej Drugiej awangardzie w Polsce. W Krakowie Tadeusz Kantor wraz z Jonaszem Sternem, Erną Rosenstein i innymi artystami reaktywował działającą przed wojną Grupę Krakowską. Artyści, mimo swoich lewicowych poglądów, nie podjęli haseł realizmu socjalistycznego i zachowali całkowitą niezależność artystyczną w powojennej rzeczywistości realnego socjalizmu.

W 1960 roku sekretariat KC PZPR opublikował dokument Wytyczne w sprawie polityki kulturalnej w dziedzinie plastyki. Określał on między innymi w procentach dopuszczalny udział sztuki abstrakcyjnej w wystawach. Kuriozalna uchwała zwana "15 procent wolności artystycznej" była dla artystów impulsem do podjęcia gry z władzami, a w praktyce do korzystania ze znacznie większej wolności niż zadekretowane 15 procent abstrakcji.

W 1962 roku Moskiewski Obwodowy Związek Artystów Plastyków z okazji swego 30-lecia przygotował wystawę w Centralnej Sali Wystawowej Maneż, na której pokazano prace "zapomnianych" malarzy radzieckich. W małych pomieszczeniach na antresoli wielkiego, liczącego 3 tysiące metrów kwadratowych Maneżu wystawiono prace artystów takich jak Ernst Nieizwiestny, Leonid Rabiczew, Boris Żutowski.

Przykłady prac z tego okresu można zobaczyć w częściach wystawy pt. Abstrakcja i Figuracje.

Dział Znak i znaczenie nawiązuje do symbolu i jego znaczenia w malarstwie okresu od lat 60. W tym dziale dominuje abstrakcja geometryczna, reprezentowana przez Henryka Stażewskiego, Ryszarda Winiarskiego i Henryka Berlewiego, obok prac rosyjskich artystów takich jak Władimir Niwmuchun, Antolij Żygałow.

Na postawach polskich artystów zaważył wprowadzony 13 grudnia 1981 roku przez generała Wojciecha Jaruzelskiego stan wojenny. Efektem wyprowadzenia na ulice polskich miast tysięcy żołnierzy, zarządzenia godziny policyjnej i zaostrzenia cenzury był ogólnokrajowy protest przeciw represjom. Stąd tytuł działu - Sztuka sprzeciwu. Aktorzy nie występowali w telewizji, malarze nie brali udziału w oficjalnych wystawach. Organizowano tajne kameralne spektakle teatralne, artyści wystawiali swoje prace w prywatnych mieszkaniach i instytucjach pozostających poza zasięgiem państwowej cenzury.

W Związku Radzieckim natomiast lata 80. to rządy Michaiła Gorbaczowa. Zapoczątkowana przez tego wybitnego polityka pierestrojka doprowadziła do upadku i podziału nie tylko Związku Radzieckiego, ale całego bloku państw Europy Środkowo-Wschodniej. Ze względu na przemiany systemowe zatytułowaliśmy dział poświęcony sztuce lat osiemdziesiątych w Rosji Transformacja. Nadeszła wówczas oczekiwana wolność, artyści mogli malować jak chcą i gdzie chcą, swobodnie komentować minioną rzeczywistość. Runął mur berliński, przestała straszyć żelazna kurtyna. Na szczęście pozostały dzieła, które stanowią świadectwo tamtych, wydawałoby się, odległych czasów.

Wystawa zorganizowana przez Muzeum Narodowe w Gdańsku we współpracy z Fundacją Sztuki Polskiej.

Prezentowane prace pochodzą z kolekcji Piotra Nowickiego.


Pronaszkowie. Przestrzenie teatru
Wystawa czynna: 29.03 - 01.07.12 r

Wystawa prezentuje twórczość znakomitych artystów, braci Zbigniewa i Andrzeja Pronaszków, współtwórców awangardowych działań artystycznych w malarstwie, architekturze, rzeźbie i teatrze początku XX wieku. W teatrze polskim zapoczątkowali wraz z Leonem Schillerem tzw. Wielką Reformę, która była kontynuacją myśli St. Wyspiańskiego, a za granicą jej twórcami i propagatorami byli m. in. E.G. Craig, A. Appia, G. Fuchs, K.S. Stanisławski.

Zbigniew i Andrzej Pronaszko swoimi poszukiwaniami stworzyli podwaliny pod polską nowoczesną scenografię, która w latach 20. i 30. XX w. przestawała pełnić funkcję tylko dekoracyjną, a stawała się ważnym elementem artystycznym dzieła teatralnego.

Wystawa Pronaszkowie. Przestrzenie teatru przygotowana jest przez Muzeum Teatralne w Warszawie (scenariusz Monika Chudzikowska, komisarze: Monika Chudzikowska, Andrzej Kruczyński, aranżacja Przemysław Klonowski, pierwsza edycja grudzień 2011 - styczeń 2012, Warszawa, Teatr Wielki - Opera Narodowa - Muzeum Teatralne).

Obiekty: obrazy, projekty dekoracji, projekty kostiumów, makiety teatralne, zdjęcia, rysunki, kostiumy, pochodzą ze zbiorów: Muzeum Teatralnego, Muzeum Narodowego w Warszawie, Muzeum Narodowego w Krakowie, Muzeum Sztuki w Łodzi, Muzeum Narodowego w Poznaniu, Muzeum Historycznego Miasta Krakowa, Muzeum Narodowego w Gdańsku oraz ze zbiorów prywatnych.

Na wystawie zaprezentowane będą:

obrazy Zbigniewa Pronaszki, m. in. Autoportret na tle sadu, Portret ojca, Portret matki, Portret żony, Portret Ludwika Solskiego, Portret Leona Schillera, Pierrot i Kolombina, Andrzeja Pronaszki: Autoportret na tle sadu, Portret żony, Sprzedawca instrumentów, Martwa natura z gwiazdami. Projekty dekoracji do Judasza z Kariothu, K. H. Rostworowskiego (1914), Dziadów, A. Mickiewicza (1915), Kniazia Patiomkina, T. Miciński, 1925, Achilleis, St. Wyspiańskiego, 1925, Balladyna, J. Słowackiego (1950), Wesele, St. Wyspiański (1955), Nie-Boska komedia, Z. Krasiński (1957) oraz Model Teatru Symultanicznego (rekonstrukcja), Andrzeja Pronaszki i Szymona Syrkusa, makiety teatralne do realizacji Andrzeja Pronaszki: Amfitrion (1938), Wesele (1955), Nie-Boska komedia (1957), kostiumy z Teatru im. J. Słowackiego w Krakowie (m. In. Do sztuk J. Słowackiego: Kordian i Balladyna, Lope de Vegi: Pies ogrodnika, Owcze źródło)

Prace plastyczne uzupełnione będą zdjęciami i zachowanymi fragmentami filmowymi dokumentującymi spektakle teatralne.

Oddział Sztuki Nowoczesnej (Pałac Opatów w Oliwie)
ul. Cystersów 18
godziny otwarcia: 19.00 -1.00
wstęp: 1 zł