Muzeum Narodowe w Gdańsku oraz Kościół św. Jana w Gdańsku zapraszają na otwarcie międzynarodowej wystawy poświęconej kaszubskim kapliczkom, norweskim kościołom stavkirke i islandzkim kościołom farmerskim.
Wystawa przygotowana jest w ramach projektu "Ocalić Narodową Spuściznę. Ostańce Próśb". Prezentację będzie można oglądać w kościele św. Jana od poniedziałku do soboty w godzinach 10:00-18:00 oraz w niedzielę w godzinach 14.00 - 18.00. Wystawę zakończy występ Olo Walickiego KASZËBË na finisażu, który odbędzie się 14 sierpnia.
Wikingowie i Kaszubi na jednej fotografii, czyli o projekcie "Ocalić Narodową Spuściznę. Ostańce Próśb".
Od 15 sierpnia 2010 roku trwa realizowany przez Muzeum Narodowe w Gdańsku projekt "Ocalić Narodową Spuściznę. Ostańce Próśb". Jest to wielopłaszczyznowe przedsięwzięcie skupione wokół tematyki ludowej architektury sakralnej, obejmującej dwa kręgi kulturowe: słowiański i nordycki. Poprzez zestawienie charakterystycznych dla tych obszarów obiektów kultowo-religijnych projekt Ostańce Próśb próbuje odnaleźć pomost łączący ich różnorodne stylistyki architektoniczne ze społeczno-religijną funkcją, jaką poszczególne obiekty pełniły lub pełnią do czasów obecnych. W obszarze zainteresowania są zatem kaszubskie kapliczki, norweskie kościoły palikowe stavkirke oraz islandzkie kościółki farmerskie. Wspólnym mianownikiem dla tych budowli jest również to, że powstały z woli człowieka i są związane z jego potrzebą duchową, wynikającą z wiary w rzeczywistość pozaziemską.
Wieloetapowość działań projektu Ostańce Próśb wiąże się z próbą zaprezentowania możliwie najszerszego spektrum oddziaływań poszczególnych obiektów sakralnych na rzeczywistość kulturową w danym kraju. Chodzi o to, by prześledzić ich losy, pokazać zmieniające się funkcje obrzędowe, a także zaprezentować piękno zjawiska, które - mimo olbrzymiej niekiedy wartości zabytkowej, tak jak w przypadku średniowiecznych budowli stavkirke czy islandzkich kościołów farmerskich - jest częścią ludzkiej codzienności.
Działanie projektu Ostańce Próśb zakłada w pierwszym etapie dokumentację etnograficzno-fotograficzną kapliczek na Kaszubach. Zespół badawczo-fotograficzny próbuje dotrzeć do możliwie każdego obiektu, podróżując z mapą Kaszub w ręku, korzystając z pomocy i życzliwości okolicznych mieszkańców. Dzięki temu powstała interaktywna mapa kapliczek, przedstawiająca zarówno lokalizację, jak i wizualną prezentację poszczególnych obiektów.
W grudniu 2010 roku w ramach projektu rozpoczęła się międzynarodowa dokumentacja fotograficzna pt. Fotograficzne portrety kapliczek i kościołów polegająca na wykonaniu artystycznych fotografii islandzkich kościołów farmerskich, norweskich kościołów stavkirke i kaszubskich kapliczek w ujęciach islandzkim, norweskim oraz polskim.
Została zakończona wyprawa do Norwegii, obejmująca wizytę w każdym z 28 zachowanych kościołów palikowych w Norwegii, a także wizyty w ośrodkach naukowo-muzealnych: Riksantikvaren oraz Muzeum Historycznym, w celu pozyskania materiałów historyczno-opisowych dotyczących norweskich kościołów. Zakończyła się też podróż po Islandii, gdzie sfotografowano 6 ocalałych kościołów farmerskich a w tamtejszym Muzeum Narodowym uzyskano informacje o tych obiektach.
Równolegle do działań fotograficznych został zrealizowany film dokumentalny w reżyserii Andrzeja Dudzińskiego opowiadający o działaniach skupionych wokół powstawania, życia i przemijania kapliczek na Kaszubach. W filmie występują między innymi znani aktorzy Danuta Stenka i Janusz Gajos, a także cenieni twórcy ludowi, autorzy wielu kaszubskich kapliczek: Józef Chełmowski, Zenon Kosater czy Czesław Birr.
Na wystawie znajdą się fotografie autorstwa: Marcina Czaplińskiego (PL), Marcina Kalińskiego (PL), Fridrika Orna (ISL), Wlodka Witka (NOR) i Tomasza Zerka (PL), a także filmy dokumentalne w reżyserii Andrzeja Dudzińskiego oraz panoramy fotograficzne Dariusza Kuli. Znajdzie się tu także gratka dla najmłodszych w postaci interaktywnej zabawy edukacyjnej związanej z kaszubską małą architekturą sakralną.
Na zakończenie projektu planowane jest wydanie albumu z fotografiami wykonanymi podczas wypraw na Kaszuby, do Norwegii oraz na Islandię. Ofiarowanie albumów norweskim, islandzkim oraz polskim bibliotekom ma być podziękowaniem za wszelkiego rodzaju pomoc, z jaką spotkali się współpracownicy projektu, oraz stanowić swoisty hołd dla tradycji i kultury.
