Silence, please!

SILENCE, PLEASE!

Wernisaż odbędzie się sobotę 25 listopada o godz. 16.00.
Termin wystawy: od 26.11.2010 do 16.01.2011 w godz. 11:00-19:00.

współpraca: ABC Galery Poznań

Tytuł wystawy został celowo zaczerpnięty z języka angielskiego: "Silence, please!" znaczy bowiem zarówno - dosłownie - "proszę o ciszę!", jak i "proszę o uwagę", sugerując tym samym wołanie o skupienie i refleksję.

W każdym czasie w zbiorowej świadomości funkcjonują słowa - pojęcia, będące odzwierciedleniem najbardziej charakterystycznych problemów, nurtów myślenia i poszukiwań swojej epoki. Pojęcia te, działając jak klucze (a czasem wręcz jak hasła reklamowe), determinują zarówno świadomość, dążenia i pragnienia pojedynczych osób, jak i życie społeczne. Określają zakres zainteresowań społecznego dyskursu, mają również wpływ na język, jakim posługują się socjologia, psychologia czy polityka, decydują o hierarchii powszechnie akceptowanych wartości. Bywa, że pojęcia te przyjmują cechy fetyszu: zaczynają być postrzegane jako obiekt (lub stan) obdarzony mocą magiczną, pożądany, gwarantujący rozwiązanie wszelkich problemów. Ze stosunkowo nieodległej historii na pierwszy plan wysuwają się takie pojęcia - klucze jak: wolność, postęp, nowoczesność, rozwój; ostatnio jako dominujące jawią się: znowu rozwój (teraz ze szczególnym uwzględnieniem indywidualności, ale także rozwój postrzegany jako proces ekonomiczny i społeczny), a także kreatywność, tolerancja i - ostatnio - CISZA.

Wystawa "Silence, please!" skupia się na pojęciu ciszy. To słowo to pojawia się coraz częściej w "hasłowej" formie, w najróżniejszych kontekstach. W najbardziej wyrazisty sposób funkcjonuje jako opozycja wobec "szumu cywilizacji": począwszy od pojmowanego dosłownie hałasu, szumu informacyjnego oferującego nadmiar często powierzchownej wiedzy i wrażeń, agresji mediów i reklamy, po chaotyczność i pośpiech codziennej aktywności człowieka. Tym, w oczywisty sposób negatywnie postrzeganym zjawiskom przeciwstawiana jest cisza, zarówno w dosłownym sensie, jak i jako stan wewnętrznego skupienia (czasem kontemplacji) umożliwiający głębsze poznanie rzeczywistości.

Niestety, w popularnym przekazie medialnym znaczenie interesującego nas pojęcia często ulega uproszczeniu i - jednocześnie - mitologizacji: przedmiotowa "cisza" zaczyna funkcjonować jako panaceum na wszelkie zagrożenia współczesności (najprostszym przykładem są "porady psychologów" i "znawców sztuki życia" z popularnych magazynów: "wycisz się!", "przytul się do drzewa" ,itp.).

Wystawa "Silence, please!" jest prezentacją artystów, którzy eksplorując wielorakie aspekty rzeczywistości odnoszą się do pojęcia ciszy. Podstawowym zaś celem i potencjalnym rezultatem prezentacji ma być odkrycie możliwych znaczeń przedmiotowego pojęcia. Szerszą perspektywę dla odczytania wielu sensów "ciszy" stwarza skonfrontowanie na wystawie różnych postaw artystów wobec tytułowego pojęcia: zarówno afirmatywnych, jak i tych, które wskazują na jego inne aspekty znaczeniowe (np. zawarte w powszechnie używanych zbitkach językowych: "złowroga cisza", "martwa cisza").

Interesującym, dodatkowym tropem w dyskusji o interesującym nas pojęciu jest jego kontekst kulturowy: często "ciszę" kojarzy się z filozofią i kulturą Wschodu, stawiając ją w opozycji wobec chaotycznej i nacechowanej pośpiechem i agresją cywilizacji Zachodu. Dlatego jednym z celów wystawy jest zderzenie - w obrębie dyskusji o znaczeniach ciszy -postaw artystów, dla których kultura Wschodu stanowi jedno z istotnych źródeł inspiracji (np. Koji Kamoji, Sławomir Brzoska), z pracami twórców jednoznacznie deklarujących swoją przynależność do kultury Zachodu (np. Andrzej Bednarczyk, Wojciech Łazarczyk).

Ważnym aspektem wystawy może okazać się fakt, iż wspólnym mianownikiem różnorodnych form wyrazu, jakimi posługują się zaproszeni do udziału artyści jest oszczędność i całkowity brak reklamiarskiego, hałaśliwego "rozmachu". Nacechowane są wartością, którą można zdefiniować jako niepokojąca nikłość. Są jak przedmiotowa cisza: niepozorne, niemal niezauważalne, a jednak znaczące, niepokojące, niosące istotne treści.

Państwowa Galeria Sztuki
Plac Zdrojowy 2, 81-720 Sopot