30 lat temu, po raz pierwszy w powojennej historii Polski, społeczne protesty nie skończyły się krwawym odwetem ze strony rządu PRL. Strajkujący robotnicy odnieśli sukces i wymusili daleko idące ustępstwa polityczne, nauczeni doświadczeniem pozostali w stoczni oraz unikali milicyjnych prowokacji. Tę mądrość dała im bolesna pamięć Grudnia'70, natomiast świadomość walki o prawa pracy - przedsierpniowa działalność prężnych trójmiejskich środowisk, tworzących podziemne struktury opozycyjne: Wolne Związki Zawodowe Wybrzeża, Ruch Obrony Praw Człowieka i Obywatela czy Ruch Młodej Polski.
Program:
10.00 XVI ENERGA MARATON SOLIDARNOŚCI - start przy Urzędzie Miasta
Msza święta w Kościele Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski
Gdynia, aleja Jana Pawła II
15.00 Odsłonięcie repliki bramy Stoczni im. Komuny Paryskiej
Otwarcie wystawy SOLIDARNA GDYNIA 1980
Koncert Górniczej Orkiestry Dętej Piekary - Julian
16.00 Promocja książki Solidarna Gdynia - Sierpień 1980
16.30 Scena Bardów - piosenki z repertuaru Bułata Okudżawy,
Jacka Kaczmarskiego, Edwarda Stachury i innych
15.00-20.00 Program edukacyjny przy wykorzystaniu oryginalnych
eksponatów
20.00 Koncert: Kryzys, Mr Zoob
Rola Gdyni w tamtych sierpniowych dniach, choć ogromna, została zepchnięta w cień. A przecież gdyby nie zdecydowana postawa innych zakładów Wybrzeża, szczególnie gdyńskich, strajki w Stoczni im. Lenina zakończyłyby się po trzech dniach i nie byłoby wolnych związków zawodowych, zluzowania cenzury ani pozostałych 19 postulatów. To Gdynia była cichym, ale najpewniejszym i najsolidniejszym sojusznikiem.
Gdynię wyróżnia zwłaszcza:
- utrzymanie solidarnościowego strajku, choć w Gdańsku ogłoszono oficjalnie jego zakończenie, gdy dyrekcja Stoczni im. Lenina zgodziła się na podwyżki i przywrócenie do pracy L. Wałęsy i A. Walentynowicz.
- lista 17 postulatów została ułożona w Gdyni już pierwszego dnia strajku, 15 z nich weszło do listy 21 postulatów przyjętych przez Międzyzakładowy Komitet Strajkowy;
- Wolna Drukarnia Stoczni Gdynia w Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, która była centrum technicznym strajków na Wybrzeżu, to stąd szły ulotki dla Gdańska i na całą Polskę; pierwsza ulotka firmowana przez Wolną Drukarnię Stoczni Gdynia ukazała się 16 sierpnia z informacją o powołaniu MKS , a 18 sierpnia w odpowiedzi na łgarstwa "Wieczoru Wybrzeża", który tegoż dnia informował o wyłamaniu przez więzionych stoczniowców z Gdyni bramy zakładu; łącznie wyszło z WDSG ok. 2 miliony druków. Maszyny pracowały na okrągło, drukarze też.
- ks. Hilary Jastak, który - jako pierwszy wówczas kapłan - jednoznacznie stanął po stronie robotników, udzielił strajkującym błogosławieństwa i rozgrzeszenia, umocnił, zapalił, utwierdził w słuszności działań;
- gdyńska poczta strajkowa: pierwowzór poczt internowanych i solidarnościowej poczty stanu wojennego, która działała od 20 sierpnia do końca strajku a umyślni posłańcy roznosili "listy polecone" po domach. Listów wysłanych Pocztą Strajkową, a potem Pocztą Polską było ok. 800, opieczętowanych kopert i kartek - ok. 200 tysięcy.
30 lat od sierpniowego przełomu Prezydent Miasta Gdyni Wojciech Szczurek oraz NSZZ Solidarność zapraszają do wspólnego świętowania tej ważnej dla nas wszystkich rocznicy.
Uroczystości, imprezy i inne wydarzenia związane z urodzinami Solidarności odbędą się pod wspólnym szyldem Solidarnej Gdyni.
O godzinie 10 przy Urzędzie Miasta Gdyni startuje XVI Energa Maraton Solidarności. Od godziny 15 obchody przenoszą się na aleję Jana Pawła II. Najmłodsi będą mogli wziąć udział w programie edukacyjnym, na którego potrzeby sprowadzone zostaną eksponaty sprzed trzech dekad. Cały czas rozbrzmiewać będzie muzyka.
Tuż po odsłonięciu repliki bramy stoczniowej oraz otwarciu wystawy zdjęć wystąpi Górnicza Orkiestra Dęta Piekary - Julian. Na Scenie Bardów zagrają muzycy związani z Solidarnością. Wieczorem wystąpią dwa zespoły nierozerwalnie kojarzone z latami 80. - Kryzys promujący wydaną niedawno płytę "Kryzys komunizmu" oraz Mr Zoob, którego muzyka dowodzi, że nie wszystko w tamtych trudnych latach musiało być smutne i szare.
Organizatorzy Solidarnej Gdyni mają na celu nie tylko przypomnienie o epokowych wydarzeniach, ale również uczczenie ich w sposób radosny. Sierpień 1980 roku był okresem szczęśliwym w historii Polski, nie ma więc powodu aby celebracji wolności towarzyszyć miały patos i martyrologia.
