Literatura bywa uważana za przestrzeń marzeń. To tutaj dzięki słowom materializują się obrazy, a za pomocą figur tekstu wydobywa się uświadomione i nieuświadomione pragnienia. Jej tkanką, budulcem, surowcem niejednokrotnie są sny.
W książkach ożywa wyobrażenie, nierealne się uobecnia, realne zanika. Dla jednych tak rozumiane przemieszanie przemieszczenie oznacza koszmar. Dla innych największy wyróżnik i poznawczą frajdę.
Zdarza się, że literatura jako pierwsza ukazuje coś, co tylko przeczuwamy. Pochwytuje majaczące, migotliwe intuicje, lecz nie więzi ich. Przeciwnie, wypuszcza na wolność, między czytelników.
Czasem po latach uświadamiamy sobie, że jakaś książka wyprzedziła swój czas. Choć opowieści zawarte w książkach mają postać niematerialną, to już ich zdolności przemieszczania się krążenia po teraźniejszości, wybiegania w przyszłość lub poszukiwania przeszłości wydają się podobne nam, ludzkim migrantom. Trudno zatem wyobrazić sobie lepsze miejsce na namysł nad ruchomym i ruchliwym wymiarem literatury niż właśnie Muzeum Emigracji w Gdyni.
Podczas tej edycji Festiwalu, której towarzyszy premiera 9. numeru Polskiego Przeglądu Migracyjnego, w większej mierze skupimy się jednak na stawianiu pytań niż udzielaniu gotowych odpowiedzi. Jak można myśleć o powiązaniach wyobraźni, migracji, zmian społecznych oraz kulturowych? O tym przekonamy się podczas spotkań autorskich, warsztatów i dyskusji.
Natalia Malek,
Kuratorka 8. edycji Spotkań Literackich
Jeśli chcesz wziąć udział w wydarzeniu i potrzebujesz dodatkowych narzędzi zwiększających dostępność napisz do nas wiadomość: m.otrebska@muzeumemigracji.pl.
Chcesz wziąć udział w warsztatach czytelniczych lub ruchowych? Zarezerwuj bezpłatny bilet na stronie: bilety.polska1.pl.Program 8. edycji Spotkań Literackich w Muzeum Emigracji w Gdyni:1.03.2024 | piątek17.00 | Być gdzie indziej u siebie
Premiera 9. numeru Polskiego Przeglądu Migracyjnego
Goście: Małgorzata Piaseczka, Aneta Prymaka-Oniszk,
Rozmawia: Marcin Sendecki
Małgorzata Piasecka pedagog i socjolog, dr hab., profesor Uniwersytetu Jana Długosza w Częstochowie, gdzie kieruje Katedrą Pedagogiki. Autorka kilkudziesięciu publikacji, prowadzi badania interdyscyplinarne i współpracuje z ośrodkami naukowymi w Polsce i za granicą. Jej zainteresowania badawcze obejmują m.in. kulturowe uwarunkowania edukacji, imponderabilia, inne drogi edukacji przy wykorzystaniu dyskursu sztuki i literatury.
Aneta Prymaka-Oniszk reporterka, pisarka. Autorka książki Bieżeństwo 1915. Zapomniani uchodźcy (2022), która zdobyła Nagrodę Literacką im. Wiesława Kazaneckiego i tytuł Książki Roku Warszawskiej Premiery Literackiej, oraz książki Kamienie musiały polecieć. Wymazywana historia Podlasia (2024). Współautorka zbiorów Ojczyzna dobrej jakości. Reportaże z Białorusi (2019) oraz Ludowa historia kobiet (2023). Prowadzi stronę internetową biezenstwo.pl.
19.00 | Myśl splatając z opowieścią O pułapkach marzycielstwa
Gość: Marek Bieńczyk
Rozmawia: Grzegorz Wysocki
Marek Bieńczyk eseista, prozaik i tłumacz. Wydał kilkanaście książek, w tym powieści Terminal (2012) i Tworki (1999, wyd. II 2007), oraz eseje Melancholia. O tych, co nigdy nie odnajdą straty (199, Oczy Dürera (2002), Przezroczystość (2007). Laureat Paszportu Polityki (1999) oraz Nagrody Literackiej Nike za Książkę twarzy (2012). W 2023 roku otrzymał Nagrodę im. Juliana Tuwima za całokształt twórczości. Tłumaczył m.in. Marcela Prousta, Milana Kunderę, Emila Ciorana, Rolanda Barthesa, Claudea Lanzmanna.
Grzegorz Wysocki dziennikarz, krytyk literacki i publicysta. Jego recenzje, felietony oraz wywiady z pisarkami i pisarzami publikowały m.in. Gazeta Wyborcza, Gazeta.pl., WP Opinie, WP Książki, Magazyn Książki oraz dwutygodnik.com. Laureat Nagrody Grand Press za Wywiad rozmowę z Renatą Lis (2022). Juror Łódzkiej Nagrody Literackiej im. Juliana Tuwima, urodzony na Kaszubach.
02.03.2024 | sobota11.00 | Dokąd płynie parowiec Ville de Montreau?
Warsztaty czytelnicze wokół Rzeczy Georgesa Pereca
rezerwacja: www.bilety.polska1.pl
Prowadzi: Marcin Sendecki
Georges Perec (1936-1982) jeden z najwybitniejszych pisarzy francuskich XX wieku. Jego debiutancka powieść Rzeczy (1965) została wyróżniona Nagrodą Renaudot. Za największe osiągnięcie Pereca uważa się monumentalną powieść Życie instrukcja obsługi (197. Jest ona także sztandarowym dziełem z kręgu eksperymentalnej grupy OuLiPo (Warsztat Literatury Potencjalnej), do której pisarz należał od 1966 roku.
Marcin Sendecki poeta i redaktor, autor kilkunastu książek i arkuszy poetyckich. Absolwent studiów socjologicznych na Uniwersytecie Warszawskim, studiował także medycynę. Zadebiutował tomem Z wysokości (1992). Ostatnio opublikował tom Do stu (2020). Laureat Wrocławskiej Nagrody Poetyckiej Silesius za Przedmiar robót (2014), Nagrody Odry i Nagrody im. Wisławy Szymborskiej za tom W (2016). W 2022 roku otrzymał Wrocławską Nagrodę Poetycką Silesius za całokształt twórczości.
13.00 | Kaszuby jako przestrzeń realna i przestrzeń wyimaginowana
Spotkanie wokół książek Welewetka. Jak znikają Kaszuby oraz Podwilcze
Goście: Stasia Budzisz, Martyna Bunda
Rozmawia: Grzegorz Wysocki
Stasia Budzisz pisarka i reporterka. Jej reportaże publikowały m.in. OKO.press, Krytyka Polityczna, Nowa Europa Wschodnia czy Przekrój. Zadebiutowała książką reporterską Pokazucha. Na gruzińskich zasadach (2019), w 2023 roku ukazał się jej drugi reportaż o rodzinnych Kaszubach, Welewetka. Jak znikają Kaszuby. Jest szczególnie zainteresowana obszarem Kaukazu, Europą Wschodnią i Kaszubami.
Martyna Bunda pisarka, dziennikarka, redaktorka tygodnika Polityka. Autorka powieści Nieczułość (2017), Kot niebieski (2019) i Podwilcze (2023). Laureatka Pomorskiej Nagrody Literackiej Wiatr od Morza, Nagrody dla Autorki Gryfia oraz nagrody francuskich czytelników Le Grande Ourse, nominowana także m.in. do Nagrody Literackiej Nike. Jej debiutancka powieść opowiada o dziedziczeniu traumy gwałtu wojennego na Kaszubach.
15.00 | Wymarzone, nawet małe M
Spotkanie wokół książki Futerał. O urządzaniu mieszkań w PRL-u
Gość: Agata Szydłowska
Rozmawia: Aleksandra Boćkowska
Agata Szydłowska badaczka i kuratorka sztuki, adiunktka w Katedrze Teorii Designu na Wydziale Wzornictwa ASP w Warszawie. Autorka książek Futerał. O urządzaniu mieszkań w PRL-u (2023), Paryż domowym sposobem (2019), Od solidarycy do TypoPolo (2017) oraz zbioru rozmów z polskimi projektantami graficznymi Miliard rzeczy dookoła (2013). Współtwórczyni projektu Zoepolis poświęconego wspólnotom międzygatunkowym.
Aleksandra Boćkowska dziennikarka, redaktorka i reporterka. Współpracuje m.in. z dwutygodnik.com, Wysokimi Obcasami Extra i Vogue. Autorka książek To nie są moje wielbłądy. O modzie w PRL (2015), Księżyc z peweksu. O luksusie w PRL (2017) i Można wybierać. 4 czerwca 1989 (2019) oraz zbioru wywiadów To wszystko nie robi się samo. Rozmowy na zapleczu kultury (2023). Od 2021 roku sprawdza, jak to jest mieszkać w Gdyni.
17.00 | Kiedy doganiają nas dawne marzenia
Spotkanie wokół książki Poruszeni. Awans i emocje w socjalistycznej Polsce
Gość: Magda Szcześniak
Rozmawia: Marta Madejska
Magda Szcześniak kulturoznawczyni, adiunktka w Instytucie Kultury Polskiej Uniwersytetu Warszawskiego. Autorka książek Normy widzialności. Tożsamość w czasach transformacji (2016) oraz Poruszeni. Awans i emocje w socjalistycznej Polsce (2023). Stypendystka Fundacji Fulbrighta, Narodowego Centrum Nauki, Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Laureatka Nagrody Naukowej Polityki.
Marta Madejska archiwistka społeczna, pisarka i redaktorka. Od 2010 roku związana ze Stowarzyszeniem Topografie oraz Cyfrowym Archiwum Łodzian Miastograf.pl. Autorka książki reportażowej Aleja Włókniarek (201, współautorka książek Wielki Przemysł, wielka cisza. Łódzkie zakłady przemysłowe 1945-2000 (2020) oraz Proszę mówić dalej Historia społeczna Muzeum Sztuki w Łodzi (2022).
19.00 | Dubaj v. zbiorkom. Dzisiejsi marzyciele i kultura popularna
Spotkanie wokół książki Mam tak samo jak ty
Gość: Dorota Masłowska
Rozmawia: Bogna Świątkowska
Dorota Masłowska artystka i pisarka. Autorka głośnej Wojny polsko-ruskiej pod flagą biało-czerwoną, za którą otrzymała Paszport Polityki (2002), oraz Pawia królowej, za którego otrzymała Literacką Nagrodę Nike (2006), a także wystawianych na świecie dramatów Dwoje biednych Rumunów mówiących po polsku, Między nami dobrze jest i Bowie w Warszawie. W 2014 roku jako Mister D wydała płytę Społeczeństwo jest niemiłe, w 2023 ukazał się jej album Wolne. Laureatka Samuel-Bogumił Linde Preis (2019) i Paszportu Polityki w kategorii Kreator Kultury (2022).
Bogna Świątkowska pomysłodawczyni i prezeska zarządu Fundacji Bęc Zmiana, z którą zrealizowała kilkadziesiąt projektów poświęconych przestrzeni publicznej, architekturze, sztuce oraz projektowaniu. Wydawczyni, inicjatorka badań oraz publikacji na temat miejskiej przestrzeni społecznej i kreatywności. Redaktorka naczelna czasopisma Notes na 6 tygodni poświęconego polskiej kulturze współczesnej. Więcej: www.beczmiana.pl.
03.02.2024, niedziela11.00 | Czy marzy tylko umysł?
Warsztaty ruchowe
rezerwacja: www.bilety.polska1.pl
Prowadzi: Katarzyna Pastuszak
Katarzyna Pastuszak tancerka, performerka, choreografka. Dyrektor artystyczna Teatru Amareya & Guests, adiunkt w Zakładzie Badań nad Sztukami Performatywnymi IAiA UG, członkini Grupy Badawczej Between.Pomiędzy (UG), związana także z CEMiPoS (Sapporo). Jej spektakle prezentowane były m.in. w Japonii, Norwegii, Turcji, Izraelu, Niemczech, Francji oraz na licznych festiwalach w Polsce. Porusza się głównie w obszarze nowej choreografii i teatru fizycznego.
13.00 | Wyobraźnia, mięsożerny kwiat?
Poetyckie warsztaty czytelnicze
rezerwacja: www.bilety.polska1.pl
Prowadzi: Natalia Malek
Natalia Malek poetka, kuratorka wydarzeń literackich, tłumaczka. Autorka pięciu książek poetyckich, ostatnio wydała Obręcze (2022). Laureatka Nagrody Literackiej Gdynia za tom Karapaks (2020) oraz Nagrody im. Adama Włodka za projekt tomu Kord (2016), nominowana także do Nagrody Literackiej Nike, Wrocławskiej Nagrody Poetyckiej Silesius i Nagrody im. Wisławy Szymborskiej. Tłumaczyła wiersze m.in. Louise Glück, Tyronea Williamsa i Sandry Cisneros.
15.00 | Retro-marzenia. Poezja pawilonów i poezja schronów
Spotkanie wokół książek Patriotka oraz Trasy przelotów
Goście: Darek Foks, Michał Sobol
Rozmawia: Anna Marchewka
Darek Foks poeta, prozaik i redaktor. Ostatnio wydał książki: Historia kina polskiego (2015), Ludzie kultury (2019), Eurydyka (2021), Patriotka, ułożył Zawrót głowy. Antologię polskich wierszy filmowych (201, a wspólnie ze Zbigniewem Liberą stworzył pracę/książkę Co robi łączniczka (2005, 2022). W 2024 roku ukaże się jego książka poetycka Hegel i ty oraz powieść Wenus z Dessau.
Michał Sobol poeta i bibliotekarz. Autor siedmiu książek poetyckich, ostatnio wydał zbiór wierszy Trasy przelotów (2023). Laureat Nagrody im. Kazimiery Iłłakowiczówny za swój debiut poetycki Lamentacje (2001) oraz Nagrody Literackiej Gdynia za tom Schrony (2016). Wyróżniony Nagrodą Fundacji im. Zbigniewa Herberta w 2016 roku, nominowany także m.in. do Nagrody im. Wisławy Szymborskiej.
Anna Marchewka literaturoznawczyni i krytyczka literacka. W miesięczniku Znak opiekuje się rubryką Stacja: Literatura. Członkini redakcji Czasu Literatury. Moderatorka prozatorskiego Dyskusyjnego Klubu Czytelniczego. Współtworzy Pracownię Pytań Krytycznych w Katedrze Krytyki Współczesnej Uniwersytetu Jagiellońskiego. Jurorka Nagrody im. Wisławy Szymborskiej.
17.00 | Migracja, rezydencja, atrakcja. Jak wyjeżdżają i jak wracają współcześni pisarze?
Spotkanie wokół książek Człowiek na rondzie oraz Po domu
Goście: Janusz Rudnicki, Dariusz Sośnicki
Rozmawia: Agnieszka Wolny-Hamkało
Janusz Rudnicki pisarz i eseista, autor kilkunastu książek. Laureat Samuel-Bogumił Linde Preis (2014). Za powieść Chodźcie, idziemy nominowany do Nagrody Literackiej Nike (200, za zbiór opowiadań Śmierć czeskiego psa finalista tej nagrody, nominowany także do Nagrody Literackiej Gdynia (2010). Jako felietonista od lat związany z Gazetą Wyborczą. Realizował felietony filmowe w programie Xiegarnia (TVN24). W 1983 roku, po internowaniu w stanie wojennym, wyjechał do Hamburga, gdzie spędził ponad 20 lat.
Dariusz Sośnicki poeta, redaktor, autor tekstów o literaturze oraz tłumaczeń m.in. wierszy W.H. Audena. Jego najnowszy tom poetycki, Po domu (2021), nominowano do Nagrody Poetyckiej im. Wisławy Szymborskiej i Wrocławskiej Nagrody Poetyckiej Silesius. Laureat m.in. Stypendium im. Albrechta Lemppa za rok 2023, a także programu The International Writing Program na Uniwersytecie w Iowa.
Agnieszka Wolny-Hamkało poetka, autorka powieści, szkiców i sztuk teatralnych wystawianych m.in. w Teatrze Dramatycznym w Warszawie i Teatrze Polskim we Wrocławiu. Ostatnio wydała Wiersze o pojęciach (2023). Laureatka nagrody IBBY za powieść Lato Adeli (2019), nominowana także do Nagrody Literackiej Gdynia za tom Spamy miłosne. Doktorantka IBL PAN, kuratorka Międzynarodowego Festiwalu Opowiadania, redaktorka Notatnika Literackiego i Zakładu.
Udział we wszystkich spotkaniach i warsztatach jest bezpłatny. Partnerzy 8. Edycji:Miasto Gdynia, Bibliotek Gdynia, Radio Gdańsk, Trójmiasto.pl, Gazeta Wyborcza Trójmiasto, Prestiż, Przegląd Migracyjny, Księgarnia Polska 1, Uczynni Kulturalnie, Restauracja Mondo, Bowl Healthy Food, Fundacja Vademecum, Smak Słowa, Sztuka wyboru, Tłok, Pokusa
