Gdańska Galeria Güntera Grassa, ul. Szeroka 34/35-37
Wernisaż: 24.03.2017, godz. 18.00
Artyści: Moshe Kupferman, Marek Chlanda
Kuratorzy: Ewa Łączyńska-Widz, Piotr StasiowskiWspółpraca merytoryczna: Igor Bloch
Współpraca artystyczna: Magdalena Burdzyńska, Przemysław Branas, Kaja Gliwa, Jadwiga Sawicka
Oprawa graficzna: Magdalena Burdzyńska
18 grudnia 2016 roku otworzyliśmy wystawę pod tym tytułem w Biurze Wystaw Artystycznych w Tarnowie. Pokazaliśmy na niej prace Kupfermana przywiezione m.in. z kibucu Lochamej HaGeta'ot, Bojowników Gett. Moshe był jednym ze współzałożycieli tego miejsca, związał z nim swoje całe powojenne życie. Początkowo pracował tam jako murarz, stopniowo odkrywając swoją malarską pasję. Doświadczenie rzemieślniczej pracy ujawnia się w jego obrazach, które są bardzo wypracowane, łączą wielorakie działania - nakładanie farby, rysowanie, zdrapywanie, zdzieranie części warstw. Na wielu z jego obrazów można znaleźć po kilka jego sygnatur, tak, jakby każdym kolejnym podpisem sygnował upływ czasu, jaki spędził na tworzeniu kolejnych wersji przedstawienia. Kupferman traktował swą pracę malarza tak, jak pracę budowniczego na rzecz kibucu. Z wielkim oddaniem podchodził do aktu twórczego, codziennie przez wiele godzin pracował nad obrazami. Stąd ich potężna energia. Na wystawie "Sprawna ręka" w BWA Tarnów obrazy Moshego pokazaliśmy razem z malarstwem i instalacjami Marka Chlandy, które stanowiły jego osobistą korespondencję z pracami przyjaciela.
Moshe i Marek poznali się w 1993 roku, gdy Kupferman przygotowywał się do swojej wystawy w Muzeum Sztuki w Łodzi i CSW Zamku Ujazdowskim. Wspólnie pokazywali swe prace na zbiorowej wystawie Gdzie jest twój brat, Abel? w warszawskiej Zachęcie w 1995 roku. Nie mieli jednak okazji, by ich obrazy zestawione zostały ze sobą w dialogu. Kupferman nie podejmował nigdy tematyki wojennej w swoich pracach poza jednym przypadkiem, gdy w 1999 roku namalował serię obrazów "The Rift in Time". Chlanda, już po śmierci Kupfermana spędził kilka dni w jego pracowni w kibucu w 2008 roku. W trakcie tego pobytu powstała seria prac na płótnie i tekturze zatytułowanych "After the Rift in Time", odnoszących się do doświadczenia pracy Moshego, ale też do "Akropolis" Jerzego Grotowskiego i Józefa Szajny i metaforycznej oraz dosłownej energii, którą odnaleźć można w pracach obydwóch twórców. Prace te zestawione zostały ze sobą dopiero teraz.
Po ekspozycji w tarnowskim BWA obrazy Kupfermana i Chlandy pokazujemy w Gdańskiej Galerii Miejskiej. Konkretnie - w jej oddziale dedykowanym Günterowi Grassowi przy ul. Szerokiej. Co znamienne, Grass był młodszy od Kupfermana zaledwie o rok. Obaj musieli opuścić swoje miejsca urodzenia z powodu wojny, choć ich życiowe doświadczenia skrajnie się różniły. Kratka, którą widzisz w wielu moich pracach, jest dla mnie podstawową formą - mówił Moshe w wywiadzie ze Stuartem Klawansem w 1995 roku - Linie poziome są jak horyzonty - różne punkty widzenia na rzeczywistość - a każda linia pionowa jest jak ludzka obecność. Można zatem stwierdzić, że ta kratka jest sposobem sankcjonowania różnic. Pokazuje, że różne elementy - nie tylko elementy, ale wartości - mogą współistnieć, w wielorakich obecnościach. Kratka jest sposobem łączenia doświadczeń, nie eliminowania ich.
---
Wystawie towarzyszy katalog pt. Sprawna ręka, wydany przez BWA Tarnów i GGM.
Prace na wystawie prezentowane są dzięki uprzejmości Kupferman Collection i Sommer Contemporary Art, Muzeum Sztuki w Łodzi i Marka Chlandy.
Wystawa odbywa się w ramach obchodów stulecia Awangardy w Polsce
