SUNNY MURRAY/CHARLES GAYLE/JUINI BOOTH
20.02.2010 g. 20.00
Sunny Murray - perkusja / Charles Gayle - saksofon tenorowy / Juini Booth - kontrabas
jazz - koncerty w Trójmieście
Trzech legendarnych mistrzów razem. Każdy z nich położył kamień węgielny pod budowę free jazzu. Murray to ojciec chrzestny awangardy perkusyjnej. Nie gra rytmów - raczej wywołuje je, niczym duchy, które pojawiają się z gęstego, wszechogarniającego głosu perkusji. Tenorzysta i klarnecista basowy Gayle to wolny ptak. Jego gra pełna jest porywczej ekspresji, słuchanie go to prawdziwie duchowa przygoda. Wreszcie Juini Booth, który jest w stanie wydobyć z kontrabasu każdy dźwięk. Dba o harmonię i melodie jakby od niechcenia, dając bazę dla lotów Gayle'a. To trzech uczestników wielkiej historii jazzu, mających na koncie występy i nagrania z Sun Ra, McCoy Tynerem, Donem Cherrym, Ornette Colemanem, Cecilem Tylorem czy Albertem Aylerem.
Charles Gayle - saksofonista, pianista, klarnecista. Urodzony w roku 1939 saksofonista dwadzieścia lat spędził jako muzyk grywający na ulicach Nowego Jorku. Wiódł życie niepewne, pozostając przez większość czasu bezdomny, grając na ulicach i w podziemiach nowojorskiego metra, utrzymując się z datków przypadkowych przechodniów. Dopiero w roku 1987 legendarny klub Knitting Faktory, najważniejsze miejsce na jazzowej mapie świata lat 80 i 90, a zarazem kolebka postmodernistycznej jazzowej awangardy, zaproponował mu serię występów i nagrań. W krótkim czasie ukazały się kolejne płyty, realizowane m.in. dla renomowanej niemieckiej wytwórni Free Music Productions, potem także Thirsty Ear czy Clean Feed. Był także wykładowcą Bennington College.
Jego twórczość, oscylująca między konwulsyjnym transem i medytacyjnym skupieniem, sytuuje się na linii ekstatycznego, duchowego free wyznaczonej przez dokonania Coltrane'a, Sandersa, Aylera. Muzyk współpracował z gigantami free, m.in.: Williamem Parkerem, Rashidem Alim, Cecilem Taylorem.
Uduchowiona muzyka Gayle jest mocno inspirowana lekturą Starego i Nowego Testamentu. Kilka swych albumów dosłownie dedykował Bogu. Jego korzenie sięgają czarnej muzyki gospel. Jako muzyk jest spadkobiercą Louisa Armstronga, Johna Coltrane'a, Alberta Aylera, Theloniousa Monka czy Art Tatum. Jego najbardziej ceniony album to Touchin' on Trane, nagrany z Parkerem i Rashidem Alim.
W 2001 roku nagrał album Jazz Solo Piano. Płyta zawiera głównie standardy jazzowe i stanowi odpowiedź na zarzuty krytyków, że muzycy free nie potrafią grać muzyki środka. W 2006 roku nagrał następny album solowy, zawierający jego własne kompozycje.
Charakterystyczny dla brzmienia Gayle'a jest przesterowany ton saksofonu. Jego gra zawiera długie, wibrujące free improwizacje wychodzące od melodii gospel. Niesamowita jest jego biegłość w posługiwaniu się instrumentem we wszystkich rejestrach. Choć znany jest przede wszystkim z dźwięków pełnych energii, potrafi także z równą pasją grać delikatnie i lirycznie.
James Marcellus Arthur "Sunny" Murray - (ur. 1936) jeden z pionierów free jazzu. Rozpoczął przygodę muzyczną z młodym Cecilem Taylorem improwizując i ekperymentując. Jako jeden z pierwszych odrzucił tradycyjną rolę perkusisty, jako tego, który tylko pilnuje tempa. Zaczął grać kolorami i teksturami. Jego celem było wyzwolenie się z restrykcji metrum i tempa. Zaczął grać intensywnie, ruchem pałeczek wywołując sztorm na talerzach i bębnach. Nieregularne staccata, spazmatyczne ruchy stopy i ciągły szum talerzy - to właśnie jego pomysły. Choć niewielu potrafiło swingować, jak on, Murray odrzucił ten środek wyrazu wybierając dialog z innymi instrumentami i kolektywną improwizację.
Po opuszczeniu grupy Taylora pracował z legendarnym trio Alberta Aylera, z którym nagrał dzieło Spiritual Unity, na które powołuje się znakomita większość z młodych muzyków improwizujących. Współpracował z takimi gigantami jak Ornette Coleman, Don Cherry, Archie Shipp czy John Tchicai.
Arthur Juini Booth - rozszerzył brzmienie kontrabasu tworząc swój osobisty, wyrafinowany język akustyczny. Jego grę charakteryzuje nadzwyczajna świadomość dźwiękowa i przestrzenny sound. Osadzony w jazzowej tradycji chętnie zagarniał elementy world music, pokonując granice stylistyczne zmierzając ku uniwersalnemu humanizmowi muzycznemu. Jego kompozycje odzwierciedlają mistrzowskie użycie prostych melodii rozwijanych w niecodzienne harmonie, niespotykane wartości tonalne i rytmiczne.
Booth występował z takimi tuzami jak Art Blakey and the Jazz Messengers, Tony Williams, Coleman Hawkins, Albert Ayler, Chuck Mangione i wreszcie z samymi Sun Ra i McCoy Tynerem. Koncertował także na całym świecie z materiałem solowym. Laureat Mingus-Zimmerman Award w ramach ufundowanej przez ISB (Międzynarodowe Stowarzyszenie Basistów). Zdobył wiele grantów i stypendiów. Booth nagrał wiele płyt, m.in. z Shelley Mann, McCoy Tynerem (3 albumy), Freddie Hubbardem, Elvinem Jonesem, Sun Ra.
