Wystawa w ramach wydarzenia "Wilno w Gdańsk. Między Neris a Motławą".
Wileńskie fotografie autorek i autorów przywędrowały do Gdańska wraz z twórcami i ich rodzinami tuż po II wojnie światowej, podczas przymusowych migracji ludności z terenów Litwy. Wiele z nich przechowywano jako pamiątki rodzinne, materiały naukowe i artystyczne. Prezentowane na wystawie na placu przed IKM prace, to reprezentatywny wybór z fotografiami architektury, symbolicznych miejsc i zwyczajów oraz atmosfery Wilna i jego okolic sprzed ponad 100 lat z kolekcji Muzeum Narodowego w Gdańsku.
Autorki i autorzy fotografii byli zarówno profesjonalistami, jak i amatorami z przełomu wieków XIX i XX. Tworzyli różnorodne środowisko fotograficzne Wilna, fotografując w estetyce od piktorialnej (nawiązującej do malarstwa) do modernistycznej (dokumentalizm). Współpracowali między innymi w Fotoklubie Wileńskim, związani byli z życiem akademickim Uniwersytetu Stefana Batorego, co później przenieśli na grunt Gdańska. Ich życie zawodowe i działalność twórcza jako artystów, inżynierów, architektów, konserwatorów, a nawet polonistów w obu miastach przypomina nam o silnych związkach Gdańska i Wilna.
Prezentowane fotografie przedstawiają przestrzenie ważne dla Wilnian: pierwsze fotograficzne pejzaże miasta (Józef Czechowicz), miejsca kultu religijnego kościoły katolickie (Kazimierz Lelewicz) i zabytki kultury materialnej (Juliusz Kłos, Edmund Zdanowski), budynki uniwersyteckie (Jan Misiewicz), a także miejsca użyteczności publicznej. Artyści wspaniale fotografowali życie codzienne: nad rzeką Neris (Stanisław Filibert-Fleury), wówczas nazywaną Wilją, wileńskie jarmarki kaziukowe na Placu Łukiskim w centrum (Bolesława Zdanowska, Kazimierz Lelewicz) i życie towarzyskie (Włodzimierz Krukowski). Szczególny nastrój i indywidualną atmosferę Wilna, fotografowie podkreślali stosując kontrastowe lub zmiękczające oświetlenie oraz stosowanie technik alternatywnych fotografii. Tajemnicze zaułki i podmiejskie rozlewiska z malowniczymi chmurami (Jan Bułhak) bliższe są malarstwu niż klasycznej fotografii.
Wileńscy fotografowie z początku XX wieku, którzy osiedli w Trójmieście pielęgnowali swoje archiwa, a dzięki przekazaniu ich do muzeum, utworzyły one łącznik pomiędzy historią, krajami i migrującymi ludźmi, którzy znaleźli swój dom w gościnnym Gdańsku, z dala od Neris ale nad Motławą.
wystawa trwa od 04.10.24 do 13.10.24
kuratorki: Maja Bieńkowska, Małgorzata Taraszkiewicz-Zwolicka
Współpraca: dr Tomasz Snarski
Dyrektor artystyczny wydarzenia: dr Tomasz Snarski.
Organizatorzy: Miasto Gdańsk, Miasto Wilno,
Gdański Archipelag Kultury.
Projekt realizowany i współfinansowany w ramach Krajowego Planu Odbudowy oraz Unii Europejskiej Next Generation EU.
Patronaty honorowe: Ambasada Republiki Litewskiej w Rzeczypospolitej Polskiej, Konsul Honorowy Republiki Litewskiej w Gdańsku - Józef Poltrok.
Partnerzy: Vilniaus Kultūros Centras, Užupio Meno Inkubatorius, Lietuvos Kultūros Institutas,
Muzeum Narodowe w Gdańsku, Pomorski Oddział Towarzystwa Miłośników Wilna i Ziemi Wileńskiej, Gdański Klub Poetów, kwartalnik "Znad Willi" oraz Instytut Kultury Miejskiej. Patroni medialni: TVP Wilno, Radio Gdańsk, gdansk.pl, trojmiasto.pl.
