Skateboarding to więcej niż sport - to jedyne w swoim rodzaju, żywiołowe zjawisko kulturowe, w którym popisy fizycznej sprawności, moda, design, grafika artystyczna a nawet sztuka filmowa łączą się w jedną całość. Państwowa Galeria Sztuki w Sopocie zaprasza na wystawę fotografii "Skaters", której autorem jest Tomasz Gudzowaty.
Skateboarding prawdopodobnie narodził się w latach 40. ubiegłego wieku w Kalifornii, w środowisku surferów, stając się z czasem jedną z najpopularniejszych form rozrywek terenowych wśród dzieci i młodzieży na całym świecie. Skatersi - jak przyjęło się ich nazywać - wykorzystują miejską przestrzeń jako jeden wielki plac zabaw, ale od lat 70. zaczęto budować dla nich specjalne parki w celu utrzymania tej zabawy w ryzach. Skatersi rzeczywiście zbudowali sobie niezbyt korzystny wizerunek młodzieży hałaśliwej, agresywnej i nieskorej do przestrzegania społecznych reguł.
Ciemna strona skateboardingu jest szczególnie widoczna w krajach takich, jak Meksyk, gdzie gwałt i zorganizowana przestępczość jest wszechobecna, zwłaszcza na ubogich i przeludnionych obszarach miejskich, gdzie narkotyki są częścią codziennego życia. Razem z Tomaszem Gudzowatym odwiedzamy niebezpieczne dzielnice meksykańskiej metropolii: Nezę i Tepito. Bohaterowie są w różnym wieku i mają za sobą różne doświadczenia. Oni sami mówią o swojej pasji jako o buntowniczej i twórczej manifestacji niezgody na konformizm. To ich królestwo niczym nieskrępowanej wolności.
Wystawa składa się z zaledwie ośmiu czarno białych fotografii, wykonanych za pomocą wielkoformatowego aparatu na kliszach 4x5". Pod tym względem odpowiada fotoesejowi w stylu publikacji magazynu Life. Jednakże zdjęcia powiększone do niespotykanych rozmiarów i wyeksponowane w przestrzeni galerii ujawniają nowy wymiar tego klasycznego gatunku. Gudzowaty tworzy precyzyjne, wyrafinowane estetycznie kompozycje, uderzająco odmienne od wszechobecnej dziś pośpiesznej fotografii reporterskiej, adresowanej do niecierpliwego widza, który ledwie zauważa obrazy przemykające tysiącami przez ekran smartfona. Artysta zaprasza nas do niemal fizycznego wejścia w świat meksykańskich skaterów, do wzbudzenia w sobie empatii w stosunku do portretowanych postaci i zrozumienia złożonego socjokulturowego tła wielkomiejskiej rzeczywistości.
Tomasz Gudzowaty, ur. w 1971 r. w Warszawie, zyskał międzynarodowe uznanie w dziedzinie fotografii dokumentalnej i artystycznej jako wielokrotny laureat i finalista najważniejszych międzynarodowych konkursów, w tym World Press Photo (dziewięć nagród), Pictures of the Year International, NPPA's Best of Photojournalism, International Photography Awards, B&W Spider Awards oraz National Portrait Gallery's Taylor Wessing Photographic Portrait Prize. Fotograficzna pasja zaprowadziła go do ponad stu krajów i na wszystkie kontynenty. Podejmował takie tematy, jak dzika porzyroda, sport i zjawiska społeczne. W jego dorobku jest wiele publikacji prasowych (m.in. w Cartier Art, Max, L'Equipe, The Guardian, Newsweek, Forbes, National Geographic Travel, Time, Photo, British Journal of Photography, Spook, Vogue Italia i L'Uomo Vogue) oraz kilkanaście książek wydanych w oficynach o międzynarodowej renomie, takich jak Hatje Cantz i, przede wszystkim, Steidl Verlag. Wkrótce obejmie stanowisko adiunkta na Wydziale Radia i Telewizji im Krzysztofa Kieślowskiego na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach, gdzie uzyskał tytuł doktora sztuki filmowej w 2018 roku.
