Patrycja Orzechowska - Ustawienia/ćwiczenia
Gdańska Galeria Fotografii
godziny otwarcia:
wtorek - piątek 11-17
przerwa 13.30 - 14.00
sobota - niedziela 11-16
ul. Grobla I 3/5, 80-384 Gdańsk
Wernisaż 21.11.2009 o godz. 18.00.
Wystawa potrwa do 12 grudnia.
Jednym z ważniejszych dążeń naszego życia jest bardziej lub mniej świadome poszukiwanie porządku i harmonii.
Patrycja Orzechowska w swoim najnowszym filmowo-fotograficznym projekcie zatytułowanym "Ustawienia/ćwiczenia" podjęła się przeniesienia psychologicznej metody terapii w formy instalacji artystycznej.
Podjęła pytanie o możliwość przywracania należytego porządku rzeczy: odpowiednich relacji w rodzinie i właściwego stosunku do partnerów, które mogą zapewnić wewnętrzny spokój. Orzechowska odwołała się do kontrowersyjnej dla wielu terapeutów metody tzw. ustawień rodzinnych niemieckiego psychologa, filozofa i byłego zakonnika "Berta Hellingera".
Metoda mająca na celu uzdrawianie splątanych i zerwanych więzi rodzinnych oraz przywracanie należnego miejsca wykluczonym polega na pracy z grupą, w której poszczególne osoby przyjmują role członków rodziny osoby terapeutyzowanej, tzw. klienta. Artystka transponując schematy terapii zadaje pytanie w jakim stopniu w społeczeństwie jesteśmy wolni a w jakim inni manipulują nami. We współczesnej psychologii, Hellinger oceniany jest skrajnie. Dla wielu to objawienie, dla innych zwykłe oszustwo. Z pewnością jednak, jest to bardzo twórcza i wizualnie pociągająca forma psychoterapii, gdzie pacjent jest uczestnikiem nowego opisu rzeczywistości. Dodatkowo stymulowany słowem i gestem innych, uczy się sterować swoim losem. Wszyscy dobrowolnie tworzą rodzaj spektaklu.
Orzechowska potraktowała to jako eksperymentalny model, którego była uczestniczką. Jej kreacja została wzmocniona podwójnie w wystawie, poprzez zaproszenie do sesji fotograficznych profesjonalnych aktorów i reżyserowania tej sytuacji. Choć wielokrotnie sięgała w swych pracach po motywy i formy zaczerpnięte ze sztuk performatywnych: teatru, tańca i kina, to tym razem odwołanie do teatru stało się zarówno wizualnym jak i ideowym kluczem dla konstrukcji wystawy. Ekspozycji, która łączy cykl ponad dwudziestu niewielkich formatowo fotografii z pięciokanałową instalacją video.
W obrazie znalazły się postacie, zróżnicowane wiekiem i płcią. Aktorzy zostali potraktowani jak trenowani zawodnicy, nawet zunifikowani strojem. Wymiar ideowy odgrywanych ról np. matka, dziecko, choroba, śmierć symbolizowane były przez postać ludzką. Wizerunki uczestników, często o wymiarze symbolicznym wzbogacone zostały o graficzny opis zależności. Notatki na marginesie, matematyczne wzory, symbole typograficzne pozwalają domyślać się tematu poszczególnych "etiud". Fotografiom towarzyszy instalacja wideo pt. Lepiej gdzie bohaterowie są w pewnym sensie "namaszczeni" przez samą autorkę, która wprowadza ich na scenę. Całość tworzy rodzaj choreograficznego układu scenicznego o bardziej swobodnym charakterze i krytycznym spojrzeniu na dążenia do ładu.
"Ustawienia/ćwiczenia" to badanie granic przyzwyczajeń i możliwości autozmiany, ale także to szersze pytanie o powody zakłóceń w rozwoju osobowości i brak kształtowania relacji społecznych. Szczególnie dzisiaj podczas kryzysu tożsamości temat ten wydaje się być szczególnie ciekawy. Choć artystka nie afirmuje metody ustawień systemowych, to wskazuje na sposoby socjotechnicznej manipulacji, której spragnieni bezpieczeństwa poddajemy się.
W projekcie wzięli udział aktorzy Teatru Wybrzeże:
Anna Kociarz,
Tomira Kowalik,
Małgorzata Oracz,
Maciej Konopiński,
Piotr Łukawski i
Maciej Szemiel.
Wystawa jest siódmą prezentacją w ramach cyklu Feminoteka prezentującego współczesne postawy wybranych fotografek.
Kuratorka:
Małgorzata Taraszkiewicz-Zwolicka
Patronat honorowy nad wystawą:
Marszałek Województwa Pomorskiego, Prezydent Miasta Gdańska
Specjalne podziękowania za pomoc w realizacji:
Adam Orzechowski, Dyrektor Teatru Wybrzeże
Wystawa zorganizowana ze środków Marszałka Województwa Pomorskiego
i Prezydenta Miasta Gdańska i Muzeum Narodowego w Gdańsku.
Patroni Medialni:
Gazeta Wyborcza, Radio Gdańsk, Wrota Pomorza, Gdańsk 2016 ESK,
www.gdansk.pl, trojmiasto.pl, inyourpocket
