Celem ustanowienia Nagrody jest przypomnienie wybitnej postaci ppłk. Jana Kowalewskiego - matematyka, kryptologa i lingwisty - oraz uhonorowanie osób, które wykorzystując potęgę własnego umysłu, zdobytą wiedzę i umiejętności, działają dla dobra wspólnego w myśl hasła "Rozum przed siłą".
Projekt jest efektem współpracy Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku oraz Politechniki Gdańskiej. Laureatami każdej edycji będą cztery osoby: dwóch Polaków oraz dwóch obcokrajowców, w podziale na dwie kategorie wiekowe. Nagroda ma charakter finansowy. Laureatowi wręczana jest również statuetka odlana w brązie autorstwa prof. Stanisława Radwańskiego. Wyróżnienie zostało zaplanowane jako cykliczne i ma być przyznawane corocznie.
