Wystawa CSW Łaźnia Sensorial Mechanism. Sensoryczne mechanizmy

Kto lub co patrzy? Co i kogo widzi? Czy naprawdę widzimy wszystko? Czy potrafimy dostrzec to, co niewidoczne, lecz obecne w przestrzeni publicznej? Jak funkcjonują w kulturze obrazy znane z teatru i telewizji? Czy możliwym jest odcięcie się od narzuconych nam norm patrzenia i próba spojrzenia na świat wolna od zaprogramowanych znaczeń i treści?

Wystawa "Sensoryczne mechanizmy" Patricii J. Reis i Doroty Walentynowicz konfrontuje widza z pytaniem o to, jak obrazy kobiet funkcjonują w kulturze - od początków teatru, przez rozwój telewizji, po współczesne przedstawienia w mediach cyfrowych. Nie jest to wystawa o spektaklu, lecz o jego demontażu - o ujawnianiu jego struktury i ukrytych mechanizmów.

Artystki kierują uwagę publiczności na to, co dotąd pozostawało niewidoczne, odwracając wzrok od spektaklu ku jego zapleczu. W ten sposób ujawniają mechanizmy władzy, przywracają to, co zapomniane, i pozwalają na nowo odczytać historię mediów i technologii z feministycznej perspektywy wizualności.

Na ekspozycji zaprezentowane zostaną instalacje, prace interaktywne, fotografie, obiekty ceramiczne oraz realizacje wideo. Reis i Walentynowicz - zarówno we wspólnych, jak i indywidualnych realizacjach - badają relacje między widzialnością a wizualnością, między podmiotem a przedmiotem, człowiekiem a maszyną. Analizują również zjawisko technologicznej przyjemności, sytuując swoje prace na styku sztuki, nauki i feminizmu.


Patrícia J. Reis

Artystka mediów i badaczka mieszkająca w Wiedniu. W swojej praktyce eksploruje zależności między człowiekiem, technologią i bytami pozaludzkimi, wykorzystując strategie feministycznego hakowania oraz ucieleśnione interfejsy czuciowe. W swoich instalacjach, często oddziałujących w sposób intymny i zmysłowy, zachęca publiczność do aktywnego uczestnictwa, podważając dominację wzroku jako głównego zmysłu percepcji.

Inspirując się teorią mediów i cybernetyką, Reis analizuje podobieństwa między programami, układami i automatyzmami charakterystycznymi dla ludzi i maszyn. W swoich działaniach posługuje się ciałem jako narzędziem poznania i manipulacji zmysłami.

Od 2012 roku Reis współtworzy wiedeński Mz Baltazar's Lab* - feministyczny hackerspace, w ramach którego kuratoruje wystawy i prowadzi badania z pogranicza sztuki, gender studies i technologii open source. W 2021 roku została uhonorowana przez austriackie Ministerstwo Kultury nagrodą za wybitne osiągnięcia artystyczne w dziedzinie sztuki mediów.


Dorota Walentynowicz

Artystka wizualna pracująca z mediami fotografii, instalacji i performansu. Jej praktyka artystyczna opiera się na dialektycznym napięciu między technologią a naturą, teorią a praktyką, logiką a intuicją. W ostatnich latach Walentynowicz koncentruje się na działaniach kolektywnych, poszukując horyzontalnych i heterarchicznych modeli współpracy w ramach instytucjonalnych struktur sztuki, m.in. kolektyw Plenum of Care i kolektyw Feminist Seminar (SemFem).

Jej prace prezentowane były m.in. w:

• Muzeum Folkwang w Essen


• Państwowej Galerii Sztuki w Sopocie


• Biennale WRO we Wrocławiu


• festiwalu Transmediale w Berlinie


• Instytucie Mediów V2 w Rotterdamie


• Kunstlerhaus w Wiedniu


• Austriackim Forum Kultury w Warszawie


• CSW ŁAŹNIA w Gdańsku


• Muzeum Fotografii w Amsterdamie


• Galerii Bunkier Sztuki w Krakowie


• Gdańskiej Galerii Miejskiej


• Kunstverein w Salzburgu

Wydarzenie towarzyszące:

Za miękkie, by zobaczyć / Too Soft to See

Przestrzeń sensoryczna dla rodzin towarzysząca wystawie "Sensoryczne mechanizmy"

• Projekt, koncepcja i opracowanie przestrzeni: in situ lab | Anna Wejkowska Lipska & Agata Ruchlewicz-Dzianach


• Realizacja tekstylna: Julia Cyrzan

"Za miękkie, aby zobaczyć" to sensoryczna przestrzeń towarzysząca wystawie "Sensoryczne mechanizmy", powstała jako eksperyment w materializacji narracji przestrzennej. Jej istotą jest przesunięcie akcentu z patrzenia na doświadczanie dotykiem, ruchem i ciałem - to zmysły, a nie wzrok, stają się tu głównym medium poznania.

Projekt został podzielony na trzy strefy: odkrywania, wglądu i wyobraźni, z których każda oferuje inny sposób percepcji. Od haptycznych impulsów, poprzez fragmentaryczne kadrowanie rzeczywistości, aż po przestrzeń medytacyjnej wizualizacji - odwiedzający przechodzą przez kolejne poziomy zmysłowego odbioru.

Miękkie materiały, przezroczystości i szczeliny tworzą wielowarstwowe środowisko, w którym można "patrzeć dotykiem" i "dotykać wzrokiem". Szczególną rolę w projekcie odgrywa dziecięca wrażliwość - naturalna ciekawość i spontaniczność eksploracji. To właśnie dzieci, swobodnie przemieszczając się w przestrzeni, odkrywają relacje między tym, co ukryte a ujawnione, między akcją a reakcją, rozwijając świadomość zmysłową i przestrzenną.

Materiały użyte w realizacji pochodzą z wcześniejszych projektów wystawienniczych. Ich ponowne wykorzystanie stanowi celowy gest konceptualny - podkreśla ciągłość praktyki twórczej oraz ideę odpowiedzialnego projektowania. W ten sposób powstała przestrzeń, która nie tylko stymuluje zmysły, lecz także prowadzi dialog z historią własnej materii, ujawniając nowe możliwości jej odczytania i doświadczania.

Treść tworzona na podstawie materiałów prasowych organizatora.