Karnawałowe wypieki. Nie tylko pączki

Magda Mielke

21 stycznia 2021 (artykuł sprzed 3 lat)

Opinie (29)

Wśród karnawałowych wypieków popularnością cieszą się nie tylko pączki i faworki, ale też racuchy czy ruchanki.

Okres karnawału niewątpliwie kojarzy się ze smażonymi wypiekami. W tym czasie na stołach pojawiają się nie tylko pączki w rozmaitych wariantach: z konfiturą, budyniem, adwokatem, polewą, posypką czy nawet wytrawnym nadzieniem, ale także równie popularne: faworki, chrusty, gniazdka, rogaliki, churros, ptysie czy racuchy.

Cukiernie i piekarnie w Trójmieście

Moje ulubione karnawałowe ciastka to:

pączki faworki/chruściki ciastka parzone: ptysie, eklery, profiterolki racuchy i ruchanki rogaliki churros inne

Faworki i chrusty

Tradycyjne, chrupkie ciastka w kształcie złożonej kokardki przez wielu są znacznie bardziej lubiane niż król karnawału - pączek. Ciasto przygotowuje się z dużej ilości żółtek, z dodatkiem spirytusu. Przed rozpoczęciem wałkowania należy je długo "zbijać", aby było odpowiednio "napowietrzone". Następnie faworki smaży się w głębokim tłuszczu i posypuje dużą ilością cukru pudru. Efekt: cieniutkie, chrupiące ciastka z mnóstwem bąbelków.

Tłusty czwartek 2022 - kiedy?

Czym faworki różnią się od chruścików? Niczym. To jedynie kwestia określenia. Jak tłumaczy prof. Jerzy Bralczyk, chrust to polskie, metaforyczne określenie, przyrównujące niewielkie kruche ciasteczka do delikatnych, suchych gałązek. Z kolei nazwa faworek najprawdopodobniej wywodzi się od francuskiego faveur i oznacza cienką wstążeczkę, tasiemkę. Faworek przypomina właśnie taką wstążeczkę. Faworki znane są nie tylko w Polsce. Dużą popularnością cieszą się na Litwie, a także w innych krajach europejskich.

Karnawałowe wypieki, w tym faworki, dostaniemy m.in. w cukierni Baccate.

Oprócz tradycyjnego chrustu można spotkać także chrust lany. To połączenie faworka i pączka. Ciasto podobne jest trochę do naleśnikowego. Przelewa się je do butelki, a następnie leje prosto na gorący olej, tworząc fantazyjne kształty.

Faworki ma w swojej ofercie m.in. cukiernia Baccate .

Ciastko parzone

Ciastka parzone, czyli tzw. gniazdka, powstają przez zaparzenie mąki pszennej mieszaniną wody z tłuszczem. Gotowe wypieki mają słomkowy kolor, są lekkie, suche i puste w środku. Samo ciasto nie jest słodkie, słodyczy nadaje mu dopiero lukier, którym są obsmarowane.

Czytaj także: Maskarady, zapusty, reduty... Karnawał po polsku

Przepis na ciasto parzone powstał w XVIII wieku. Od nazwy pâte à choux, oznaczającej ciasto parzone, powstały nazwy gotowych wypieków z tego rodzaju ciasta, takich jak: ptysie czy profiterolki.

Ptysie również powstają z ciasta parzonego. Różnią się od gniazdek nie tylko kształtem, ale również tym, że zamiast grubej warstwy lukru przekładane są kremem - bezowym lub bitą śmietaną. Z wierzchu zaś posypywane są cukrem pudrem. Korpusy na ptysie można również przekładać nadzieniami słonymi.

Ptysie w wersji z kruchą czapeczką, kremem kawowym i chrupką czekoladą to nowość w ofercie cukierni Słodki okruszek.

Ptysie z kruchą czapeczką, z kremem kawowym i chrupką czekoladą to nowość w ofercie cukierni Słodki Okruszek.

Profiterole również wywodzą się z Francji. To niewielkie ciastka z ciasta ptysiowego, wypiekane na blasze. Wypełnione są często kremem, bitą śmietaną lub lodami, a z wierzchu oblane sosem czekoladowym.

W Trójmieście profiterole oferuje m.in. cukiernia Umam. Korpus tutejszego ciastka serwowanego w wersji mango tworzy ciasto parzone odpiekane pod dyskiem z croustillant (ciasto kruche), w środku znajduje się cremeux mango oraz krem Chantilly, a dekoracja powstaje z barwionej czekolady.

Podobne do profiterolek są eklery. Również ich bazę stanowi ciasto parzone, przekładane są kremem (najczęściej budyniowym) oraz oblewane polewą czekoladową.

Szukając eklerów w ciekawych smakach, warto zajrzeć do gdańskiej Eklerowni. Nie ma tu typowych eklerów z ciężkim, budyniowym kremem i czekoladopodobną polewą, lecz są eleganckie eklery w takich smakach jak: kokos, marakuja czy pistacja-malina. Są też bardziej nietypowe wariacje na temat tego ciastka - eklery tworzone na kruchym cieście. Można ich spróbować w takich smakach jak np. wiśnia i czekolada.

Churros

Churros to hiszpański odpowiednik naszego pączka. Stanowią one tam jedną z najpopularniejszych przekąsek śniadaniowych. Nimi wita się też Nowy Rok. Churro ma formę długiego pręta, w przekroju przypominającego swoim kształtem gwiazdę. Wytwarzany jest z wyciskanego na głęboki olej ciasta (składającego się głównie z mąki pszennej, oleju i cukru) i smażonego w wysokiej temperaturze.

Churros cieszą się dużą popularnością również w Polsce, gdzie sprzedawane są nie tylko jako deser w restauracjach z hiszpańską kuchnią, ale przede wszystkim w budkach na różnego rodzaju jarmarkach i festynach. Zwykle podaje się je posypane cukrem pudrem lub z dodatkiem płynnej czekolady, w której się je macza. Bywają też serwowane ze stopionym serem, np. w Urugwaju.

Racuchy i ruchanki

Typowe racuchy to niewielkie placuszki z mąki, świeżego lub zsiadłego mleka, drożdży, jaj oraz jabłek - krojonych lub startych na tarce. Istnieją również inne wariacje racuchów, w których zamiast jabłka dodaje się rabarbar, śliwki, banany lub bakalie. Racuchy podaje się się posypane cukrem pudrem lub ze śmietaną, czasem też z marmoladą.

Inną odmianą racuchów są ruchanki. To płaskie, owalne racuszki przygotowywane z ciasta drożdżowego i smażone na gorącym tłuszczu. Powstają z mąki pszennej i drożdży. Na Kaszubach to obowiązkowy wypiek w czasie karnawału. Podaje się je na ciepło, posypane cukrem pudrem lub z jabłkami. Ruchanki wpisane są na Listę produktów tradycyjnych województwa pomorskiego. Wedle tej listy średnica gotowych racuszków powinna liczyć od 5 do 7 cm, a ich grubość ok. 0,5 cm.

W pierwotnej wersji ruchanki przygotowywano z resztek ciasta chlebowego, co dawało im lekko kwaśnawy smak. Spożywano je wówczas np. na śniadanie zamiast chleba.

Magda Mielkem.mielke@trojmiasto.pl

Miejsca

Cukiernia Baccate Gdańsk, Wilków Morskich 12
5.7 Cukiernie i piekarnie 1 miejsce
UMAM Hemara Gdańsk, Mariana Hemara 1
4.1 Cukiernie i piekarnie
Eklerownia Gdańsk, Straganiarska 53/54
4.4 Cukiernie i piekarnie
Słodki okruszek Gdańsk, Startowa 30C

Opinie wybrane

Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2021-01-21 08:55

(6)

Faworki/chruściki tylko w wersji cienkiej jak papier, a nie takie grubaśne jak na zdjęciach... ;)

3 lata
- 30 1
Twoja opinia

Zmień treść

Faworki/chruściki tylko w wersji cienkiej jak papier, a nie takie grubaśne jak na zdjęciach... ;)
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2021-01-21 10:01
  
  no własnie, ale mało kto takie robi (5)
  
  3 lata
  - 6 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Regulamin dodawania opinii
  - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
    2021-01-21 10:23
    
    (4)
    
    No wiem, niestety. Teraz to nawet jakieś takie okropne drożdżowe są w sklepach... Moja babcia takie cieniusie robiła, pomagałam jej jako dziecko. Były wspaniałe, chrupiące i delikatne... To se ne vrati...
    
    3 lata
    
    10 0
    
    Twoja opinia
    
    Zmień treść
    
    No wiem, niestety. Teraz to nawet jakieś takie okropne drożdżowe są w sklepach... Moja babcia takie cieniusie robiła, pomagałam jej jako dziecko. Były wspaniałe, chrupiące i delikatne... To se ne vrati...
    Regulamin dodawania opinii
    - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
      
      2021-01-21 11:32
      
      no to do roboty (3)
      
      wszystko można zrobić (prawie wszystko), tylko trzeba chcieć
      
      mój kuzyn tez tak jęczał, o babcia robiła placki sodowe (na wsi na płycie pieca opalanego drewnem)
      
      a ja zamiast jęczeć, jak to chciałbym spróbować, zacząłem je po prostu robić, oczywiście w mieście i bez pieca - da się? da się...
      
      to samo z tzw. beretami, czyli eish baladi - wystarczy trochę pomyśleć i można wyprodukować dokładnie takie jak w Egipcie
      
      trzeba tylko chcieć
      
      3 lata
      
      5 1
      
      Twoja opinia
      
      Zmień treść
      
      wszystko można zrobić (prawie wszystko), tylko trzeba chcieć mój kuzyn tez tak jęczał, o babcia robiła placki sodowe (na wsi na płycie pieca opalanego drewnem) a ja zamiast jęczeć, jak to chciałbym spróbować, zacząłem je po prostu robić, oczywiście w mieście i bez pieca - da się? da się... to samo z tzw. beretami, czyli eish baladi - wystarczy trochę pomyśleć i można wyprodukować dokładnie takie jak w Egipcie trzeba tylko chcieć
      Regulamin dodawania opinii
      - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
        
        2021-01-21 21:53
        
        Oczywiscie, że tak. Dlatego też czasami robię, ale czasami tez zwyczajnie nie mam czasu i mogłabym kupić. Robienie chruścików jest czasochłonne. Zawsze można też robić z tego ciasta pajączki lejąc je na rozgrzany tłuszcz, moja córka uwielbia, ja wolę chrusciki :)
        
        3 lata
        
        1 0
        
        Twoja opinia
        
        Zmień treść
        
        Oczywiscie, że tak. Dlatego też czasami robię, ale czasami tez zwyczajnie nie mam czasu i mogłabym kupić. Robienie chruścików jest czasochłonne. Zawsze można też robić z tego ciasta pajączki lejąc je na rozgrzany tłuszcz, moja córka uwielbia, ja wolę chrusciki :)
        Regulamin dodawania opinii
      - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
        
        2021-01-21 12:15
        
        (1)
        
        U mnie cała rodzina czeka na moje faworki. Zaczynam od rana, bo robię wiele porcji żeby wszyscy najedli się po uszy i żeby starczyło chociaż na 2 dni . Te sklepowe zawsze gorsze niż najsłabsze domowe wypieki hehe
        
        Miśka
        3 lata
        
        9 0
        
        Twoja opinia
        
        Zmień treść
        
        U mnie cała rodzina czeka na moje faworki. Zaczynam od rana, bo robię wiele porcji żeby wszyscy najedli się po uszy i żeby starczyło chociaż na 2 dni . Te sklepowe zawsze gorsze niż najsłabsze domowe wypieki hehe
        Regulamin dodawania opinii
        
        Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
        
        2021-01-21 15:04
        
        tak trzymać :O)
        
        3 lata
        
        4 0
        
        Twoja opinia
        
        Zmień treść
        
        Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2021-01-21 12:08

Nie warto kupować chruścików w cukierniach. Są po prostu za grube, smakują jak nico. :-( Żeby dobre faworki zjeść trzeba samemu zrobić wg starych przepisów. Sama robię - polecam.

3 lata
- 10 1
Twoja opinia

Zmień treść

Nie warto kupować chruścików w cukierniach. Są po prostu za grube, smakują jak nico. :-( Żeby dobre faworki zjeść trzeba samemu zrobić wg starych przepisów. Sama robię - polecam.
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2021-01-21 10:00

moja mama robiła chrust - i to było cos wspaniałego (1)

przepis na ciasto pewnie taki sam, ale kwestia rozwałkowania zmienia wszystko

chrust był cieniutki i przez to o wiele smaczniejszy

jak ktoś robi, to niech spróbuje

chciałem napisać grubość ciasta na pierogi, ale przypomniałem sobie, ze te też mama robiła cienkie, a zwykle wszyscy opieprzają się i robią grube, a to także zmienia smak

powiedzmy, ze grubość mniej więcej jak we włoskich tortellini

3 lata
- 21 0
Twoja opinia

Zmień treść

przepis na ciasto pewnie taki sam, ale kwestia rozwałkowania zmienia wszystko chrust był cieniutki i przez to o wiele smaczniejszy jak ktoś robi, to niech spróbuje chciałem napisać grubość ciasta na pierogi, ale przypomniałem sobie, ze te też mama robiła cienkie, a zwykle wszyscy opieprzają się i robią grube, a to także zmienia smak powiedzmy, ze grubość mniej więcej jak we włoskich tortellini
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2021-01-21 12:18
  
  Im cieńsze tym lepsze. Ja walkuje beż przesady ale na grubość papieru dosłownie.
  
  3 lata
  - 4 1
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Im cieńsze tym lepsze. Ja walkuje beż przesady ale na grubość papieru dosłownie.
  Regulamin dodawania opinii