Najważniejszy posiłek dnia? Kontrowersyjne śniadanie

Joanna Skutkiewicz

4 maja 2021 (artykuł sprzed 3 lat)

Opinie (51)

Królewskie śniadanie? To zależy, jaką "szkołę" dietetyki obierzemy.

"Śniadanie jedz jak król, obiad jak książę, a kolację jak żebrak". Któż z nas nie słyszał tego popularnego przysłowia? Według wielu specjalistów śniadanie jest najważniejszym posiłkiem dnia i bez porządnego posiłku nie powinniśmy w ogóle wychodzić z domu. Czy rzeczywiście tak jest? Zdania na ten temat - zresztą jak na każdy związany ze sprawami dietetyki - są podzielone.

Czy warto jeść śniadania?
Śniadanie - jeść czy nie jeść?
Którą opcję wybrać?
Nie ma jednego wzorca

Specjaliści, którzy optują za jedzeniem śniadań, wskazują na szereg korzyści dotyczących tego zwyczaju. Są to zarówno zalety zdrowotne, jak i dietetyczne. Ich zdaniem zjedzenie śniadania do godziny po przebudzeniu pozwala pobudzić metabolizm, a niezależnie od tego, jak bardzo pofolgujemy sobie podczas tego posiłku, to w ciągu dnia i tak zdążymy wszystko spalić.

- To bardzo duże uproszczenie, ale generalnie powinniśmy starać się jeść więcej w pierwszej połowie dnia niż w drugiej - przyznała dietetyczka Viola Urban w wywiadzie. - Śniadanie bez wątpienia jest bardzo ważne. Nie można jednak powiedzieć, że jest ważniejsze od obiadu czy kolacji. Zdrowe śniadanie nie skompensuje braku obiadu. Osobiście uważam, że rozpoczęcie dnia od wartościowego posiłku dodaje nam motywacji do racjonalnego odżywiania w dalszej części dnia. Jeśli od rana o siebie dbamy, to reszta już leci z górki.

Śniadanie w plenerze. Zabierz na wynos i zjedz na łonie natury

Śniadanie na słodko czy wytrawnie? Jedzone wcześnie czy później? Zdania i opinie są podzielone.

Czy warto jeść śniadania?

Z badań naukowych często jasno wynikało, że niepomijanie śniadania i zjadanie najobfitszego z posiłków właśnie rano sprzyja chudnięciu. Takie wnioski wysnuli chociażby badacze z Loma Linda University School of Public Health w Kalifornii. Wszystko się zgadza. Oczywiście, jeśli niezjedzenie śniadania sprawia, że po południu stajemy się głodni jak wilki i opróżniamy lodówkę ze wszelkich zapasów - nie będzie to ani zdrowe, ani "odchudzające".

Ale, powiedzmy to sobie szczerze, amerykańscy naukowcy odkryli nawet, że amerykańscy naukowcy nie istnieją. To oczywiście żart, ale niebezpodstawny: do każdej tezy da się znaleźć badania, których wnioski je potwierdzą lub - co gorsza - dopasować metodykę badań do wniosku, który chcemy przedstawić. Niestety, wiele badań jest przeprowadzanych przez naukowców, którzy mają sprecyzowane zdanie na temat tego, co chcą udowodnić albo obalić lub co gorsza - o czym nie zawsze wiemy my, konsumenci - fundatorem badań są firmy zaangażowane w branżę. Jeden z koncernów produkujących płatki śniadaniowe sfinansował badanie naukowe, które miało udowodnić (i udowodniło, oczywiście) korelację pomiędzy jedzeniem śniadania bazującego na płatkach z niższym BMI.

- Wiele osób, które nie jadło dotychczas śniadań, wprowadzając kolejną dawkę kilokalorii z dodatkowego posiłku, który dotychczas pomijali, najzwyczajniej tyje - mówi Agata Szczerkowska, psycholog i dietetyk z Centrum Dietetyki Żywienia i Zdrowia Jem Zdrowo w Sopocie. - Wielokrotnie pracowałam z osobami, które dopiero "10 kg później" orientowały się, że to efekt dodatkowego posiłku, który wprowadzili w jakimś momencie życia, np. po przejściu na emeryturę. Prawda jest taka i wreszcie ta wiedza podawana jest w podręcznikach dla studentów dietetyki: liczy się bilans przyjmowanych kilokalorii w ciągu doby i tak naprawdę drugorzędne znaczenie ma, w jakich godzinach będziemy je spożywali. Oczywiście dla kontroli uczucia głodu i uzyskiwania sytości dobrze jest zjeść cztery-pięć posiłków dziennie w odstępach około trzygodzinnych, natomiast z punktu widzenia utrzymania wagi ciała czy stosowania diety redukcyjnej, możemy zjeść wszystko na raz i osiągniemy ten sam efekt.

Śniadanie bywa również okazją do spotkania z przyjaciółmi lub kontrahentami biznesowymi.

Śniadanie - jeść czy nie jeść?

Pośród grup naukowców, którzy udowodnili, że śniadanie jest zbędnym elementem jadłospisu, są m.in. zespół z Monash University of Melbourne w Australii. Również Frederic Saldmann, francuski kardiolog i dietetyk (oraz lekarz Romana Polańskiego), autor poczytnej książki "Twoje zdrowie w twoich rękach" twierdzi, że to, czy powinniśmy jeść śniadanie czy nie, zależy głównie od osobniczych predyspozycji.

Dokąd na śniadanie w Trójmieście?

- Trzeba też pamiętać, że nasza samokontrola spada wraz z upływem dnia, niejako zużywa się, a w związku z tym najtrudniej zapanować nad uczuciem głodu wieczorem - dodaje Agata Szczerkowska. - Tutaj popełniamy najwięcej błędów i grzechów dietetycznych. Osobiście zjadam lekkie śniadanie około 1-2 godz. po wstaniu i bez problemu mieszczę się w czterech-pięciu posiłkach w ciągu dnia. Mam taki rytm dnia, że ostatni posiłek jem bardzo późno, a nie ma to żadnego wpływu na utrzymanie przeze mnie wagi ciała. Każdy zatem powinien tak rozplanować posiłki w ciągu dnia, żeby cztery-pięć razy dziennie mieć komfort polegający na uzyskaniu uczucia sytości po każdym posiłku i nieprzekraczaniu puli jedzenia, która nie jest przecież nieograniczona. Słuchajmy swojego organizmu. Jeżeli potrzebujemy zjeść rano, należy tak zrobić, ale jedząc kolejne posiłki co 3-3,5 godziny, musimy wtedy wcześniej skończyć i dać radę nie podjadać wieczorem.

Według diety paleo pierwszy posiłek dnia powinien być ubogi w węglowodany.

Którą opcję wybrać?

Wiadomo jedno: nic do końca nie wiadomo. Różne szkoły dietetyczne zachęcają do zupełnie odmiennego podejścia do śniadań. Kiedyś jedynym słusznym wyborem była owsianka. Nieco później stwierdzono, że pierwszy posiłek dnia, jeśli obfituje w węglowodany, może nie być najlepszym pomysłem - gwałtowny wyrzut insuliny potrzebnej do strawienia "węgli" (a więc cukrów) powoduje również jej raptowny spadek, a co za tym idzie, ogromny głód i chęć na podjadanie.

Jeszcze bardziej radykalny pogląd ma na tę kwestię "szkoła" postu przerywanego, czyli Intermittent Fasting. Głodówki trwające po kilkanaście godzin na dobę mają wpływać zbawiennie nie tylko na kondycję i figurę stosującego dietę, lecz także na uporanie się z wieloma przewlekłymi kłopotami zdrowotnymi. Jak to możliwe? Organizm ma czas na to, by odpocząć od trawienia i by wygasić stany zapalne. Czy tak jest w istocie? Trudno cokolwiek stwierdzić na pewno. W poprzednich latach podobnie zbawienne działanie przypisywano diecie Dukana, diecie o niskim indeksie glikemicznym, diecie kopenhaskiej, bezglutenowej, paleo... Doprawdy trudno byłoby wymienić wszystkie trendy z ostatniej dekady.

Niezależnie od tego, jakie opcje śniadaniowe wybierzemy, każdy posiłek jest okazją do spotkania ze znajomymi. Coraz dłuższe dni sprzyjają takim okazjom.

Nie ma jednego wzorca

Wróćmy na chwilę do amerykańskich naukowców. Ci z Uniwersytetu w Alabamie przebadali 300 osób - po 100 w każdej z trzech grup. Jedni nie jedli śniadania w ogóle, drudzy spożywali je regularnie, a trzeci mogli żywić się zupełnie spontanicznie. Efektów brak. A konkretnie: nie stwierdzono utraty lub przybrania na wadze w żadnej z grup. I co teraz?

Aspekty związane z odżywianiem się są jedną z najmniej obiektywnych kwestii w świecie naukowym i w życiu codziennym. Pełno jest tu dowodów tzw. anegdotycznych ("u mnie działa"), a trendy dyktowane są często modą i skutecznym marketingiem. Tak bywało już między innymi w kwestii płatków śniadaniowych, mleka czy nawet wody mineralnej. Ale to też temat - nomen omen - rzeka.

Życzylibyśmy więc w tej sprawie nietracenia głowy i postępowania z rozsądkiem, jednak wiemy, że w obecnym świecie (i w internecie) może to być wyjątkowo trudne.

Joanna Skutkiewiczj.karjalainen@trojmiasto.pl

Miejsca

Centrum Dietetyki Żywienia Jem Zdrowo Sopot, gen. Józefa Wybickiego 4B
5.9 Dietetycy, leczenie otyłości

Opinie wybrane

Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2021-05-04 10:27

Zawsze jadłam śniadanie przed wyjściem z domu (1)

Wstawałam wcześniej, żeby zrobić sobie coś fajnego i faktycznie człowiek jakoś lepiej się czuł.
Ale już od dłuższego czasu mam tak, że z rana po prostu nie mogę jeść, bo mnie mdli. Tak więc niestety, koniec fajnych śniadanek..

2 lata
- 22 9
Twoja opinia

Zmień treść

Wstawałam wcześniej, żeby zrobić sobie coś fajnego i faktycznie człowiek jakoś lepiej się czuł. Ale już od dłuższego czasu mam tak, że z rana po prostu nie mogę jeść, bo mnie mdli. Tak więc niestety, koniec fajnych śniadanek..
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2021-05-04 16:40
  
  moze jesteś w c...zy
  
  2 lata
  - 2 1
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2021-05-04 19:47

I jak zwykle prześciganie się w opiniach (1)

Dla jednego śniadanie będzie najważniejsze, dla innego nie. Przestańcie świrować w tych komentarzach, z wpisywaniem menu włącznie, bo to śmieszne.

Niech każdy je wtedy gdy potrzebuje
2 lata
- 17 0
Twoja opinia

Zmień treść

Dla jednego śniadanie będzie najważniejsze, dla innego nie. Przestańcie świrować w tych komentarzach, z wpisywaniem menu włącznie, bo to śmieszne.
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2021-05-05 09:01
  
  nie dostrzegasz ironii w tym wpisie "Brodacza" z podanym menu?
  
  jak wyżej
  
  2 lata
  - 0 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  jak wyżej
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2021-05-04 11:02

można robić milion różnych badań klinicznych (3)

wymyślać coraz to nowe schematy, które mają się potem dobrze sprzedać itd. natomiast fizjologii się nie oszuka. Fizjologia jest tylko jedna i pomimo istnienia pewnych różnic międzyosobniczych, fundamentalne zasady są dokładnie takie same, także w kwestii rytmów dobowych w zakresie metabolizmu

endo
2 lata
- 8 13
Twoja opinia

Zmień treść

wymyślać coraz to nowe schematy, które mają się potem dobrze sprzedać itd. natomiast fizjologii się nie oszuka. Fizjologia jest tylko jedna i pomimo istnienia pewnych różnic międzyosobniczych, fundamentalne zasady są dokładnie takie same, także w kwestii rytmów dobowych w zakresie metabolizmu
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2021-05-04 13:11
  
  (2)
  
  zacznijmy od tegoże wielkie śniadanie jest pokłosiem sposobu życia naszych przodków i tak śniadanie było glównym posiłkiem bo chłop szedl robić na pole i nie miał czasu na podjadanie co godzine , ponadto spalał cale te kalorie , posiłek był adekwatny do planowanego wysiłu i czasu pracy , aktuanie rodzaj pracy i rodzaj wysiłku się zmieniła a
  
  zacznijmy od tegoże wielkie śniadanie jest pokłosiem sposobu życia naszych przodków i tak śniadanie było glównym posiłkiem bo chłop szedl robić na pole i nie miał czasu na podjadanie co godzine , ponadto spalał cale te kalorie , posiłek był adekwatny do planowanego wysiłu i czasu pracy , aktuanie rodzaj pracy i rodzaj wysiłku się zmieniła a przyzwyczajenia przekazane w genach zostały , dlatego potomkowie parobków PGR nadal mają tendencje do jedzenia stosu na obiad ... no i przez to są zwyczajnie grubi
  
  2 lata
  - 5 3
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  zacznijmy od tegoże wielkie śniadanie jest pokłosiem sposobu życia naszych przodków i tak śniadanie było glównym posiłkiem bo chłop szedl robić na pole i nie miał czasu na podjadanie co godzine , ponadto spalał cale te kalorie , posiłek był adekwatny do planowanego wysiłu i czasu pracy , aktuanie rodzaj pracy i rodzaj wysiłku się zmieniła a przyzwyczajenia przekazane w genach zostały , dlatego potomkowie parobków PGR nadal mają tendencje do jedzenia stosu na obiad ... no i przez to są zwyczajnie grubi
  Regulamin dodawania opinii
  - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
    2021-05-04 18:06
    
    (1)
    
    Zacznijmy od tego, że homo sapiens pojawili się jakieś 2,5 mln lat temu. Rolnictwo max 10 tys. lat temu. Więc o jakich ty przodkach mówisz? Przez ogromną większość okresu, kiedy nasz gatunek istniał na ziemi nie było "chłopów rolników". Zatem nie uprawiali pól, a co więcej, nie żywili się zbożami... A dla ewolucji 10 tys lat to mimo wszystko nieco mało na tak drastyczne zmiany...
    
    żadnych zbóż!!
    2 lata
    
    2 1
    
    Twoja opinia
    
    Zmień treść
    
    Zacznijmy od tego, że homo sapiens pojawili się jakieś 2,5 mln lat temu. Rolnictwo max 10 tys. lat temu. Więc o jakich ty przodkach mówisz? Przez ogromną większość okresu, kiedy nasz gatunek istniał na ziemi nie było "chłopów rolników". Zatem nie uprawiali pól, a co więcej, nie żywili się zbożami... A dla ewolucji 10 tys lat to mimo wszystko nieco mało na tak drastyczne zmiany...
    Regulamin dodawania opinii
    - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
      
      2021-05-05 07:26
      
      dziwne , ba ja zauważam u swoich dzieci zdolności które nabyłem w ciągu mojego zycia ... oj ta fikuśna ewolucja
      
      2 lata
      
      1 1
      
      Twoja opinia
      
      Zmień treść
      
      dziwne , ba ja zauważam u swoich dzieci zdolności które nabyłem w ciągu mojego zycia ... oj ta fikuśna ewolucja
      Regulamin dodawania opinii