Obca i wyizolowana, kiedyś miejsce pracy tysięcy osób, a obecnie miejsce rozrywki. Czy Stocznia może być łącznikiem dwóch potężnych wystaw w ramach tegorocznej edycji Festiwalu Alternativa? Wszystko na to wskazuje.
Festiwal Alternativa zawładnął dwoma przestrzeniami - budynkiem Instytutu Sztuki Wyspa i znajdującą się kilkaset metrów obok Halą 90B, gdzie umieszczono dwie, zupełnie odmienne tematycznie wystawy.
W Wyspie jest to "Estrangement", tytuł znaczący mniej więcej tyle, co "wy-obcowanie", bezpośrednio trudny do przetłumaczenia na język polski. Wystawa powstała w wyniku warsztatów prowadzonych w irackim Kurdystanie, a złożyły się na nią prace artystów tworzących na emigracji i zajmujących się problematyką funkcjonowania w innej kulturze. "
Praca i czas wolny" w Halą 90B to wystawa poświęcona pracy i czasowi wolnemu - nie można było jej zobaczyć wcześniej, prezentowane dzieła powstały specjalnie na zamówienie festiwalu.
Wyobcowane dalekie krajeW "Estrangement" nacisk jest położony na unikalność, wyjątkowość pewnych kultur i społeczności. Jak na przykład specyficzne spodnie, które napompowują się powietrzem niczym ponton w filmie
"Szarawary" Sherko Abbasa, mała społeczność, która nie dopuszcza do prokreacji w filmie
"Studnia" Shirwana Cana i Horena
Ghariba Raufalbo czy
"Rozbite fantazje" Poshyi Kakil, dokumentacja wideo ukazująca pierwszy performance wykonany przez kobietę w irackim Kurdystanie.
Ale to raczej ciekawostki czy uzupełnienie badanego tematu, bo o wiele bardziej interesujące są te prace, w których wyobcowanie czy walka o pozycję społeczną są pokazane niemal dosłownie. Tak jest w świetnym dokumencie
"Ta cytryna smakuje jabłkiem" stworzonym przez kuratora wystawy,
Hiwę K, która wspólnie z gitarzystą maszeruje w demonstracji w Sulejmaniji (sprzed dwóch miesięcy) tłumionej przez policję gazem. Mimo, że o wiele bardziej statyczne, równie interesujące są prace
"Przestrzeń publiczna i kobiety" Rozhgar Mahmud i Mustafa i A van Sdiq o przeznaczonej dla mężczyzn herbaciarni Sha'ab, w której kobiety próbują zawłaszczyć część przestrzeni, ubiegając się o prawo do udziału w życiu publicznym.
Podobnie jest w świetnej serii zdjęć
"Pomnik" Gaylana Abdullaha Ismail'ego, kwestionującej rządowy tryb podejmowania decyzji, dotyczących wyboru i umiejscowienia monumentów. Tak naprawdę nie wiadomo, z której strony lepiej je oglądać - w społeczeństwie europejskim, gdzie czytamy od lewej strony do prawej, widzimy ludzi, którzy stopniowo odsłaniają pomnik, ale przecież praca mówi o jego zasłanianiu, niezgodzie na obecną politykę rządu.
Wszystkie dzieła ogląda się jednak jako coś egzotycznego - pierwotnie wystawa odbywała się dwa lata temu w londyńskiej galerii The Showroom, gdzie w kontekście wielokulturowego miasta miała zupełnie inne znaczenie. W Polsce na "Estrangement" patrzymy raczej jako na zjawisko, niż realny problem (mimo wielu wstrząsających zdjęć). Podobnie jak na filmy z wojen na Bliskim Wschodzie, które mają miejsce tak daleko od nas, że mimowolnie spychamy je na dalszy plan, odsuwając ten temat od siebie.
Praca i czas wolny wśród żurawiO wiele bliższa wydaje się część "Praca i wypoczynek" w potężnej hali 90B. Tym bardziej dlatego, że to właśnie kontekst Stoczni - miejsca pracy nadaje jej jeszcze większego znaczenia i wymowy. W większości artystycznych wypowiedzi dochodzi tam do zderzenia tematyki czasu poświęcanego na pracę oraz czasu wolnego.
O przemianach stoczni w zabawnej animacji
"Transformer" opowiada
Mariusz Waras - oto ogromny prom zmienia się w robota, który ląduje w hali wystawienniczej. Na zdjęciu
Hiwy K "Gdańsk/Stocznia" widzimy wyniesioną do postaci kultu panią Aleksandrę Olszewską, która prowadzi sklep z pamiątkami przy Stoczni i od wielu lat dogląda Pomnika Poległych Stoczniowców. Obraz wystawy ciekawie dopełnia trochę komiczny
"Manifest nicnierobienia" Romana Dziadkiewicz oraz przekorna i niecodzienna seria zdjęć
Michała Szlagi, "Pikselowe prostytutki".
Clue całej wystawy pada z ust zwanego stoczniowym bardem,
Zbigniewa Stefańskiego - jednego z rozmówców
Grzegorza Klamana w pracy
"RobotNikt", czyli wideoinstalacji wyświetlanych ze starych stoczniowych szafek. Dochodzi on do wniosku, iż mimo że pracował w Stoczni, aby żyć, to pracą się także żyło, ciągle się o niej myślało. To wciąż jest aktualne w obecnych czasach, nie tylko w przypadku stoczniowców - któż z nas, nawet kiedy ma urlop czy podczas weekendu, nie myśli o swoich zobowiązaniach w miejscu pracy? Stocznia dodaje nowy kontekst - niegdyś miejsce pracy, zmienia się w miejsce spędzania czasu wolnego: na wystawach w Wyspie, koncertach plenerowych czy imprezach w CSG. Rozwiązanie tytułu wystawy nasuwa się samo.
Stocznia i stoczniowcyI to właśnie miejsce łączy obie wystawy wchodzące w skład Alternativy. Z jednej strony Stocznia jest wyizolowana, wyjątkowa, zapomniana jak bohaterowie czy tematy z "Estrangement", a z drugiej przeplatają się w niej wątki z drugiej części - pracy i wypoczynku. Z tego pierwszego Stocznia zasłynęła, a drugiego jest coraz bardziej znana obecnie - wystarczy spojrzeć na ludzi, relaksujących się na malowniczym tarasie wśród gruzów przy Buffecie, bawiącym się tu od wieczora do bladego świtu.
Na Festiwal Alternativa składa się masa wątków, prac i tematów, których całościowe przyswojenie jest niemal niemożliwe i zajmuje dużo czasu. Ciężko obejrzeć wystawy w ciągu jednej wizyty, najlepiej wybrać wśród prac własną ścieżkę i nią podążać, zapoznając się z kolejnymi pracami. Pomóc w tym może specjalnie przygotowany Reader, mała książeczka, będąca swoistym podręcznym katalogiem wystawy, a także przewodnicy, którzy oprowadzają po obu budynkach.
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. 
Filmy
