• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Przerwa na posiłek u pracowników na umowie cywilnoprawnej

Wojciech Kawczyński
1 października 2018 (artykuł sprzed 5 lat) 
Świadczenie pracy przez 16 godzin bez możliwości skorzystania z przerwy na spożycie posiłku może stwarzać poważne zagrożenie dla BHP. Świadczenie pracy przez 16 godzin bez możliwości skorzystania z przerwy na spożycie posiłku może stwarzać poważne zagrożenie dla BHP.

Pracownicy zatrudnieni na umowach cywilnoprawnych nie korzystają z ochrony oraz przywilejów gwarantowanych przez polskie prawo dla stosunku pracy. Często staje się to polem do nadużyć.



Jestem pielęgniarką. W ramach umowy cywilnoprawnej pełnię dyżury 16-godzinne, podczas których nie mam zapewnionej przerwy na posiłek. Czy mogę coś zrobić, żeby ją uzyskać?
Odpowiedzi na to pytanie udzielił mecenas Wojciech Kawczyński z Kancelarii Prawnej Kawczyński i Kieszkowski Adwokaci i Radcowie Prawni Sp.p. w Gdańsku.

Wojciech Kawczyński, radca prawny Wojciech Kawczyński, radca prawny
I Uwagi ogólne

Umowa zlecenie należy do grupy umów cywilnoprawnych, a zatem co do zasady nie korzysta z ochrony oraz przywilejów gwarantowanych przez polskie prawo dla stosunku pracy, w tym także z przywileju płatnej (wliczonej do czasu pracy) przerwy na posiłek, tak jak jest to w przypadku stosunku pracy. W konsekwencji są dwie możliwości:
A. dochodzenie ustalenia stosunku pracy i w oparciu o to domaganie się przerwy na posiłek wliczanej do czasu pracy.
B. Domaganie się zapewnienia takiej przerwy w ramach zawartej umowy cywilnoprawnej, w oparciu o inną podstawę prawną niż art. 134 Kodeksu pracy (KP).

II Przerwa na posiłek w ramach stosunku pracy

a) Ustalenie stosunku pracy

Zgodnie z art. 22 KP: "Przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca - do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem. Zatrudnienie w warunkach określonych powyżej to zatrudnienie na podstawie stosunku pracy, bez względu na nazwę zawartej przez strony umowy i nie jest dopuszczalne zastąpienie umowy o pracę umową cywilnoprawną przy zachowaniu warunków wykonywania pracy, określonych w pierwszym zdaniu".

Stąd też, jeśli czytelniczka wykonuje czynności pielęgniarskie pod kierownictwem, w miejscu i czasie, a także w sposób wyznaczony przez zleceniodawcę to łączący ich stosunek może zostać uznany nie za umowę cywilnoprawną, lecz za umowę o pracę.

b) Dyżur w ramach stosunku pracy

Co do zasady dyżur, w którym pracownik pozostaje w gotowości do świadczenia pracy, ale jej nie świadczy, nie wlicza się do czasu pracy. Inaczej jest jednak w przypadku pracowników wykonujących zawód medyczny i posiadających wyższe wykształcenie, zatrudnionych w podmiocie leczniczym wykonującym działalność leczniczą w rodzaju stacjonarnych i całodobowych świadczeń zdrowotnych. Zgodnie z art. 95 ustawy o działalności leczniczej mogą być oni zobowiązani do pełnienia w zakładzie leczniczym tego podmiotu dyżuru medycznego, czyli czynności zawodowych poza normalnymi godzinami pracy, a czas pełnienia tego dyżuru wlicza się do czasu pracy.

c) Przerwy w godzinach pracy

Zgodnie z art. 134 KP jeżeli dobowy wymiar czasu pracy pracownika wynosi co najmniej 6 godzin, pracownik ma prawo do przerwy w pracy trwającej co najmniej 15 minut, wliczanej do czasu pracy. Udzielenie takiej przerwy to obowiązek pracodawcy, a jego naruszenie stanowi wykroczenie w myśl przepisu art. 281 KP. zagrożone karą grzywny od 1 tys. zł do 30 tys. zł". Niestety, prawo pracy, poza przypadkami szczególnymi (kobiety w ciąży, pracownicy pracujący przed komputerem etc.) nie przewiduje większej liczby obowiązkowych przerw niezależnie od liczby godzin pracy przepracowanych w danym dniu.

Jak często masz w pracy przerwy na posiłek?

Natomiast zgodnie z art. 141 KP pracodawca może wprowadzić jedną przerwę w pracy niewliczaną do czasu pracy, w wymiarze nieprzekraczającym 60 minut, przeznaczoną na spożycie posiłku lub załatwienie spraw osobistych. Taką przerwę wprowadza się w układzie zbiorowym pracy lub regulaminie pracy albo w umowie o pracę, jeżeli pracodawca nie jest objęty układem zbiorowym pracy lub nie jest obowiązany do ustalenia regulaminu pracy. Wprowadzenie takiej przerwy to jednak prawo, a nie obowiązek pracodawcy, stąd można o to wnosić do pracodawcy, ale pracodawca nie musi takiej prośby uwzględniać.

Jednakże jeśli czytelniczka miałaby przez cały szesnastogodzinny dyżur pracować, to niezapewnienie jej możliwości zjedzenia kolejnego posiłku w pracy może być uznane za naruszenie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy (BHP). Co prawda, nie ma przepisów wprost nakazujących w sytuacji dyżurów pielęgniarskich wyznaczenia kolejnej przerwy dla pracownika na spożycie posiłku, ale w mojej ocenie jeśli niewyznaczenie takiej przerwy wpływa na bezpieczeństwo i higienę pracy, to pracodawca powinien skorzystać w jakimś wymiarze z przerwy, której może udzielić zgodnie z art. 141 KP. Zapewnienie warunków pracy zgodnych z BHP, to na mocy art. 207 w zw. z 94 pkt. 4 KP-jeden z podstawowych obowiązków pracodawcy.

III Przerwa na posiłek w ramach stosunku cywilnoprawnego

Ta ostatnia uwaga odnosi się również do osób fizycznych wykonujących pracę na innej podstawie niż stosunek pracy, a także do osób prowadzących w zakładzie pracy lub w miejscu wyznaczonym przez pracodawcę, na własny rachunek działalność gospodarczą albowiem pracodawca jest obowiązany zapewnić bezpieczne i higieniczne warunki pracy, o których mowa w art. 207 § 2 KP, także tym osobom. Zagrożenie dla bezpieczeństwa i higieny pracy byłoby tym większe, gdyby pracodawca uznał, iż w związku z zatrudnianiem czytelniczki na podstawie umowy cywilnoprawnej nie wyznaczył nawet tej przerwy, o której mowa w art. 134 KP. Świadczenie pracy przez 16 godzin bez możliwości skorzystania z przerwy na spożycie posiłku stwarza w mojej ocenie poważne zagrożenie dla BHP szczególnie w zakładach opieki zdrowotnej.

IV Konkluzja

Reasumując, czytelniczka powinna zwrócić się do pracodawcy z prośbą o wyznaczenie kolejnej (poza obowiązkową wynikającą z art.134 KP) przerwy na posiłek, uzasadniając to tym, iż świadczenie pracy w wymiarze tylu godzin, które mijają od wyznaczonej przez pracodawcę przerwy obowiązkowej (zgodnej z art. 134 KP) stanowi zagrożenie dla bezpieczeństwa i higieny pracy. Jeśli zwrócenie się do pracodawcy nie zmieni sytuacji czytelniczki, w mojej ocenie powinna ona poinformować o tym Państwową Inspekcję Pracy, szczególnie uwypuklając negatywne aspekty braku przerwy na kwestie BHP. W przypadku zaś jeśli nie została jej zapewniona nawet 15-minutowa przerwa zgodnie z art. 134 KP to o ile są spełnione przesłanki z art. 22 KP, o których mowa powyżej, powinna rozważyć podjęcie działań zmierzających do ustalenia stosunku pracy.

Porady prawnika Porady prawnika

Masz wątpliwości dotyczące działań firmy, która cię zatrudnia? Nie wiesz jak postąpić w sporze z pracodawcą, jakie możliwości pozostawia ci prawo pracy? A może po prostu jest temat, który cię nurtuje i chcesz poznać zastosowanie bieżących przepisów? Prześlij swoje pytania mailem: serwispraca@trojmiasto.pl. Na pytania czytelników odpowiadać będą radcy z trójmiejskich kancelarii. Odpowiedzi na wybrane pytania publikowane będą w Serwisie Praca portalu Trojmiasto.pl

O autorze

autor

Wojciech Kawczyński

radca prawny, kancelaria Kawczyński i Kieszkowski

kawczynski i kieszkowski adwokaci i radcowie prawni sp.p.

Opinie (38) 2 zablokowane

  • (8)

    No to kochani tradycyjnie.Rocznik GUS.Liczba osób w wieku produkcyjnym 25 mln.Liczba pracujących 14 mln,z czego 10 mln umowa o pracę, reszta smieciowki.11 mln robi na czarno, wyjechała za granicę albo w ogóle nie robi i nie rejestruje się. Aha bezrobocie 5% hahah)Miłego dnia.

    • 33 2

    • Po co przerwa (4)

      Robię na produkcji , składam części czyli do tulei najpierw kulka potem sworzeń a na końcu sprężyna i pod 3 tonową prasę. Po 9 godzinach się pomyliłem dałem sworzeń ,sprężynę i kulkę i pod prasę I nagle SRUUuuuu.!!!! Bim, Bammmm BOOmmm Pfiuuu i brzdęk, pełno rykoszetów i u prezesa dziura w ścianie na wylot, szyba i obraz rozwalone, na biurku długa bruzda, wybiegł spocony i kazał zrobić przerwę, kulki nigdy nie odnaleziono....

      • 22 2

      • i tu pojawia sie pytanie (1)

        Gdzie jest kulka?

        • 15 1

        • Jak to Polak. Jedną zepsuje, drugą zgubi.

          • 7 1

      • Zagwozdka

        Mnie też to zastanawia ... co się stało z kulką? Ja tu wietrzę nadprzyrodzone moce ...

        • 5 0

      • Ja myślę. prezes połknął i nie chce się do tego przyznać.

        • 0 0

    • sven idz zrob cos pozytecznego (2)

      ty kazdy artykul komentujesz ty jestes jakis psychiczny juz w raporcie drogowym sie smieja z ciebie

      • 6 3

      • Sven jest jak Gruppenfuehrer Wolf (1)

        Kilka osób pod jedną fikcyjną maską

        • 6 0

        • ale będę jak Arsen Lupin

          • 1 0

  • (4)

    "Inaczej jest jednak w przypadku pracowników wykonujących zawód medyczny i posiadających wyższe wykształcenie, zatrudnionych w podmiocie leczniczym wykonującym działalność leczniczą w rodzaju stacjonarnych i całodobowych świadczeń zdrowotnych". Czyli osoby bez wykształcenia wyższego mogą nie jeść.

    • 34 2

    • takie prawo (3)

      lekarze wywalczyli sobie przerwy, a politycy i pielęgniarkach nie pomyśleli, lub pominęli specjalnie

      • 5 1

      • Walka o lepszy byt. (1)

        Każdy strajk pielęgniarek kończy się podwyżką pensji dla lekarzy.

        • 4 0

        • To medyczna "teoria względności"

          • 3 0

      • prekariat 2.0

        tia, tylko ze wiekszosc lekarzy jest na kontraktach - ergo prawo pracy ich nie dotyczy

        • 1 0

  • (2)

    Wszystko zależy od ludzi. U mnie w firmie są dwie przerwy na posiłki, po 15 minut w ciągu 8 godzin. I są normalnie płatne bez względu na rodzaj umowy. Tak było zawsze i będzie nadal.

    • 17 1

    • u nas też, jedna się należy z Kodeksu Pracy, drugie 15 min daje nam pracodawca

      • 7 0

    • Można?

      Ano można, trzeba tylko chcieć, a nie robić cyrk i szukać przepisów na każdą okazję.
      Wszyscy jesteśmy ludźmi.

      • 3 0

  • (1)

    "Zagrożenie dla bezpieczeństwa i higieny pracy byłoby tym większe, gdyby pracodawca uznał, iż w związku z zatrudnianiem czytelniczki na podstawie umowy cywilnoprawnej nie wyznaczył nawet tej przerwy, o której mowa w art. 134 KP."
    Czyli Pana zdaniem do osoby nie zatrudnionej na umowie o pracę powinniśmy zastosować przepisy umowy o pracę?

    Pracodawca który by to zrobił strzeliłby sobie w stopę, bo w razie kontroli PIP albo w sądzie podniesiony zostanie argument że zatrudnienie na tą umowę cywilnoprawną wypełniało znamiona umowy o pracę, skoro pracodawca sam stosował przepisy podobne do tych, które są na umowie o pracę.

    • 15 0

    • A 16 godzinny dyżur jak ma się do BHP a zwłaszcza dla bezpieczeństwa pacjenta?

      • 2 0

  • Kiedy, (3)

    będzie przerwa od kapitalizmu i tego mędrkowania legitymizującego wyzysk?

    • 13 4

    • (2)

      Jak będzie rządzić partia Razem to skończy się wyzysk zwykłego szeregowego pracownika. Czyli nigdy.

      • 3 1

      • Przeciez Razem to neobolszewicy (1)

        Wszystkim po równo

        • 3 0

        • Liczy się tylko prawdziwy kapitalizm i wolność tak jak w Ameryce a nie tam jakieś komunizmy i zabieranie bogatym żeby dawać biednym. Woda, powietrze, ziemia i wszystko w ogóle powinno być prywatne bo wiadomo, że jak prywatne to lepiej zarządzane i w ogóle jest lepiej tylko te komuchy nic nie rozumieją i niszczą prawdziwy dający wolność kapitalizm. Kiedy prywatyzacja galaktyk pytam, no kiedy?

          • 0 0

  • wg UE jesli pracujesz ponad 5 godzin masz przerwe 30 minut, i czy ta przerwa jest platna (3)

    czy nie zalezy od umow w danym panstwie. w Szwecji masz przerwe po 5 godzinach pracy i wynosi ona 30 minut i nie jest platna. maksymalnie mozesz pracowac dziennie 10 godzin. nie dluzej, bo tego zabrania UE. malo kto wie o tym w Polsce

    • 13 3

    • (1)

      Ale Szwecja to lewactwo, socjalizm i niech tam sobie nawet przez pół dnia w pracy piją kawkę i siedzą na tyłku. My jesteśmy za prawicą, kapitalizmem i nie chcemy przerw w pracy, bo to pasożytnictwo.

      • 5 5

      • jeśli Szwecja to socjalizm (nie mylić z socjalem), to kapitalizm jest we Wietnamie

        • 1 2

    • Ale jak to !?

      To już nie obowiązuje elastyczny czas pracy po 13 godzin na dobę przez cały rok !?

      • 2 0

  • Ktoś jeszcze w tych czasach pracuje na śmieciówkach?

    Ludzie szanujcie się. Pracodawcy są w d i umowa o pracę w dzisiejszych czasach to absolutna podstawa. I nie dajcie się nabrać na jakieś bzdury o kosztach itp

    Koszty pracy w Polsce należą do najniższych w UE

    • 22 2

  • Autor nie jest na bieżąco z prawem pracy

    Zleceniobiorcy mają mieć takie same warunki jak pracujący na umowę o pracę (są już wykładnie PIP i wyroki SA).

    • 12 1

  • Świadczenie pracy przez 16 godzin bez możliwości skorzystania z przerwy na spożycie posiłku może stwarzać poważne zagrożenie dla BHP.

    :D :D ale dla życia pracownika nie stwarza żadnych zagrożeń

    ale pierd....enie

    • 11 3

  • 16 godzin pracy?
    umowa zlecenie?
    bez nadgodzin?
    bez przerw na jedzenie i odpoczynek?

    Ludzie, na co wy się godzicie? Kto wam każe takie umowy zawierać?
    Przecież brakuje pielęgniarek, to wy dyktujecie warunki, nie szef

    Na takiej umowie to ja bym mówiła kiedy i ile mam przerwy, serio
    W końcu to umowa cywilna, mona mieć tyle bezpłatnych przerw ile się chce

    • 17 1

1

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Pracodawcy w Trójmieście

Forum

Najczęściej czytane