Urlop szkoleniowy to przywilej, który budzi dużo wątpliwości zarówno u pracowników, jak i pracodawców. W jakich warunkach możemy się o niego ubiegać i w jakim wymiarze?
W związku z rozpoczęciem studiów podyplomowych podpisałem umowę lojalnościową z pracodawcą. W umowie jest informacja, że pracodawca zobowiązuje się ponieść koszt studiów, nie ma mowy o skierowaniu na studia. Czy w związku z takim sformułowaniem należy mi się urlop szkoleniowy? A co, jeśli zajęcia przypadają w dzień roboczy - czy pracodawca może mi odmówić urlopu?
W zakładzie pracy otrzymałem informację, że urlop mi się nie należy z uwagi na zapis w umowie mówiący o finansowaniu studiów, a nie o skierowaniu na studia. Moje studia podyplomowe kończą się tylko egzaminami (bez pisania pracy dyplomowej). Czy w związku z tym należy mi się urlop na przygotowanie do egzaminu?Na pytanie odpowiada Mariusz Królczyk, prawnik z Kancelarii Prawnej Griffin.
Do urlopu szkoleniowego oraz innych świadczeń ma prawo pracownik podnoszący kwalifikacje zawodowe, nie tylko w przypadku, kiedy na szkolenie skierował go sam pracodawca. Skorzystać z nich może jednak po spełnieniu określonych warunków.
Odpowiadając na pytania czytelnika, już na samym wstępie należy stwierdzić, że
należy mu się urlop szkoleniowy, nawet w sytuacji, gdy nie został on bezpośrednio skierowany na studia podyplomowe. Urlopu szkoleniowego udziela się w dni, które są dla pracownika dniami pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy. Natomiast w sytuacji urlopu na przygotowanie się do egzaminu czytelnik musi odpowiedzieć sobie na pytanie, czy końcowy egzamin będzie stanowił potwierdzenie jego kwalifikacji w zawodzie. Jeżeli tak, to
urlop będzie mu przysługiwał w wymiarze sześciu dni, jeśli nie, to urlop nie będzie mu w ogóle przysługiwał.
Podnoszenie kwalifikacji zawodowych
Ułatwianie pracownikom podnoszenia kwalifikacji zawodowych jest jednym z podstawowych obowiązków ciążących na pracodawcy. Zasada ta została wyrażona w art. 17 Ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz.U. 1974 nr 24 poz. 141 ze zm.) (dalej jako: Kodeks pracy).
Ustawa ta przyznaje pracownikom podnoszącym kwalifikacje zawodowe pewne świadczenia ze strony pracodawcy i precyzuje warunki, które należy spełnić, aby móc z nich skorzystać.
Świadczeniami tymi są:
- prawo do urlopu szkoleniowego oraz
- prawo do zwolnienia z części lub całości dnia pracy na potrzeby uczestnictwa przez pracownika w obowiązkowych zajęciach.
Art. 103(1) §1 Kodeksu pracy definiuje pojęcie podnoszenia kwalifikacji zawodowych jako zdobywanie lub uzupełnianie wiedzy i umiejętności przez pracownika, z inicjatywy pracodawcy albo za jego zgodą.
Porady prawne w serwisie Praca
Wynika z tego, że pracownik ma prawo do skorzystania z wyżej wymienionych świadczeń tylko w przypadkach, gdy:
- pracodawca sam skierował pracownika na szkolenie lub
- pobieranie nauki przez pracownika odbywa się za zgodą pracodawcy.
nie, bo nie chciałe(a)m sprawiać kłopotu pracodawcy
27%
nie, bo nie było takiej potrzeby
45%
Zgoda pracodawcy może być wyrażona
wprost (np. przez podpisanie umowy z pracownikiem) lub w sposób
pośredni.
W przypadku wyrażenia zgody przez pracodawcę wprost pracownik nie powinien mieć trudności w wykazaniu, że pracodawca zgodził się na podnoszenie przez niego kwalifikacji zawodowych.
Sytuacja może skomplikować się w przypadku zgody wyrażonej w sposób pośredni. Pracownik może mieć wówczas problem w wykazaniu, że pracodawca faktycznie wiedział o pobieraniu przez niego nauki i że faktycznie się na to zgodził.
Trudność w udowodnieniu tego faktu przed sądem nie oznacza jednak, że pracownikowi nie należą się świadczenia wymienione w Kodeksie pracy. Jeżeli pracodawca rzeczywiście wyraził zgodę, to pracownik taki jest również uważany za pracownika podnoszącego kwalifikacje zawodowe, nawet jeżeli nie podpisał żadnej umowy.
Urlop szkoleniowy
Urlop szkoleniowy może zostać przyznany tylko w określonym celu. Zgodnie z art. 103(2) §1 Kodeksu pracy urlop ten przysługuje w wymiarze:
- 6 dni - dla pracownika przystępującego do egzaminów eksternistycznych (przeprowadzanych przez okręgową komisję edukacyjną dla osób, które ukończyły 18 lat i nie są uczniami żadnej szkoły)
- 6 dni - dla pracownika przystępującego do egzaminu maturalnego
- 6 dni - dla pracownika przystępującego do egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie lub egzaminu zawodowego
- 21 dni w ostatnim roku studiów - na przygotowanie pracy dyplomowej oraz przygotowanie się i przystąpienie do egzaminu dyplomowego.
Katalog ten jest katalogiem zamkniętym, co oznacza, że
pracownik nie może wykorzystać urlopu w sytuacji innej od tych, które zostały wymienione w ustawie. W związku z powyższym, w przypadku
gdy studia nie kończą się egzaminem dyplomowym, prawo do urlopu szkoleniowego nie przysługuje.
Mając na względzie powyższe,
pracownik, którego studia nie kończą się napisaniem pracy dyplomowej i egzaminem dyplomowym, nie ma prawa do 21-dniowego urlopu.
Należy się natomiast zastanowić, czy pracownikowi przysługuje w takim wypadku urlop w wymiarze sześciu dni na przygotowanie się do egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe. Kwestia ta jest w doktrynie kwestią sporną, gdyż nie znajdziemy przepisu jednoznacznie wskazującego katalog egzaminów, które uznaje się za potwierdzające kwalifikacje zawodowe. Co do zasady przeważa pogląd, że egzaminami tymi mogą być jedynie te, w stosunku do których przepisy prawa wprost stanowią, że przystępujący do egzaminów nabywa po ich zdaniu konkretne uprawnienia, oraz dają rękojmię zdobycia określonych kwalifikacji do wykonywania zawodu (np. egzamin na doradcę podatkowego). Możliwe jest uznanie za taki egzamin również egzaminów kończących studia podyplomowe, jednak w takiej sytuacji każdy przypadek powinien być rozpatrywany indywidualnie.
Zwolnienie z pracy na potrzeby uczestnictwa w zajęciach
Ustawodawca określił również zasady zwolnienia z części lub całości dnia pracy w celu uczestniczenia przez pracownika w obowiązkowych zajęciach.
Zwolnienie to powinno zostać przyznane w taki sposób, aby pracownik mógł punktualnie przybyć na zajęcia i wziąć w nich udział. Podkreślić należy jednak fakt, że muszą to być zajęcia
obowiązkowe.
Warto zwrócić uwagę również na to, że pracodawca w umowie z pracownikiem może uregulować zasady korzystania z urlopu szkoleniowego lub zwolnienia z pracy w sposób odmienny od postanowień kodeksowych, a także przyznać pracownikowi dodatkowe uprawnienia. Nie mogą to być jednak postanowienia mniej korzystne dla pracownika.
Podsumowując,
świadczenia z tytułu podnoszenia kwalifikacji zawodowych należą się również pracownikowi, który nie został skierowany na szkolenie z inicjatywy pracodawcy. Konieczna jest natomiast jego zgoda, a pracownik może wykorzystać urlop lub zwolnienie z dnia pracy w ściśle określonym celu. Pracownik odbywający studia podyplomowe, które nie kończą się egzaminem dyplomowym, nie może skorzystać z 21-dniowego urlopu. Wydaje się, że ma jednak prawo do urlopu sześciodniowego, jeżeli egzaminy, do których się przygotowuje, można uznać za
egzaminy potwierdzające kwalifikacje w zawodzie. W tej sytuacji każdy przypadek powinno się jednak rozpatrywać w sposób indywidualny, uwzględniając specyfikę danego zawodu oraz charakter podjętych studiów.
Porady prawnika
Masz wątpliwości dotyczące działań firmy, która cię zatrudnia? Nie wiesz jak postąpić w sporze z pracodawcą, jakie możliwości pozostawia ci prawo pracy? A może po prostu jest temat, który cię nurtuje i chcesz poznać zastosowanie bieżących przepisów? Prześlij swoje pytania mailem: serwispraca@trojmiasto.pl. Na pytania czytelników odpowiadać będą radcy z trójmiejskich kancelarii. Odpowiedzi na wybrane pytania publikowane będą w Serwisie Praca portalu Trojmiasto.pl
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. 
