W 2020 roku w Gdańsku wystawiono ponad 25 tys. mandatów. Prawie 5 tys. wykroczeń swój finał znalazło w sądzie. W Gdyni policjanci po bloczek sięgali rzadziej - niecałe 20 tys. razy, ale za to częściej sprawy trafiały do sądu - ponad 7,6 tys. razy. W Sopocie wystawiono ponad 5 tys. mandatów i ponad 400 spraw skierowano do sądu. Sprawy sądowe to efekt odmów przyjmowania mandatów przez ukaranych oraz decyzji policjantów, którzy uznali, że sprawą powinien zająć się sędzia.
i tak płacę mandat, niezależnie od wysokości. To opłaca się bardziej niż "chodzenie po sądach"
28%
nie przyjmuję mandatu i idę do sądu, nawet jeżeli sprawa ma trwać wiele miesięcy
41%
to zależy od wysokości mandatu. W przypadku wysokiej kwoty odmawiam przyjęcia
31%
Spytaliśmy przedstawicieli komend miejskich policji w Gdańsku, Gdyni i Sopocie o to, jak często mieszkańcy Trójmiasta nie chcieli przyjąć wystawionych im przez mundurowych mandatów.
Nasze pytania to pokłosie poselskiego
projektu nowelizacji Kodeksu postępowania ws. o wykroczenia, złożonego przez posłów Zjednoczonej Prawicy. W prace zaangażowany był m.in. pochodzący z Trójmiasta poseł (i były radny miejski)
Jan Kanthak.
Jeżeli zmiany weszłyby w życie,
ukarany mandatem straciłby możliwość odmówienia przyjęcia go "na miejscu". Dziś w takich sytuacjach sprawa trafia do sądu i to na policji ciąży obowiązek udowodnienia winy obywatela.
Gdyby proponowane przepisy weszły w życie, sytuacja uległaby odwróceniu. Osoba ukarana mandatem, przekonana o swojej niewinności (albo zbyt surowej karze), musiałaby także zaskarżyć wystawiony mandat do sądu w ciągu siedmiu dni od otrzymania "kwitka".
Wiele kontrowersji budzi również fakt, że zanim poznamy rozstrzygnięcie wymiaru sprawiedliwości, mandat i tak trzeba by było zapłacić (w niektórych przypadkach sędzia może wstrzymać jego wykonanie).
Projekt zmian w przepisach dostępny jest na sejmowej stronie
Sprawdziliśmy to, pytając lokalnych policjantów, a każda z trójmiejskich komend miejskich policji otrzymała te same pytania.
Najbardziej szczegółową odpowiedź otrzymaliśmy z Gdyni. W Gdańsku i Sopocie mundurowi podali nam liczbę spraw wykroczeniowych, które w 2020 r. skierowano do sądu.
Wśród nich znajdują się jednak zarówno przypadki, w których ukarany nie chciał przyjąć mandatu, jak i sytuacje, kiedy to policjant decydował, że sprawa jest na tyle poważna (a także niejednoznaczna lub gdy miał do czynienia z wykroczeniowym "recydywistą") i bez wyciągania "bloczka" z mandatami kierował do sądu wniosek o ukaranie sprawcy.Warto zaznaczyć, że podane niżej liczby dotyczą całego wachlarza wykroczeń opisanego w kodeksie - zarówno drogowych, jak i pozostałych, jak np. spożywania alkoholu w miejscu do tego niewyznaczonym, zaśmiecania czy zakłócania spokoju.
Gdynia - prawie 20 tys. mandatów, 7,6 tys. spraw w sądzie
W 2020 r. policjanci z Komendy Miejskiej Policji w Gdyni wystawili 19 820 mandatów. W 7670 przypadkach mundurowi nie sięgali natomiast po bloczek, a kierowali sprawę bezpośrednio do sądu. Z tej liczby
w 25 proc. przypadkach sprawa trafiała na wokandę z powodu odmowy przyjęcia mandatu przez ukaranego.Spośród spraw, które - czy to z woli policjanta, czy w związku z odmową przyjęcia mandatu - przekazano do sądu, w 2020 r. 570 zakończyło się wyrokiem. Wymiar sprawiedliwości z mundurowymi nie zgodził się w 26 przypadkach i sprawę anulował, 76 spraw przekazano do innego organu, a 40 do sądu rodzinnego.
- Ponadto do Sądu Rejonowego w Gdyni w myśl art. 101 Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia wpłynęło 45 wniosków w sprawie uchylenia prawomocnego mandatu - tłumaczy Łukasz Grzyb z Komendy Miejskiej Policji w Gdyni. Sopot - prawie 10 tys. mandatów, 400 spraw w sądzie
W 2020 r. sopoccy policjanci odnotowali łącznie 9755 wykroczeń i nałożyli 5131 mandatów. W 491 przypadkach sprawa została skierowana do sądu z wnioskiem o ukaranie. Mundurowi z Komendy Miejskiej Policji w Sopocie nie informują, ile z nich na wokandzie znalazło się z powodu odmowy przyjęcia mandatu, a ile na skutek tego, że policjant uznał, iż to sąd powinien w sprawie się wypowiedzieć.
Przekazali natomiast, że jak do tej pory 426 wniosków skończyło się wyrokiem (policja nie poinformowała jakim), natomiast 65 czeka jeszcze w sądzie na rozpatrzenie.
Odmowa przyjęcia mandatu, a stanowisko KGP z 2011 r.
Gdańsk - ponad 25 tys. mandatów, 4,8 tys. spraw w sądzie
Z kolei gdańscy policjanci w 2020 r. wystawili w sumie niemal 25 400 mandatów, a wniosków do sądu skierowano 4854. Również i w tym przypadku mundurowi nie poinformowali, ile z nich trafiło przed oblicze wymiaru sprawiedliwości z powodu odmowy przyjęcia mandatu.
Jak oceniane są proponowane zmiany?
Choć z trójmiejskich statystyk wynika, że w przeważającej większości przypadków ukarany przyjmował mandat, postulowana zmiana w prawie budzi kontrowersje.
Swoje wątpliwości obszernie opisał dr
Mikołaj Małecki, wykładowca prawa karnego na Uniwersytecie Jagiellońskim oraz autor bloga "Dogmaty Karnisty".
Kancelarie prawne w Trójmieście
- Odwołując się od mandatu, będzie trzeba wskazać, co się kwestionuje: winę czy karę. Czyli wina i kara zostały już przesądzone przez policjanta, a nie przez sąd. Trudno o bardziej ewidentny, wpisany wprost do projektu dowód naruszenia podstawowych zasad odpowiedzialności karnej - zauważył ekspert w analizie opublikowanej na swoim blogu.
Innego zdania są jednak policjanci. W nieoficjalnych rozmowach mundurowi z Trójmiasta podkreślają, że - wbrew obawom - funkcjonariusze nie zaczną nagle wystawiać mandatów "za nic".
- Dziś często zdarza się, że ludzie nie przyjmują mandatu na zasadzie "nie, bo nie i co mi zrobisz". Wówczas taka sprawa trafia do sądu. To dodatkowa praca dla policjanta i dla wymiaru sprawiedliwości. Po zmianie przepisów każdy obywatel przemyśli, czy faktycznie powinien się odwoływać, czy może naruszył prawo - twierdzi jeden z trójmiejskich policjantów z drogówki.
W podobnym tonie sprawę skomentował podający się za policjanta
autor facebookowej strony "Psy dają głos".- Policja nie jest od tego, aby karać ludzi. Policja stwierdza naruszenie prawa i przekazuje je do sądu. Dokumentuje to notatką urzędową, którą poświadcza policjant i jego przełożony. Jeśli poświadczają nieprawdę, to popełniają przestępstwo. Mandat stanie się prawomocny, jeśli się nie odwołasz. Dokładnie tak samo jak teraz, gdy sądy hurtowo wydają wyroki nakazowe, np. w sprawach maseczkowych. Ludzie wnoszą sprzeciw. Sprawa trafia na normalną rozprawę. I tam po rozpoznaniu materiałów zapadają wyroki - zauważył.
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. 
