• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Jesteś Mamą Rh(-)? Nie bój się konfliktu serologicznego

7 grudnia 2020 (artykuł sprzed 3 lat) 
Konflikt serologiczny to sytuacja, w której organizm kobiety ciężarnej wytwarza przeciwciała odpornościowe skierowane przeciwko antygenom krwinek czerwonych płodu. Profilaktyka śródciążowa pomaga zminimalizować ryzyko z tym związane. Konflikt serologiczny to sytuacja, w której organizm kobiety ciężarnej wytwarza przeciwciała odpornościowe skierowane przeciwko antygenom krwinek czerwonych płodu. Profilaktyka śródciążowa pomaga zminimalizować ryzyko z tym związane.

Spodziewasz się dziecka, ale masz grupę krwi Rh(-) i obawiasz się o przebieg ciąży? Przyszłe mamy, które prowadzą ciążę prywatnie, mogą liczyć na wsparcie i bezpłatne podanie immunoglobuliny anty-RhD w przypadku niezgodności grupowej z partnerem oraz brakiem przeciwciał, potwierdzonym badaniem. Jest to element kampanii edukacyjnej "Przyjaźni Mamom Rh(-)", która ruszyła 7 grudnia - jej pierwsze działania skierowane są do kobiet w woj. pomorskim. O tym, czym jest konflikt serologiczny, jak go zdiagnozować i jakie mogą być jego skutki - opowiada lek. med. Piotr Augustyniak, ginekolog i położnik z Przychodni Starmed.



Czym jest konflikt serologiczny?

Lek. med. Piotr Augustyniak - ginekolog, położnik Lek. med. Piotr Augustyniak - ginekolog, położnik
Lek. med. Piotr Augustyniak, ginekolog i położnik: Na wstępie warto rozróżnić dwa pojęcia - konflikt serologiczny i zestawienie konfliktowe. Z tym drugim mamy do czynienia wtedy, kiedy matka nie ma czynnika Rhesus, czyli ma grupę ujemną Rh(-), a ojciec ten czynnik posiada i ma grupę dodatnią Rh(+). Aby pojawiło się ryzyko wystąpienia konfliktu serologicznego, płód musi odziedziczyć grupę krwi Rh(+). Konflikty niezgodności w zakresie grup krwi A-B-0 występują bardzo rzadko. Z konfliktem serologicznym mamy natomiast do czynienia wtedy, gdy krwinki płodu dostaną się do krwiobiegu matki i wywołają immunizację, czyli matka wytworzy przeciwciała przeciwko krwinkom płodu. Do wytworzenia przeciwciał przez matkę wystarczy przedostanie się większej kropli krwi dziecka o objętości 0,2 ml, a więc porównywalnej wielkością do łzy. Mówimy wtedy o przecieku płodowo-matczynym. Do takiej sytuacji może dojść w przypadku poronienia, urazu brzucha, inwazyjnych badań wewnątrzmacicznych, np. amniopunkcji, czy też podczas porodu.

Jeśli dojdzie do immunizacji, organizm matki wytwarza pamięć immunologiczną, która może stanowić zagrożenie dla kolejnych ciąż.

Jakie może to nieść skutki dla matki i dziecka?

Konflikt serologiczny może spowodować groźne konsekwencje. Jedną z nich jest postępująca hemoliza - niedokrwienie płodu, będące następstwem rozpadu krwinek czerwonych dziecka zaatakowanych przez przeciwciała matki. Niedotlenienie płodu może z kolei wywołać obrzęk i uszkodzenie płodu. Możemy to zdiagnozować, badając tętnicę środkową mózgu za pomocą USG z możliwością użycia Dopplera.

W przypadku diagnostyki konfliktu serologicznego najważniejsze jest wykonanie jej w odpowiednim czasie. Podstawowym badaniem jest oczywiście oznaczenie grupy krwi ciężarnej i jej partnera, wykonywane zazwyczaj do 10. tygodnia ciąży. Jeśli okaże się, że masz krew Rh(-), a twój partner Rh(+), koniecznie należy wykonać raz na trymestr test na obecność przeciwciał anty-Rh (odczyn Coombsa).

Kluczowe jest oznaczenie poziomu przeciwciał anty-Rh w 21. i 26. tygodniu, ponieważ to badanie decyduje o kwalifikacji ciężarnej do profilaktyki śródciążowej, a ona z kolei może być realizowana tylko miedzy 28. a 30. tygodniem ciąży.

Co powinna zrobić kobieta w ciąży, aby przeciwdziałać konsekwencjom konfliktu serologicznego?

Każda kobieta powinna wiedzieć, jaką ma grupę krwi, zarówno ona sama, jak i jej partner. Taką wiedzą trzeba podzielić się z lekarzem. Jeśli wiemy, że mamy niezgodność grupową, wówczas powinniśmy częściej się badać i kontrolować przeciwciała anty-Rh w każdym trymestrze. Kolejnym krokiem jest profilaktyka śródciążowa konfliktu serologicznego. Warto ją przeprowadzić w profesjonalnych placówkach, które podejmują odpowiednie działania we właściwym momencie trwania ciąży - badanie na obecność przeciwciał anty-Rh wykonują miedzy 21. a 26. tygodniem ciąży, a zastrzyk immunoglobuliny anty-RhD podają między 28. a 30. tygodniem ciąży. Pamiętajmy jednak, że zastosowanie tej dawki wcale nie zwalnia nas z podania kolejnej tuż po porodzie.

Od 1 stycznia 2018 r. profilaktyka śródciążowa jest w pełni refundowana, czyli pacjentki nie muszą za nią płacić. Przyszłe Mamy Rh(-) powinny być zatem spokojne, ale niestety tak nie jest - nadal część z nich skarży się na utrudniony dostęp do bezpłatnej profilaktyki.

Rzeczywiście, spotykam się z takimi sygnałami. Problem najczęściej dotyczy kobiet prowadzących swoją ciążę, z różnych powodów, w gabinetach prywatnych. W dobie pandemii wiele przyszłych mam obawia się wizyt w przychodniach przyszpitalnych. Często wynika to z uzasadnionych przyczyn, związanych z wysokim ryzykiem ciężkiego przebiegu zakażenia wirusem SARS-CoV-2 w przebiegu chorób towarzyszących. To właśnie ta grupa kobiet spotyka trudności w uzyskaniu darmowej profilaktyki.

Pamiętajmy, że refundacja jest ogromną szansą na to, aby znacznie ograniczyć problem występowania konfliktu serologicznego i jego konsekwencji. Naszym zadaniem jest popularyzacja tego tematu. Liczę, że sytuacja ta jest tylko przejściowa.

W grudniu w woj. pomorskim ruszyła pilotażowa część kampanii "Przyjaźni Mamom Rh(-)". Sieć przychodni Starmed została partnerem kampanii. Na czym polega ta inicjatywa oraz w jaki sposób się państwo do niej włączyli?

Kampania społeczna "Przyjaźni Mamom Rh(-)" to projekt mający na celu budowanie świadomości na temat ryzyka wystąpienia konfliktu serologicznego i jego profilaktyki. W działaniach skupiamy się przede wszystkim na wyrównywaniu szans w dostępie do profilaktyki sródciążowej dla wszystkich kobiet w Polsce. Sieć Przychodni Starmed włączyła się do akcji, aby aktywnie wesprzeć kobiety spodziewające się dziecka z województwa pomorskiego.

Jak to przebiega w praktyce?

W ramach realizowanych świadczeń w przychodniach Starmed przyjmujemy pacjentki w ciąży z potwierdzoną niezgodnością antygenową i brakiem przeciwciał, poświadczonym w badaniu, zapewniając konsultacje z lekarzem i darmową profilaktykę konfliktu serologicznego.

Kiedy pacjentki powinny się zgłosić do Przychodni Starmed, chcąc skorzystać z tej możliwości?

Gdy potwierdzona zostanie niezgodność grupowa krwi przyszłej mamy oraz jej partnera oraz po ujemnym wyniku badań na przeciwciała, wykonanych pomiędzy 21. a 26. tygodniem ciąży. Ze względu na trwającą epidemię COVID-19 pacjentki zapisywane są telefonicznie z odpowiednim wyprzedzeniem.

Czy podanie immunoglobuliny anty-RhD jest bezpieczne w ujęciu trwającej epidemii COVID-19?

Istotne jest, aby w placówkach były przestrzegane wszelkie zasady higieny i bezpieczeństwa oraz aby zachowywano szczególne środki ostrożności. Oprócz stałej dezynfekcji pomieszczeń, zakładania maseczek i rękawiczek przez pacjentów i personel, używania płynów do dezynfekcji rąk, które powinny być aktualnie standardem, takim środkiem ostrożności jest także minimalizowanie liczby osób przebywających w przychodni. Obowiązuje konieczność wcześniejszego kontaktu telefonicznego, celem umówienia się na wizytę.

Kampania "Przyjaźni Mamom Rh(-)" powstała z potrzeby budowania świadomości społecznej w temacie konfliktu serologicznego, jego diagnostyki, następstw, a także realizacji profilaktyki śródciążowej w Polsce. Jest odpowiedzią na pytania i wątpliwości wielu przyszłych mam z potwierdzoną niezgodnością grupową, które podczas ciąży chcą być spokojne o swoje bezpieczeństwo. Celem nadrzędnym przewidzianych działań jest stworzenie sieci "Placówek Przyjaznych Mamom Rh(-)". Działania w woj. pomorskim to początek aktywności przewidzianych na lata 2020/2021, adresowanych do kobiet w ciąży w całej Polsce.

Więcej informacji można znaleźć na stronie internetowej Przyjaźni Mamom Rh(-) oraz w mediach społecznościowych. Informacje o przychodniach Starmed oraz szczegóły dotyczące zapisów znajdują się natomiast na stronie internetowej sieci Starmed.

Za działania komunikacyjne kampanii odpowiada agencja The Point Media.

* możliwość dodania komentarzy lub jej brak zależy od decyzji firmy zlecającej artykuł

Miejsca

Opinie (14)

  • (2)

    Mam grupę Rh- a mąż Rh+ mamy dwójkę zdrowych dzieci, oboje Rh+

    • 6 0

    • Ja też

      • 1 0

    • U nas trójka zdrowych dzieci. Wszystkie mają rh dodatni.

      • 1 0

  • Mam 0Rh- i dwoje dzieci zdrowych mąż ARh+

    • 2 0

  • Ja (2)

    Ja mam rh- i 4 dzieci wszystkie odziedziczyły po mnie grupę krwi i mają taką samą jak ja ...wiec nie było klopotow w ciążach

    • 2 0

    • (1)

      Czyli nie dostawała Pani zastrzyku?

      • 0 0

      • Ja

        Nie było takiej potrzeby .

        • 0 0

  • Dobry artykul

    Dobrze ze sie o tym mowi w mediach, ja sama dopiero niedawno dowiedzialam sie ze istnieje mozliwosc takiego konfliktu (jeszcze nie planuje dzieci)

    • 2 0

  • (3)

    Ja mam Rh-, mąż Rh+. Mamy trójkę dzieci. Wszystkie Rh+. W każdej ciąży robiłam badania serologiczne minimum 3 razy. Pod koniec drugiej ciąży w badaniach wyszły przeciwciała. Całe szczęście był to 38 tydzień. Niebawem urodziłam. Po każdym porodzie otrzymałam w szpitalu zastrzyk z immunoglobuliny. Gdyby nie to, nie mogłabym mieć dzieci po 1 porodzie. Lekarz prowadzący kolejne ciąże był bardzo wyczulony na to abym robiła badanie krwi i wykonywałam je częściej niż ciężarne Rh+ i Rh+

    • 5 0

    • (2)

      U mnie było tak samo po 1 porodzie zaraz dostałem zastrzyk

      • 1 0

      • (1)

        Ja mam grupę krwi B Rh-, partner Rh+. W szpitalu po porodzie czekałam dwie doby, dopytując się ciagle czy dostanę zastrzyk. Potem dostałam tylko odpowiedz, ze nie, bo córka ma Rh-. Nigdy jednak w żadnym dokumencie nie została wpisana jej grupa krwi. Rozumiem, ze w przypadku, kiedy faktycznie ma Rh-, nie ma potrzeby podania immunoglobuliny ?

        • 0 0

        • Tak jest, ale warto prewencyjnie gdy planujesz więcej dzieci

          • 0 0

  • Dobry artykul

    Bardzo dobrze ze o tym piszecie. Wielkim zbiegiem okoliczności dziś pytałam lekarza 1. kontaktu właśnie w przychodni Starmed o immoglobuline (nie czytałam wcześniej tego wywiadu) i pani doktor nie potrafiła udzielić mi informacji na ten temat. Szkoda, bo skoro Starmed jest partnerem tego programu to dobrze byłoby, żeby lekarze tam przyjmujący też potrafili o tym powiedzieć. Natomiast tak czy siak bardzo polecam te przychodnie. Bardzo pomocni pracownicy, życzliwi. Przychodnia wspolpracuje z NFZ. W tej przychodni czuć że jesteśmy po stronie Europy Zachodniej (i obyśmy tam pozostali n a zawsze ;)

    • 2 1

  • Mam grupę ARh-, mąż ARH+ ,i nie przypominam sobie żeby lekarz prowadzadzy moje ciążę zwracał na to uwagę. Pierwszą ciążę poronilam, ale faktycznie zaraz po dostałam zastrzyk. Mam dwoje zdrowych dzieci, każde ARh-. Dobry artykuł. Na pewno wielu kobietom pomoże

    • 1 0

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najczęściej czytane